Meer innovatieve professionals

Presentatie over: "Meer innovatieve professionals"— Transcript van de presentatie:

1 Meer innovatieve professionals
Kristel Baele Veloncongres 26 maart 2015 Om de kwaliteit van het beroepsonderwijs

2 Onderwijsraad Onafhankelijk adviescollege voor regering en beide Kamers Jaarprogramma Onderzoek, werkbezoeken, enquêtes, panels van docenten, studenten, onderzoekers, leidinggevenden Onderwijsraad: 14 leden Om de kwaliteit van het beroepsonderwijs

3 Aanleiding en adviesvraag
Eisen aan professionals veranderen: Economische en maatschappelijke ontwikkelingen vragen om meer onderzoekend vermogen. Cruciale rol voor hoger beroepsonderwijs Adviesvraag: Hoe kan het hbo beter inspelen op die veranderende beroepspraktijk? WRR: wendbare economie, responsiviteit, verdienvermogen. Cruciaal voor dat laatste zijn menselijk kapitaal, kennis en kunde en het continu kunnen aanpassen van beide aan nieuwe situaties. Betekent dat eisen aan professionals veranderen. Onderzoekend vermogen zou een integraal onderdeel moeten zijn van de professionaliteit van beroepsbeoefenaren. Onderzoekend vermogen is dan Meer innovatieve professionals

4 Belangrijkste conclusies
Onderzoekend vermogen maakt integraal onderdeel uit van de professionaliteit van beroepsbeoefenaren Onderzoekstaak sinds 2001 sterk in ontwikkeling, maar onderzoek neemt nog een bescheiden plaats in Aandeel bij onderzoek betrokken docenten en studenten nog klein Aandacht voor onderzoek in het curriculum nog beperkt Nog zoekende naar eigenheid van praktijkgericht onderzoek en inpassing daarvan in onderwijs Unieke sterkte hbo: verbinding onderwijs en onderzoek met de beroepspraktijk Definitie onderzoekend vermogen volgens Daan Andriessen: drie componenten: (1) een onderzoekende houding (2) kennis uit onderzoek kunnen toepassen en zelf onderzoek doen. De onderzoekende houding (van der Rijst) wordt gekenmerkt door kritisch zijn, willen begrijpen, willen bereiken, willen delen; willen vernieuwen en willen weten. Heeft dus een vormend component, met een zekere overlap met wat we nu 21st centiry skills noemen. Relatie tussen onderzoekend vermogen en het opleiden van een beroep. Onderzoek is ondersteunend aan het maken van beroepsproducten. Daan onderscheidt er 5. Verbinding als unieke sterkte: investeer in de versterking van die verbinding. Onderzoekstaak: Oraad vindt die nog te bescheiden, zou uitgebreid moeten. Aantal lectoren etc. Meer innovatieve professionals

5 Aanbeveling 1 Leid op tot onderzoekende professionals
Ontwikkel inhoudelijk en methodisch vakmanschap tegelijk door middel van een geïntegreerde leerlijn onderzoekend vermogen binnen elke opleiding Vergroot het aandeel masteropgeleide en gepromoveerde docenten Breid de capaciteit van lectoraten/kenniskringen uit en koppel elke opleiding aan één of meer lectoraten - Toelichten onderzoekend vermogen, methodisch vakmanschap. Een student zou in de beroepsopleiding zowel in aanraking moeten komen met de beroepsinhoud (inhoudelijk vakmanschap) als met het onderzoekend vermogen in dat beroep (methodisch vakmanschap). Onderwijs dient zich op beide te richten, zoveel mogelijk verbonden. Vandaar de term geïntegreerde leerlijn. KOM IK IN DE VOLGENDE SLIDE OP TERUG. - Onderwijsraad pleit ook voor investeringen: Ontwikkeling hbo verdient extra investeringen, o.a. in het onderzoekend vermogen van docenten en in lectoraten Meer innovatieve professionals

6 Knelpunten en oplossingen
Conflict identiteit en intrinsieke motivatie Geïntegreerde leerlijn onderzoek Cultuur en onderwijskwaliteit Identiteit: schijntegenstelling tussen je identiteit als lerarenopleider en je identiteit als onderzoeker/innovatieve professional. Docent is een expert (hij weet het), de onderzoeker is gedreven door twijfel. Schijntegenstelling omdat de kwaliteiten van een innovatieve professional vaak dezelfde zijn als die van een leraar: goed analytisch vermogen, het kunnen scheiden van hoofd-en bijzaken, kritische vragen kunnen stellen, consistent zijn in je redenering. Komt toch ook omdat ons idee van een onderzoeker te sterk is geënt op de academische wereld. Oplossing: meer rolmodellen HBO? Anders framen? Dialoog. Rolinvulling docent? Onderzoeksvragen die goed aansluiten bij de praktijk: doorwerking. Geïntegreerde leerlijnen. Het is meer dan een leerlijn onderzoek, het gaat om meervoudige integratie (term is van Stoas). (1) de verbinding van onderzoek met de vakinhoud (2) het brede onderzoekend vermogen (definieren) (3) verbinden van de onderzoeksagenda en opbrengsten met student en collega-docenten en (4) de verbinding van onderzoek met de schoolontwikkeling zelf. Die vorm van integraliteit heeft een transformatief karakter. Voorbeelden zijn de academische opleidingsscholen en het Vierslagleren in de Katholieke PABO in Zwolle. Probleem op dit moment is dat we wel meer promovendi en masteropgeleiden hebben, maar dat het slechts marginaal leidt tot betere onderwijskwaliteit. Het afstudeerwerk is wel aanzienlijk beter geworden, maar praktijkonderzoek is nog niet echt goed vervlochten met onderwijskwaliteit. Methodisch vakmanschap: sluit bij vorige aan, maar is niet alleen methoden en technieken. Dat is de valkuil. Cultuur en onderwijskwaliteit: 4 cultuurkwadranten. Familiecultuur komt nagenoeg overal voor. Kenmerken: Uit ons onderzoek blijkt ook dat een externe oriëntatie een belangrijke determinant is voor onderwijskwaliteit. Diepte interviews bij de beste opleidingen illustreren dat. Ze hebben allemaal een familiecultuur, maar in combinatie met een externe oriëntatie. Die externe oriëntatie kan het werkveld zijn, maar ook onderzoeksresultaten, andere opvattingen en twijfel. Familiecultuur: we zijn aardig voor elkaar en geven elkaar daarom geen kritiek. In het wo ben je aardig voor elkaar door de tijd te nemen er grondig doorheen te gaan en alle kritische punten te benoemen. Om de kwaliteit van het beroepsonderwijs

7 Aanbeveling 2 Versterk de inbreng uit het beroepenveld
Realiseer regionale, strategische netwerken met de beroepspraktijk. Verleng de subsidie voor de Centres of Expertise en breid het uit naar onderwijs en zorg Vorm meerjarige netwerken, met een goede balans tussen vraag en aanbodsturing. Helpt de regionale ontwikkeling en gaat fragmentatie tegen./ Raad heeft mooie voorbeelden gezien. Tussenevaluatie CoE: 2011 en 2012: Basis voor duurzame samenwerking is gelegd, cofinanciering 50% is nog lastig. Voorstel om nog 5 jaar te verlengen onder voorwaarde van effectief functioneren en die periode subsidie af te bouwen. Meer innovatieve professionals

8 Knelpunten en oplossingen
Versnippering Regievraagstuk Financiering Regionale samenwerking met scholen rond één strategische onderzoekagenda Relatie met de universiteiten WRR: Kennis leidt niet lineair tot vernieuwing (hfdstuk 7). Innovatie is een complex samenspel waarbij diverse elementen gecombineerd worden tot iets nieuws. Aan de meeste innovaties gaan ook geen grote inventies vooraf. Om de kwaliteit van het beroepsonderwijs

9 Aanbeveling 3 Laat het hbo meer bijdragen aan een leven lang leren
Neem knelpunten voor een leven lang leren weg Zoals benoemd door Adviescommissie flexibel hoger onderwijs voor werkenden Breid manieren om te leren verder uit Door beter gebruik te maken van verbindingen tussen onderwijs, onderzoek en beroepspraktijk Verbind het leren in de opleiding met informeel leren en leren op de werkplek Uitbreiding manieren van leren/arrangementen. Zie het vierslagleren in Pabo Zwolle, buddysystemen, deeltijdmasters. Pleidooi om een vorm van EVC terug in te voeren, en beroep op NVAO en Inspectie om daar oplossingen voor te Meer innovatieve professionals

10 Vragen? Om de kwaliteit van het beroepsonderwijs

11 Nassaulaan 6 – 2514 JS Den Haag www.onderwijsraad.nl Niek van den Berg
Lector Boundary crossing praktijken van opleiders en onderzoekers Stoas Vilentum Daan Andriessen Lector Methodologie van Praktijkgericht Onderzoek Hogeschool Utrecht Daan: dit nieuwe, HU-brede lectoraat houdt zich bezig met de verdere professionalisering van het praktijkgericht onderzoek in het hbo. Het lectoraat doet onderzoek naar goede methoden en technieken voor praktijkgerichte onderzoek. Ook wordt onderzocht wat goede manieren zijn om studenten en docenten te leren onderzoek te doen. Meer innovatieve professionals

12 Drie niveaus van onderzoekend vermogen
xxxxxxxxxxxxxxx 4/17/2017 Drie niveaus van onderzoekend vermogen Methodische grondigheid (MG) Methodische grondigheid Praktische relevantie Bescheiden Diepgaander Uitgebreid Relevant voor de situatie / opdrachtgever BA Relevant voor het vakgebied MA Relevant voor wetenschap en maatschappij PhD Praktische relevantie (PR) Naar Butter (2013) xxxxxxxxxxxxx