Taalbeschouwing 2 week 5 Pragmatiek

Wat gaan we vandaag doen? 1. Korte herhaling enkele begrippen vorig jaar (Sociolinguïstiek/Pragmatiek in P4). 2. Pragmatische stoornissen bij kinderen. 3. Dossieropdracht eigen visie op taalbeheersing. 4. Kijkje in de keuken bij Wikiwijs.

Doelen 1. Je herhaalt de begrippen locutie, illocutie, perlocutie. 2. Je weet wat een pragmatische taalstoornis is. 3. Je weet welke uitvoerende functies het betrokken zijn bij effectieve communicatie. 4. Je kunt voorbeelden geven van pragmatische taalstoornissen bij autistische kinderen.

Doelen 5. Je herhaalt de maximen van Grice en je weet in welke volgorde ze pragmatisch verworven worden. 6. Je wisselt je eigen visies op taalbeheersing uit. 7. Je krijgt een kijkje in de keuken van Wikiwijs.

Worteltaart Op een dag komt een konijntje bij de bakker en vraagt vervolgens aan de bakker:"Heeft u worteltaart?", waarop de bakker antwoordt:"Nee dat heb ik niet, sorry." Een dag later gaat het konijntje weer naar de bakker en vraagt weer: "Heeft u vandaag wel worteltaart?", waarop de bakker antwoordt: "Nee ik heb vandaag geen worteltaart." Maar toen dacht de bakker bij zichzelf : ik zal speciaal voor het konijntje worteltaart maken. De volgende dag komt het konijntje weer en vraagt weer:"Heeft u worteltaart??" "Ja zegt de bakker dat heb ik." Zegt het konijntje: "Vies he?"

Worteltaart Wat is locutie en waarschijnlijk de illocutie van de vragen van het konijntje? Hoe interpreteert de bakker de illocutie van het konijntje? Kun je hier de begrippen taalhandeling en implicatuur aan koppelen?

2. Pragmatische stoornissen bij kinderen Weer onderscheid tussen primaire taalstoornis en secundaire taalstoornis. Bij wat voor stoornissen zouden kinderen ook problemen kunnen krijgen in de communicatie?

2. Pragmatische taalstoornissen bij kinderen Moeite om talige op functionele wijze te communiceren. Talige communicatie permanent verloopt zo onaangepast door gebrek aan talige effectiviteit en efficiëntie.

2. Pragmatische taalstoornissen bij kinderen Taalgebruik bv. onduidelijk en onbegrijpelijk door gebrek aan samenhang of juist door redundantie. = productie Ook begrip kan problematisch zijn.

2. Pragmatische taalstoornissen bij kinderen Jonge kinderen die zich normaal ontwikkelen, schenden tussen 4 en 5 jaar nog vee pragmatische regels. Maar: met de leeftijd nemen deze schendingen duidelijk af. --> Je moet dus weten wat normaal is om te weten wanneer iets afwijkend is.

2. Pragmatische taalstoornissen bij kinderen Zuivere pragmatische taalstoornis komt maar zelden voor: meestal in combinatie met verschillende andere stoornissen. Bv. adhd, schizofrenie, afasie, autismespectrumstoornis (ASS), hersenletsel, etc.

2. Pragmatische taalstoornissen bij kinderen Pragmatische vaardigheden geleerd in interactie met anderen. Die anderen faciliteren het leren hiervan: stemmen taal af op behoefte aan talig contact + talige informatie kind. Deze behoeftes niet vervuld? Dan groter risico op stoornissen.

2. Pragmatische taalstoornissen bij kinderen Hand-out p. 41 Handboek Stem-, spraak en taalpathologie deel 18.

2. Pragmatische taalstoornissen bij kinderen Diagnostiek pragmatische stoornissen nog in de kinderschoenen. Lastig: pragmatische vaardigheden erg afhankelijk van context + sociale situatie waarin ze gebruikt worden. Videoanalyse gezinsinteractie + conversatie en/of narratie.

2. Pragmatische taalstoornissen bij kinderen Vanaf 2 jaar: kinderen leren spontaan te vertellen + een verhaal na te vertellen bij een aantal plaatjes (ca. 50%). Rond 6 à 7 kunnen bijna alle kinderen dit.

2. Pragmatische taalstoornissen bij kinderen Groep A: wat moeten kinderen goed kunnen als ze een verhaal (na)vertellen? Hoe kan dat vertellen zo goed mogelijk gaan? Groep B: waar moeten kinderen al goed op kunnen letten in een conversatie, bv. een gesprek bij het eten over wat een kind op school heeft gedaan?

3. Pragmatische taalstoornissen bij kinderen - autisme Vergelijking taalgebruik kinderen

4. Maximen van Grice en pragmatische stoornissen In 'normale' communicatie kunnen we elkaar (meestal) zomaar begrijpen. Coöperatieprincipe. = optelsom van 4 maximen (Grice).

4. Maximen van Grice en pragmatische stoornissen Nu maximes besproken in andere volgorde dan Grice ooit deed: betere aansluiting op pragmatische ontwikkeling kinderen.

4. Maximen van Grice en pragmatische stoornissen 1. Maxime van wijze: wees helder en duidelijk. - spreken moet verstaanbaar zijn - beurtwisseling moet soepel lopen - inhoud moet afgestemd zijn op context gesprek

4. Maximen van Grice en pragmatische stoornissen 2. Maxime van kwantiteit: wees expliciet. - zo informatief als nodig - niet meer dan nodig Taalgestoorde kinderen moeite met indirecte taalhandelingen. (Dat heeft effect op persoonlijke verhoudingen.)

4. Maximen van Grice en pragmatische stoornissen 3. Maxime van kwaliteit: wees oprecht. - spreek de waarheid - sociaal-emotionele ontwikkeling: 'liegen mag niet' - theory of mind: om te liegen moet je weten wat een ander (niet) weet - theory of the world: veel kinderen hebben misvattingen over de werkelijkheid

4. Maximen van Grice en pragmatische stoornissen 4. Maxime van relatie: wees relevant - inschatten van behoefte luisteraar - kinderen met pragmatische stoornis vinden dit erg lastig

4. Maximen van Grice en pragmatische stoornissen Wat zijn nou de gevolgen van dit soort schendingen op sociaal-emotioneel gebied? En cognitief? Bv. op school?

5. Essay taalvaardigheid Uitwisselen in drietallen wat je standpunten zijn.

6. Wikiwijs Leerarrangement maken. Bij voorbereiden kun je al materiaal in Wikiwijs plaatsen. Zo raak je niets kwijt en kun je later direct de dingen in een opdracht slepen. YouTubefilmpjes knippen: Tubechop.com. (Ik zet link met uitleg op BB).

Dossieropdracht

Doelen 1. Je herhaalt de begrippen locutie, illocutie, perlocutie. 2. Je weet wat een pragmatische taalstoornis is. 3. Je weet welke uitvoerende functies het betrokken zijn bij effectieve communicatie. 4. Je kunt voorbeelden geven van pragmatische taalstoornissen bij autistische kinderen.

Doelen 5. Je herhaalt de maximen van Grice en je weet in welke volgorde ze pragmatisch verworven worden. 6. Je wisselt je eigen visies op taalbeheersing uit. 7. Je krijgt een kijkje in de keuken van Wikiwijs.