Differentiatie Hanneke Tuithof Roxanne Elt Wouter Meijer

Opzet van de workshop Wat is differentiatie Voorbeelden uit de praktijk Tips

Definities Differentiatie: doelgericht inspelen op verschillen tussen leerlingen binnen een klassensituatie (interne differentiatie) Leeropbrengst proberen te optimaliseren gebaseerd op een selectie buiten de klas (externe differentiatie) Gebaseerd op meesterproef Franke Kaljee en Ryanne van Zweeden UU 2016

Wanneer had je willen differentiëren?

De discussie… Ik heb geen tijd om iedere leerling in de gaten te houden… Hoe geef ik passend onderwijs vorm? Kan hij/zij niet beter naar de HAVO… Ik heb geen tijd om de hand van elke leerling vast te houden… Ik wil wel differentiëren, maar weet niet hoe?

Plattegrond

HV2N, Havo/vwo determinatie klas Roy Con/H Gijs E vwo Vicky Th Frederique Con Nihad vmbo-t Selina Demba EP, Con Mitchell Sharad vwo? Youran adhd, con Sarah Fleur Ahmed Con/H Quinten Con, Jesper Con Imran Nisrine Kelly Khalid Con Jochem vwo Koen Kim Femke vwo? Junior Kasper vwo, Jelle Job Kovan Gijs T Bureau

Newcastle, Engeland Leesleeftijd ‘target level’ ‘free school meals’

Altijd een vorm van differentiatie

Steigers

Voorbereiding Zodra je een indruk hebt van het verschil in niveau, capaciteit, gedrag, etc. —> leerlingen in groepen categoriseren Maak groepjes of tweetallen —> Vorm = leerlingen van hetzelfde ‘niveau’ Kleur = leerlingen van verschillend ‘niveau’

Voorbeeld werkvorm 1 Niveau van de bronnen is hetzelfde, wel visueel + tekst De opgaven bladen zijn gedifferentieerd (stoplicht kleuren): Basis Uitdagend (extra uitdagend) Het is belangrijk te benadrukken dat het basisniveau geen ‘laag’ niveau is.

Voorbeeld werkvorm 2 Bron 3: (…) Na het verlies van Nederlands-Brazilië in 1654, wordt het kleine eiland Curaçao de belangrijkste bestemming voor de Nederlandse slavenschepen. Het eiland was droog en dor, ongeschikt voor grootschalige plantagelandbouw. Er waren geen edelmetalen en de zoutpannen leverden geen hoge opbrengst op. (…) Curaçao was een droog en dor eiland. Waarom koos de WIC dit eiland om slaven naartoe te brengen? Waarom was Curaçao de ideale plek voor de WIC om slaven te leveren?

Verschil in vraagstelling Discussie! (basis) Welk land is volgens jou meer schuldig als we het hebben over slavenhandel: - Nederland, omdat ze de slaven van Afrika naar Amerika verscheepten. - Spanje, omdat ze de slaven kochten en op eigen plantages lieten werken. Geef 1 argument om je mening ondersteunen: Discussie! (uitdagend) - Nederland - Spanje Geef argumenten om je mening te ondersteunen:

Soorten differentiatie Tempo Niveau Keuze mogelijkheden Instructie Beoordeling

Voorbeelden externe differentiatie Vathorst ter inspiratie Voorbeeld 1 ‘Vive la nation’ Voorbeeld 2 ‘botjesboekje of nijntjeboekje’

Vive la Nation (3h/v) HAVO-versie VWO-versie

Nijntjeboek vs. Botjesboek 4 HAVO (2 weken) 4 VWO (3 weken) In duo’s Vorm ligt vast  Nijntje Inhoudelijke onderdelen worden specifiek benoemd Individueel Vorm is open  eigen personage + eigen verhaal Inhoudelijke onderdelen zijn alleen te vinden via beoordelingsformulier

Hoe had je willen differentiëren?

Tips Aanbieden van keuzes en/of steigers is voor veel docenten een goeie start Bereid voor vanuit je doelen en vanuit de kennis van je leerlingen Geef leerlingen autonomie/zeggenschap over bijv. inhoud, vorm of werkwijze Een sterke instructie is essentieel en kan voor wie het nodig is uitgebreid worden met steigers en/of een verlengde instructie (bijvoorbeeld d.m.v. instructietafel) Geef sterkere leerlingen geen extra werk, maar ander werk (vervang een onderdeel i.p.v. een onderdeel toe te voegen) Durf de ruimte te nemen om aanpassingen te doen voor een individuele leerling (vb: schrap een element of geef ruimte voor een koppeling met actualiteit) M. Berben en M van Teeseling, Differentiëren is te leren CPS 2014