Download de presentatie
1
Zorginkoop door gemeenten
Prof.dr. Jan Telgen Food Valley, september 2013
2
Agenda Vooraf: De verplichting om aan te besteden? Subsidiƫren?
De veranderende situatie voor gemeenten Aspecten van zorginkoop door gemeenten Inkopen van zorg Enkele modellen Met voor- en nadelen Zorginkoop door gemeenten sept 2013
3
De verplichting om aan te besteden?
Zorginkoop door gemeenten sept 2013
4
Moeten Wmo opdrachten worden aanbesteed?
āThe inconvenient truthā Gemeente koopt Wmo diensten in Gemeente is aanbestedende dienst Aanbestedende diensten moeten voor opdrachten boven drempelwaarde de aanbestedingsregels volgen (Aanbestedingswet 2012) Wmo diensten zitten boven drempelwaarde Dus: Wmo diensten moeten aanbesteed worden ! Zorginkoop door gemeenten sept 2013
5
Moeten Wmo opdrachten aanbesteed worden?
āThe truth and nothing but the truthā Voor de aanbesteding van diensten zijn er twee regimes: 2A diensten zoals schoonmaak: volledig regime 2B diensten zoals maatschappelijk werk: beperkt regime Ook voor 2B diensten dus een aanbesteding doen ! Zo heet het formeel Maar zo voelt het niet ā¦. Zorginkoop door gemeenten sept 2013
6
Ook voor 2B diensten dus een aanbesteding doen ! Zo heet het formeel
Maar zo voelt het niet ā¦. Aankondiging vooraf (opdat iedereen mee kan doen) Publicatie achteraf (van uitslag) Daartussen mag je alles zelf verzinnen, dus ook onderhandelen En dus kun je nauwelijks op procedure fouten betrapt worden Sommigen (Tim Robbe) noemen dit ābestuurlijk aanbestedenā Dat kan dus op allerlei manieren Zorginkoop door gemeenten sept 2013
7
Ook dat vereist professioneel opdrachtgeverschap
Maar gelukkig (?) mogen we onderhandelen Bezint eer ge begint Hoe doe je dat met 75 partijen ? En als je tegenover een monopolist zit? Als je geleidelijk meer partijen wilt introduceren? Ook dat vereist professioneel opdrachtgeverschap Zorginkoop door gemeenten sept 2013
8
Subsidiƫren? Zorginkoop door gemeenten sept 2013
9
Instelling / Onderneming
Subsidie Subsidievoorwaarden College van B&W (BO van de gemeente) Het begrip subsidie is gedefinieerd in de Algemene wet bestuursrecht in artikel 4:21 lid 1. Van een subsidie is sprake als: een aanspraak op financiƫle middelen bestaat, door een bestuursorgaan verstrekt met het oog op bepaalde activiteiten van de aanvrager, anders dan als betaling voor aan het bestuursorgaan geleverde. Instelling / Onderneming Zorginkoop door gemeenten sept 2013
10
Overheidsopdracht Gemeente (= aanbestedende dienst)
Het begrip overheidsopdracht is gedefinieerd in het Besluit aanbestedingsregels voor overheidsopdrachten (Bao). Een overheidsopdracht is volgens artikel 1 sub h, i en j: een schriftelijke overeenkomst onder bezwarende titel tussen Ć©Ć©n of meer aanbestedende diensten en Ć©Ć©n of meer ondernemingen. Instelling (=Onderneming?) Zorginkoop door gemeenten sept 2013
11
SUBSIDIEOVEREENKOMST
Subsidievoorwaarden Algemene wet bestuursrecht artikel 4:36 : āter uitvoering van de beschikking tot subsidieverlening (ā¦) een overeenkomst (kan) worden geslotenā. En ātenzij bij wettelijk voorschrift anders is bepaald of de aard van de subsidie zich daartegen verzet, (ā¦) in de overeenkomst kan worden bepaald dat de subsidieontvanger verplicht is de activiteiten te verrichten waarvoor de subsidie is verleendā. College van B&W (BO van de gemeente) Gemeente (= private rechtspersoon) Instelling / Onderneming Zorginkoop door gemeenten sept 2013
12
Is er een vrije keuze? Vrije keuze wordt sterk beperkt:
Subsidie mag zeker niet: Als initiatief van gemeente komt Als ontvangende organisatie commerciƫle activiteiten uitvoert Als er meer gegadigden zijn die de activiteiten willen uitvoeren Subsidie kan niet: Als het uitvoeren van de activiteiten afdwingbaar moet zijn (zoals in het sociaal domein) Zorginkoop door gemeenten sept 2013
13
De Veranderende Situatie voor gemeenten
Zorginkoop door gemeenten sept 2013
14
Waaraan geven gemeentes geld uit?
Salarissen ambtenaren Overdrachtsuitgaven (o.a. bijstand) Inkoop: tot 2007 ca. ā¬ 1000 per inwoner per jaar Levering producten Werken: wegen, riolering, etc. Diensten: inhuur, advieswerk, etc. maar ook al veel in het sociaal domein (al dan niet via subsidies) Zorginkoop door gemeenten sept 2013
15
De inhoud ā zorg en welzijn / WMO
Gemeenten waren al verantwoordelijk voor WVG Plus (bij introductie WMO in 2008): Hulp bij het Huishouden Plus (aangekondigd 2013 ā veelal ingevoerd per 2015): Individuele begeleiding Persoonlijke verzorging Jeugdzorg ZZP 3 en 4 Participatiewet Zorginkoop door gemeenten sept 2013
16
Gaat om forse bedragen Orde van grootte per 100.000 inwoners:
WVG: ā¬ 5 miljoen Hulp bij het Huishouden: ā¬ 10 miljoen Begeleiding: ā¬ 25 miljoen participatiewet ā¬ 20 miljoen Jeugdzorg: ā¬ 5 miljoen Persoonlijke verzorging ā¬ 10 miljoen Gevolgen ZZP 3 en ā¬ ? Totaal: ca. ā¬ 100 miljoen Zorginkoop door gemeenten sept 2013
17
55% Wordt grootste deel van gemeentelijke Inkoop sector Ca. 1990 Nu
Na 2015 Facilitair 25% 20% 15% Harde sector 50% 40% 30% Sociaal domein 55% Zorginkoop door gemeenten sept 2013
18
Gemeentelijke organisatie ?
Binnenhalen kennis en kwaliteiten voor dit veld Intern veranderende verhoudingen Indeling afdelingen / diensten Portefeuille verdeling wethouders Machtsverhoudingen Verdeling met coƶrdinatie of centralisatie Externe samenwerking in diverse verbanden Jeugdzorg, HH, Inkoop, etc. Zorginkoop door gemeenten sept 2013
19
Het gaat om een nieuwe groep
WVG en HH betreft relatief zelfstandige en mondige burgers Begeleiding en Jeugdzorg zijn veel meer de āzware gevallenā Gemeenten hebben daar relatief weinig kennis van En nauwelijks ervaring mee Inhoud van de taak is ook nieuw: Somatisch, Psychosomatisch, Psychisch Jeugd - denk ook aan gedwongen kader Zorg en verzorging Zorginkoop door gemeenten sept 2013
20
Het gaat om nieuwe āproductenā
Bedoeling van decentralisatie is niet alleen verschuiving Maar ook inhoudelijk anders werken āNieuwe stijlā āKantelingā Betekent dat nieuwe āproductenā ontwikkeld moeten worden Op maat van individuele cliĆ«nt Geen individuele rechten, maar gemeente moet compenseren Vanuit heel andere filosofie: wat kan cliĆ«nt (en zijn omgeving) nog wel? In plaats van: wat kan cliĆ«nt niet? Zorginkoop door gemeenten sept 2013
21
Ook nieuwe rol voor Aanbieders
Ook aanbieders niet gewend aan commerciƫle rol Geen idee wat het betekent om te moeten verkopen Of hoe inkoop eigenlijk werkt Opdrachtnemer kent eigen kostprijs niet Hoe om te gaan met regionale monopolie-positie Welke houding aan te nemen op de markt: In voorbereiding Bij contractering Tijdens contract Zorginkoop door gemeenten sept 2013
22
Enorme opgave Nieuwe āproductenā ontwikkelen in een nieuwe verhouding
Terwijl kennis / ervaring ontbreekt bij vragers (gemeenten) bij aanbieders En dat: terwijl er giga-contracten boven de tafel zweven ā¦ā¦ En de totaal omzet stevig (ca. 25%) afneemt, en aanbieders dus moeten vechten om te overleven En in een tijd van gemeentelijke verkiezingen Zorginkoop door gemeenten sept 2013
23
Aspecten van zorginkoop voor gemeenten
Zorginkoop door gemeenten sept 2013
24
De Basisvraag Basisvraag: welke sturingsrol wil de gemeente vervullen?
Hoeveel regie neemt de gemeente? Twee benaderingen te zien: āik ben niet de professionalā ļ professional is bepalend āik neem de verantwoordelijkheidā ļ gemeente is bepalend Ad 1: gemeente contracteert aanbieder(s) voor organisatie toeleiding en uitvoering Ad 2: gemeente organiseert toeleiding en contracteert aanbieders voor uitvoering NB: keuze aanbieder op andere plek! Zorginkoop door gemeenten sept 2013
25
āvrede op aarde en in alle mensen een welbehagenā.
Welke Visie op decentralisaties ā¦.? Visie zou moeten gaan over: Basiskeuze tussen 1 en 2 (en allerlei tussen posities) Wordt veelal niet vermeld in visienota Of tenminste : Keuze tussen budget en kwaliteit Vast (maximaal) budget: dan hopen dat kwaliteit voldoende is Vaste (minimale) kwaliteit: dan hopen dat budget voldoende is Deze punten staan er meestal NIET in De meeste beleidsvisies die ik ken beloven: āvrede op aarde en in alle mensen een welbehagenā. Zorginkoop door gemeenten sept 2013
26
Let op: Substitutie is een essentieel aspect
Aanbieders hebben (gerechtvaardigd) eigen belang in het licht van de forse reductie van het budget (-25%) Natuurlijk via rechtstreekse concurrentie Maar belangrijker is de mogelijkheid van substitutie (in en uit): Met andere terreinen ā financiers : AWBZ, ZVW, WMO Binnen de gemeente: WMO, Bijstand, onderwijs, welzijn Bij multi-problematiek: hoofdaannemer - onderaannemer er zijn veel (>100) aanbieders actief: groot en klein Onderlinge substitutie Dat kan ook gevolgen hebben voor inhoudelijke kwaliteit Zorginkoop door gemeenten sept 2013
27
LET OP: Gemeente is monopsonist
En dat brengt een belangrijke verantwoordelijkheid met zich mee De gemeente is weldra vrijwel de enige vrager op de markt van āZorg en Welzijnā: monopsonie Door haar optreden bepaalt de gemeente welke en hoeveel aanbieders op termijn overleven en welke niet De gemeente bepaalt de marktordening! Die verantwoordelijkheid moet zeer serieus genomen worden: Bepaalt de mogelijkheden voor de gemeente (op termijn) Bepaalt vele andere zaken (innovatie, kostprijsontwikkeling, toetreding, etc.) Zorginkoop door gemeenten sept 2013
28
Enkele modellen Zorginkoop door gemeenten sept 2013
29
Inkoop van zorg ā De mogelijkheden
Vele varianten: Doorgaan cf. AWBZ Veilen van probleem situatie (Stipter) Integreren met indicatie Wijkgericht contracteren Regisseursmodel Zorginkoop door gemeenten sept 2013
30
Doorgaan CF AWBZ (Beleidsarm invoeren)
Gemeenten doen wat het zorgkantoor deed: āAWBZātje spelenā Lekker makkelijk, nog even aanzien Past niet in filosofie Wmo Mist kansen inhoudelijk (kanteling, vernieuwing) En is financieel niet haalbaar (25% korting?) 25% van ā¬ 80 miljoen is ā¬ 20 miljoen per jaar Ieder jaar weer elders besparen? Kan hoogstens tijdelijk als terugval als gemeente nog niet klaar is Bijv. gebruiken contracten zorgkantoor Zorginkoop door gemeenten sept 2013
31
Veilen van probleemsituatie
Het Stipter model Gemeente voert keukentafelgesprek Beschrijft probleemsituatie (anoniem) Zet dat op besloten website Aanbieders mogen bieden: plan en prijs Al dan niet in combinatie van aanbieders Aanbieder heeft dus regie over uitvoeren plan Gemeente kiest samen met cliƫnt Zorginkoop door gemeenten sept 2013
32
Veiling model Voordelen: Aanbieder bepaalt plan / aanpak
Voor- en nadelen Voordelen: Aanbieder bepaalt plan / aanpak Veiling zorgt voor goede prijs / prestatie verhouding Client mag kiezen Administratief makkelijk Nadelen: Loskoppelen van probleem en plan? Kun je een goed plan maken als je niet zelf de intake hebt gedaan? Per gezin een veiling? Combinatie van aanbieders? Zorginkoop door gemeenten sept 2013
33
Integratie met indicatie
Wijs per cliƫnt een aanbieder aan: Laat aanbieder bepalen wat er moet gebeuren (Ɣ la Buurtzorg) Aanbieders/zorgverleners weten het beste wat de cliƫnt nodig heeft Beter dan indicatie Zitten er het diepst in Zijn er bij als situatie verandert Zien effecten Zorginkoop door gemeenten sept 2013
34
Integreren met indicatie
Voor- en nadelen Voordelen: Bespaart indicatie Mogelijkheid tot optimale professionele invulling Nadelen: Hoe voorkom je overconsumptie? En budget beheersing Alleen op basis van vertrouwen? Zorginkoop door gemeenten sept 2013
35
Wijkgericht contracteren
Per wijk / stadsdeel / buurt: Budget overhevelen naar aanbieder Moet een redelijk grote aanbieder zijn om brede scope aan zorg te kunnen leveren en regelen Heeft dan de vrijheid om binnen dat budget alles te regelen Populatie gebonden bekostiging Uitzondering voor bijzondere gevallen Zorginkoop door gemeenten sept 2013
36
Wijkgericht contracteren
Voor- en nadelen Maximale ruimte voor professionele uitvoering Maar: Hoe te bewaken? Substitutie in en substitutie uit Zorgweigering Omgang met onderaannemers (volume en inhoud) Hoe kwaliteit bewaken Hardheid budget? Resulterende marktordening ? (monopsonie) Zorginkoop door gemeenten sept 2013
37
Wijkgericht werken Wijkgericht werken is in veel gevallen zinvol:
Iets anders dan wijkgericht contracteren Wijkgericht werken is in veel gevallen zinvol: Efficiency Herkenbaarheid Creatieve oplossingen (bijv. cliĆ«nten onderling) Vooral in: Algemene voorzieningen zijn meestal al wijkgericht Grootschalige mono-problematiek Daar is risico van onderaannemers niet aanwezig Maar waak voor eigen āindicatiesā Zorginkoop door gemeenten sept 2013
38
Regisseursmodel Uitgangspunten:
Keuze van de Regio Twente Uitgangspunten: EƩn plan, maar ook ƩƩn regisseur per cliƫnt (/gezin) Voorkomt langs elkaar heen werken (multi-problematiek) Integraal benaderen sociaal domein vereist ƩƩn stelsel Ondersteuningsplan is centraal in beheersing kosten Via inhoud Via opgenomen interventies Keuzevrijheid voor de cliƫnt Zorginkoop door gemeenten sept 2013
39
regisseursmodel Keuze van regio twente Gemeente Cliƫnt Regisseur
2. Individuele ondersteuning 1. Algemene voorzieningen / welzijn Controle Raamcontracten Interventies Eigen kracht Cliƫnt Aanbieder A Sociale context 1 Aanbieder B Vrijwilligers Regisseur Aanbieder B 2 Verenigingsleven Aanbieder C Voorzieningen 3 MO-plan Aanbieder A Etc. Regisseursmodel Zorginkoop door gemeenten sept 2013
40
Keuzes in het regisseursmodel
Wie levert regisseurs? Gemeente Aanbieders Combinatie? Macht van de regisseur? Synergie op wijkniveau organiseren Samenwerken regisseurs NB: betrekken ārechterkantā Voor mono-problematiek mogelijk wijkgericht contracteren ā NB na intake door regisseur Zorginkoop door gemeenten sept 2013
41
Aanbieders in het regissursmodel
Gemeente sluit raamcontracten per interventie/arrangement Met een of meer aanbieders Raamcontracten leggen voorwaarden vast Maar garanderen geen omzet Extra/nieuwe interventies en arrangementen kunnen eenvoudig ingepast worden Prikkel voor innovatie door aanbieders Mogelijkheid om zich te onderscheiden Kan geĆÆntegreerd met algemene voorzieningen Zorginkoop door gemeenten sept 2013
42
Contractering Resultaat contracteren i.p.v. handelingen contracteren
Nog relatief onbekend in Zorg / Welzijn Hier gaat het wel om ā¦..! Functioneel specificeren geeft ruimte voor expertise aanbieders Kan op niveau plan en op niveau interventie Maar: Niet eenvoudig te definiĆ«ren: wat is resultaat? Moet op niveau plan vooral in āvoorkomen ergerā Iets makkelijker op niveau interventie Risico op selectie makkelijke gevallen Zorginkoop door gemeenten sept 2013
43
Voorwaarden - algemeen
Essentie van transitie: integreren / ontschotten EƩn gezin / ƩƩn cliƫnt / ƩƩn plan (algemeen aanvaard) Breed inzetten: jeugd/begeleiding/schuldhulp/HH/wonen/etc Evt. zelfs uitbreiden naar aanpalende terreinen ZVW/AWBZ/etc. Kan alleen als alles in gemeente in hetzelfde model is ingebed Samenwerken tussen gemeenten kan alleen als iedere gemeente zelfde model hanteert Zorginkoop door gemeenten sept 2013
44
Over domeinen heen Kan als alles in hetzelfde stelsel / werkwijze is ingebed Dan ook bestaande voorzieningen (welzijn, onderwijs, inkomen, wonen) te integreren En forse stap om ook de aanpalende regelingen (ZVW, AWBZ) te integreren Zorginkoop door gemeenten sept 2013
45
conclusie Zorginkoop door gemeenten sept 2013
46
Enorm veel werk aan de winkel
Het gaat om de meest kwetsbare mensen in de gemeenten En die hebben geen rechten ā¦ā¦. De gemeente heeft plichten De Raad moet kaders scheppen: model kiezen ā¦..! De Raad heeft ook controlerende taak Maar hoe controleer je de uitvoering van een plicht om op individueel niveau āiets te regelenā ā¦ā¦? Risico dat de Raad zich met operationele uitvoering gaat bemoeien ā¦ā¦.. Zorginkoop door gemeenten sept 2013
47
Contactgegevens Prof.dr. Jan Telgen Universiteit Twente Postbus AE Enschede Zorginkoop door gemeenten sept 2013
Verwante presentaties
© 2024 SlidePlayer.nl Inc.
All rights reserved.