Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 1 Samen Werken Over mensen en dingen in zorgnetwerken Foto: Arjen Born ©

Presentatie over: "Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 1 Samen Werken Over mensen en dingen in zorgnetwerken Foto: Arjen Born ©"— Transcript van de presentatie:

1 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 1 Samen Werken Over mensen en dingen in zorgnetwerken Foto: Arjen Born ©

2 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 2 Wie? Filosofe Relaties mens, dier en technologie hoe we samenwerken wat daarvoor nodig is wie we worden in samenwerking Tussen techno-fobie en techno-utopisme

3 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 3 (Hoe) ondersteunt technologie kwetsbare ouderen? bv Activiteiten monitoring bv Sociale robots Project: Voorbij autonomie en taal…

4 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 4

5 5 Technologie… neemt werk over, maar vraagt ook werk Wijzigt wat we doen, en hoe we het doen Wijzigt wie we zijn

6 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 6 Technologie… is geen neutraal instrument, dat beter en sneller doet wat we zonder ook kunnen.

7 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 7 Onverwachte Impact!

8 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 8 Technologie… is een verlengde van ons handelen en ervaren, en bemiddelt dat handelen, onze relaties en wie we zijn.

9 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 9 Technologie… is niet autonoom en alleen-bepalend. Charlie Chaplin Modern Times

10 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 10 Gebruik van technologie… Vraagt werk, inzet, aanpassing en ook geloof…. Gebruikers geven technologie mee vorm.

11 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 11 neemt partners op in netwerken waarin mensen en dingen samen werken. Technologie…

12 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 12 Technologie maakt onafhankelijk?

13 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 13 Inter- dependenties!!

14 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 14

15 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 15 Te simpele voorstellingen van technologie leiden tot verwarring in de praktijk. Filosofie helpt technische bemiddeling in kaart brengen, voor en tijdens processen van ontwerp, implementatie en gebruik.

16 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 16 Hoe bemiddelt technologie zorg? Praktijkonderzoek: Activiteiten monitoring QuietCare (Salveo, ADLife, Rosetta, AMACS) Thuiszorg Limburg en Brabant (NL)

17 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 17 Hoe werkt het?

18 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 18 Temperatuur in huis Toilet- en badkamerbezoek (dag/nacht) Algemene activiteit Koelkastgebruik Naar keuze: Medicijngebruik Deurmelder avond/nacht Acute en grote veranderingen: rood Geleidelijke veranderingen: geel Gewoon patroon: groen

19 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 19

20 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 20

21 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 21

22 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 22 Zet kwetsbare ouderen neer als risicogroep, benadert ouderdom als een ziekte nodigt uit tot managen van afwijkend gedrag, en inbreuk in persoonlijke levenssfeer tast de zorgrelatie aan of vervangt deze. Kritiek (bij voorbaat): monitoren…

23 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 23 is speculatief ziet betrokkenheid op elkaar in concrete zorgrelaties over het hoofd evenals het nauwe samenspel van verzorgenden en technologie  empirisch filosofisch onderzoek De kritiek…

24 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 24 Technologie vertaalt een praktijk Waarneming: uitvergroten / reduceren Handelen: sluit script in en rol voor gebruiker sluit beeld in van gebruikers nodigt uit/beperkt handelingen, vraagt andere taken leidt tot nieuwe (morele) dilemma’s Filosofie van technische bemiddeling …

25 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 25 Onzekerheid over zelfzorg en welzijn cliënt/familielid  indicaties en meldingen Houd oogje op cliënt/familielid  volg indicaties en meldingen op  Oriëntatie en geruststelling 1. Technologie vertaalt praktijk

26 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 26 Vraag gaat meestal niet van cliënt uit Technologie biedt vangnet Maakt minder afhankelijk van mantelzorg Spreekt voor cliënten waar zij kwetsbaarheid niet kunnen verwoorden, of over hun hoofd waar zij haar verbergen!

27 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 27 Extra ogen Observeert wanneer zorg er niet is  Continuïteit Slaat informatie op  IJkpunten bij geleidelijke verandering Toont leefritme  Beeld van persoon  schept nieuwe zorgplichten 2. Technologie vergroot uit…

28 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 28 Geeft indicaties over beweging, toiletgebruik, koelkast… niet over eten, stemming, hobbies, wie er beweegt….  Meten  Weten!!  Data vragen interpretatie en communicatie, en dat vraagt bekendheid met de persoon van de cliënt en reduceert…

29 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 29 stelt eisen aan technologie gebruiksvriendelijk zinvol betrouwbaar en aan mensen mogelijkheden en blinde vlekken van technologie kennen  Samen kijken…

30 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 30 Cliënt: “Dat zijn dingen voor oude mensen” “Ik hoef niet van alle kanten begluurd te worden” Stigma Maatschappelijke context bepaalt mee 3. Technologie bevat script en beeld van gebruiker(s)

31 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 31 materialiseert beeld van oudere, en maakt andere mogelijkheden onzichtbaar. Technologie…

32 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 32 Kan/wil geen goede informatie geven over zelfzorg Wil/mag/moet thuis blijven? Zorgpolitieke context bepaalt mee (Vervolg cliënt script…)

33 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 33 Ook passief gebruik is gebruik: zich laten waarnemen van sensoren afblijven sensoren vergeten systeem vertrouwen thuiszorg (en familie) vertrouwen opvolgen toelaten Geeft rol aan cliënt…

34 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 34 technologie moet betrouwbaar zijn, en… te vertrouwen (voorbij data protectie) mensen vertrouwd en te vertrouwen organisatie en zorgpolitiek moeten passende context scheppen Monitoring technologie vraagt inbedding in vertrouwensrelatie

35 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 35 Script zorgverleners: Krijgt extra ogen en oren Oriëntatie bij niet-pluis gevoel

36 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 36 systeem checken: hoe vaak? interpreteren terugkoppelen naar deze cliënt informatie opvolgen, met cliënt/familie communiceren, relatie waarborgen Rol thuiszorg/mantelzorg…

37 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 37 Hoeveel mag/moet je zien? Tussen respect voor privacy en verwaarlozing Tussen respect voor individualiteit en normen voor gezondheid en welzijn Tussen openheid en opdringerigheid Monitoren plaatst zorg voor dilemma’s …

38 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 38 Figuurlijk noden kunnen zien  zorgplicht Letterlijk door familie, collega’s  openheid van handelen, samenwerking met nieuwe partijen Bij-effect … gezien worden

39 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 39 Helderheid voor maatschappelijk debat, zorgorganisatie en verzorgenden –Duidt pijnpunten aan (zorgpolitiek, maatschappelijke perceptie) –Duidt nieuwe mogelijkheden aan –Duidt vaardigheden aan (technische, sociale en communicatieve)  educatie –Nood aan ruimte voor ethisch overleg Wat levert analyse van technische bemiddeling op?

40 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 40 Ook: Er is beter ontwerp nodig! Vb. “Window on the world” (BIME)

41 Faculteit der Cultuur- en Maatschappijwetenschappen 41 Dank u! i.kamphof@maastrichtuniversity.nl