Mantelzorg vanuit het perspectief van de zorgverzekeraar

Presentatie over: "Mantelzorg vanuit het perspectief van de zorgverzekeraar"— Transcript van de presentatie:

1 Mantelzorg vanuit het perspectief van de zorgverzekeraar
Jeroen Crasborn Senior adviseur Zorgstrategie 1 1 1

2 Inhoud presentatie Voorstellen
Beschrijving context waarin wij met elkaar vorm moeten geven aan goede mantelzorg Wat zijn de vraagstukken en uitdagingen nu en in de toekomst van de Zorg Wat is er nodig om onze gezondheidszorg solidair te houden Voorbeelden van betrokkenheid van zorgverzekeraars bij het in samenhang vorm geven aan ondersteuning mantelzorg het bijzonder Conclusies 2

3 Volksgezondheid Toekomst Verkenningen VTV 2013

4 Volksgezondheid Toekomst Verkenningen VTV 2014

5 Volksgezondheid Toekomst Verkenningen VTV 2014

6 Volksgezondheid Toekomst Verkenningen VTV 2014

7 7

8 Zorgverzekeringsmarkt Zorgverleningsmarkt Zorginkoop markt
Patiënt / Klant Overheid Zorgverzekeringsmarkt Zorgverleningsmarkt Zorgaanbieder/ ondernemer Zorgverzekeraar/ Financier Zorginkoop markt 8

9 9

10 Terugblik Zorgkostenstijging is van alle jaren, maar door afvlakkende economische groei is extra waakzaamheid geboden Ontwikkeling zorguitgaven versus BBP [EUR miljard] Zorguitgaven (rechter-as) BBP (linker-as) In 2009 krimpt de economie terwijl de zorguitgaven blijven stijgen Verdringings-effecten andere departementen Economische groei baart zorgen Maar het is niet dat het niet heeft gewerkt! Tot 2001 groeiden de zorguitgaven ongeveer even hard als de economie boter-bij-de vis maatregel in 2001 Bron: CBS 10

11

12

13 In de zorg liggen grootste uitdagingen waarmee ons rol verandert van zorgverzekeraar naar zorgverzekeraar. Stijgende Zorgvraag Vergrijzing leidt tot vraagstijging. Al 4,5 miljoen mensen hebben een chronische ziekte. Daarvan hebben 1,3 miljoen mensen meerdere ziekten tegelijkertijd. Groot Gezondheidsverschil Laag opgeleide Nederlanders leven gemiddeld 6 á 7 jaar korter dan hoog opgeleiden. Kwaliteitsverschil tussen zorgverleners Consumenten hebben nog geen idee over de grote kwaliteitsverschillen . Gebrek aan Menskracht Op elke 2 werknemers in de zorg moet er 1 bijkomen. Totaal extra zorgverleners nodig komende decennia. Stijgende Zorgkosten Zonder ingrijpen zullen de premies voor consumenten en werkgevers in het jaar tenminste verdubbeld zijn. Gebrekkige Transparantie Slechts ca. 6% van de zorg is transparant in kwaliteit en uitkomsten. Business model van ons als zorgverzekeraar verschuift van focus op werven klanten en interne stroomlijning naar grip krijgen op de zorgkosten waar meer dan 95% van de premie naartoe gaat en daarbij borgen van kwaliteit en toegankelijkheid voor iedereen. 4 van deze uitdagingen (stijgende zorgvraag, groot gezondheidsverschil, gebrek en mankracht en stijgende zorgkosten) gaan over/raken productiviteit van het zorgsysteem. Hogere productiviteit vereist innoveren op 7 aspecten: Beschikbaarheid en toegang Meer preventie en advies Just-in-time effectieve zorg Minder fouten, hogere kwaliteit Betere (keten)samenwerking Leefstijl & zelfmanagement Opheffen verspilling Doel hiervan is gezondheidswinst tegen aanvaardbare kosten, door: Gewonnen levensjaren Voorkomen van ziekten Sneller herstel en revalidatie Hogere kwaliteit van leven, minder levens- en arbeidsbeperkingen ervaren, ondanks een ziekte Minder kosten of verlies van inkomsten als gevolg van ziekten of beperkingen 13 13

14 Langer termijn vooruitzichten
Nieuwe technologie Betere diagnostiek, betere medicijnen, betere monitoring, robotica, e-health, m-health, domotica, DNA/Nano techniek, beslissingsondersteuning. Emancipatie van de Patiënt Meer zelfzorg, co-decision, meer zelfmanagement, kritisch consumentschap, patiënt communities, Doktor-ik, DIYcare Terugtredende overheid Burgers moeten meer zelfdoen en meer zelfbetalen. Beperkte, decentrale overheidsregelingen. solidariteit zwaar onder druk Zorg wordt wereldmarkt Zorgtoerisme, internationale zorgsamenwerking, import en export van zorg, opkomst lage lonen landen, health flights Nieuwe Preventie Preventieplicht, meer vroegdetectie, educatieplicht, exclusie van zorg bij non-preventie, premiedifferentiatie, health tax Meer levensjaren Sterke toename vergrijzing, Dodelijke ziekten worden chronische ziekten. Sterke stijging ziektekosten laatste 5 levensjaren

15

16

17

18 Visie op de samenhang is noodzakelijk (bijv.: op preventie)
De (grote) stad heeft een specifieke behoefte. Zilverenkruis speelt hierop in door ontwikkelingen te stimuleren en te realiseren die toegevoegde waarde creëren voor alle betrokkenen. Inwoners & verzekerden Lokale overheid, bestuur & woningcorporaties Werkgevers Zorgaanbieders Visie op de samenhang is noodzakelijk (bijv.: op preventie)

19 De klant aan zet: minder ZZ naar meer GG
‘Integrale’ zorg houdt in dat de zorg zich op de volle breedte van de vraag richt, waarbij niet de aandoening maar de mens in zijn sociale omgeving centraal staat.

20 Thema’s zorginkoop Inzet op “Poor Quality”: gaten in de zorg, patiëntveiligheid Gezondheidsbevordering Versterking geïntegreerde eerste lijn ( regionale benadering) Doelmatig voorschrijf- en verwijsgedrag Ontwikkelen zelfmanagement/ e-health Informeren van verzekerden over de kwaliteit van preferente zorgaanbieders Bevorderen en inkopen geïntegreerde zorgprogramma’s ( ketenzorg)

21 De focus bij zorginkoop ligt daarbij op
Vergroten kwaliteit en doelmatigheid van de zorg door effectieve samenwerking tussen zorgaanbieders Transparant maken van de prestaties van de aanbieder en kwaliteitsnormen ( zorgstandaarden) meer gericht op kwaliteit van leven Selectief inkopen en Meerjarenafspraken Verbeterprogramma’s faciliteren Ontwikkelen andere bekostigingsmethoden Van volume /tarief naar outcome/resultaat financiering Achmea investeert in het ontwikkelen van een passende visie voor regio’s. Hier kun je eventueel ook de nieuwe organisatie van de zorginkoop binnen Achmea toelichten (per regio) Huisartsen willen wij voorzien van spiegelinformatie over hun eigen praktijkvoering maar ook die van bijvoorbeeld de tweede lijn. Verder willen we het keuzeproces dat de huisarts en patiënt samen doormaken faciliteren en vullen met informatie (bijvoorbeeld door te verwijzen met ZorgDomein). Achmea investeert in het beschikbaar en transparant maken van kwaliteitsinformatie (zoals Independer). Wij willen onze klanten graag een stem geven in de keuze voor het beste zorgaanbod. Wij willen ze ook de informatie daarbij leveren. Zie volgende sheet. Voor het opstellen van verbetertrajecten hebben we de kwaliteitsbenchmark opgezet. Daar kom ik in een volgende sheet op terug. 21 21

22 Aansluiting tussen 0e , 1e en 2e lijn een belangrijk onderdeel van
inkoopbeleid 2014 “Patient-journey” leidend Zelfmanagement Substitutie 0e , 1e en 2e lijn Aansluiten contracten 1e & 2e lijn 22

23 Visie seniorenbeleid: het model
Doelstelling Primaire driver Secundaire driver Vitaal Beperkt vitaal Kwetsbaar Afhankelijk De beste gezondheid valpreventie / beweegprogramma’s De beste hulp Mantelzorg ondersteuning dementie Realiseer de beste zorg voor senioren De beste zorg polyfarmacie Senior friendly hospitals De beste aandacht Aandacht voor gevolgen ouder worden De beste communicatie Aansluiten op belevingswereld De beste verzekering kwaliteit & “klantwaarde” Kwaliteit & Innovatie

24 Business case dementie
Soort innovatie Klant innovatie Business case dementie Door investeren in nieuwe aanpak van de zorg ( denk hierbij aan inzet case manager en vroeg signalering huisarts) vanuit de ZVW kan een patiënt langer thuis wonen en ontstaan besparingen. ( bijv in de AWBZ). Zorgpad duurt gemiddeld 8 jaar, waarvan 2 intramuraal. Dit deel betreft AWBZ en daar valt meer dan 90% van de kosten. Vroeg signalering leidt tot betere anticipatie. Geschat wordt dat dementerende 20 weken langer thuis kan wonen. Mantelzorger moet ondersteund worden. Doelgroep Potentiële en beginnende dementie patiënten Kritische Succes Factor ‘We baseren proposities op gezondheid en beste zorg’ Eerste symptomen Diagnose dementie Patiënt intramuraal Overlijden Investering vanuit/via Achmea Reguliere financiering uit ZvW. Verkennen meer geïntegreerde financiering ZvW en AWBZ. Mild Cognitive Impairment Milde dementie Matige dementie Ernstige dementie Late dementie Symptomen Partners Zorgveld en met name 1ste lijn en thuiszorg, gemeenten Thuis met professionele zorg Thuis / semi-murale zorg Intramuraal Zorgverzekeringswet Thuiswonend Status met tijdslijn Ontwikkeling WMO AWBZ Rendement Gezondheids- en Financieel rendement ZVW € (X) ZVW+WMO € (X+Y) AWBZ € (Z) Fase Huidige financiering €(A) € (B) € (C) € (X+Y+Z) € ( A+B+C) Investering + € (D) - € (E) - € (F) - € (E+F) (D) Keten financiering Diagnose Ondersteuning Thuiszorg Intramuraal Palliatief 1 2 3 4 5 Governance en contactpersoon Robbert Huijsman (senior manager Kwaliteit&Innovatie Zorginkoop) Organisatie: Inkoop ZvW/AWBZ

25 Versterken mantelzorg Vroegsignalering huisarts
Dementieketen, gestyleerde weergave interventies Voorkomen crises Uitstel opname Versterken mantelzorg Vroegsignalering huisarts casemanager 25 25

26 Samen met partners werken we aan vier soorten innovatie
Sociale innovatie Zorg innovatie Informatie innovatie Proces innovatie Zorginnovatie: Sociale innovatie: Het NCSI (Nederlands Centrum voor Sociale Innovatie) definieert sociale innovatie als het ontwikkelen van nieuwe managementvaardigheden (dynamisch managen), het hanteren van innovatieve organisatieprincipes (flexibel organiseren) en het realiseren van hoogwaardige arbeidsvormen (slimmer werken en talentontplooiing). Maar ook TNO dat werkt aan het verkrijgen van inzichten hoe in bredere doelgroepen gezond gedrag bevorderd kan worden. Proces innovatie: processen slimmer inrichten of te automatiseren Informatie innovatie: nieuwe manieren van informatie toegankelijk maken, toegankelijke toepassingen nieuwe media die zelfzorg ondersteunen, Begrijpelijkheid van de informatie zodat bijvoorbeeld patient compliance toeneemt 26 26

27 Zorg Binnen Bereik Stichting met fondsen
Soort innovatie Maatschappelijke innovatie Doelgroep Patiënten met chronische ziekten als diabetes, COPD en hartfalen Zorg Binnen Bereik werkt voor mensen met een chronische ziekte. Zij zoeken naar een goed evenwicht tussen bijvoorbeeld medicijnen, bloeddruk en gewicht. Zo proberen ze ziekenhuis-opname te voorkomen en hun kwaliteit van leven zo hoog mogelijk te houden. Het aantalmensen met chronische ziekten als diabetes, CHF en COPD neemt de komende jaren toe. Voor al deze patiënten wil Zorg Binnen Bereik de zorg toegankelijk en betaalbaar houden. De Stichting Zorg Binnen Bereik is opgericht in 2009 en mogelijk gemaakt door Achmea en Philips. Deze twee bedrijven hebben bewust voor een onafhankelijke stichting gekozen. Omdat ze ervan overtuigd zijn dat de beste oplossingen door patiënten en artsen zelf bedacht kunnen worden en omdat ze het veld hierin vrijheid willen geven. Zorg op afstand (bijvoorbeeld telemonitoring en e-health) is hier een goede manier voor. Op deze manier bereikt Zorg Binnen Bereik haar doel: een betere toegankelijkheid van de gezondheidszorg en een hogere kwaliteit van leven voor chronisch zieke patiënten. Lopende investering en activiteiten Stichting ZBB in 2012: Bouw zorgplatform e-Vita DM, COPD en CHF Start onderzoeksprogramma e-Vita met als einddatum 2014 Start coöperatie Z3: versnellen van standaardisatie data uitwisseling Kritische Succes Factoren Achmea ‘We baseren proposities op gezondheid en beste zorg’ Investering € door SAG en € door SGS Partners Philips Healthcare Benelux en Coöperatie Z3 met …. Status met tijdslijn Testen vanaf Q1 2010 Rendement Gezondheidsrendement Governance en contactpersoon Directeur Pieter Jeekel Stichting met fondsen Bron: zorgbinnenbereik.nl

28 Mirro Stichting met activiteiten
Soort innovatie Maatschappelijke- en Klant innovatie Doelgroep Voor gebruikers van geestelijke gezondheidszorg Stichting mirro staat voor de juiste zorg op het juiste moment. Deze doelstelling wil mirro bereiken door protocollering van screening, behandeling en toeleiding in de generalistische geestelijke gezondheidszorg te bevorderen. Het streven van mirro is hierbij dat ieder individu gegarandeerd is van dezelfde zorgstandaard, ongeacht bij welke zorgverlener hij/zij met een hulpvraag komt. Daarnaast faciliteert, stimuleert en activeert mirro zorggebruikers om regie te voeren over de eigen mentale fitheid en zorgbehoefte. Zo wordt er o.a. ingesprongen op de behoefte naar preventieve producten. KSF Achmea ‘We baseren proposities op gezondheid en beste zorg’ & ‘Samen realiseren we doorbraken in zorginfrastructuur’ Investering € door SAG Partners GGZ Drenthe, GGZ inGeest, AZmn en Parnassia Groep Status met tijdslijn Operationeel sinds 2012 Rendement Financieel- en Gezondheids rendement Governance en contactpersoon Het bestuur van stichting mirro bestaat uit vertegenwoordigers van de participerende instellingen. Stichting met activiteiten Bron: achmea.nl

29 WeHelpen Stichting met activiteiten
Soort innovatie Maatschappelijke innovatie Doelgroep Voor hulpverleners/mantelzorgers en hulpzoekenden WeHelpen is opgezet als een marktplaats met slimme functies voor het vinden en verbinden, organiseren en delen van hulp, aangevuld met gerichte informatie aan hulpverleners en hulpbehoevenden. De hulp wordt beloond met credits, die gedoneerd kunnen worden aan een ander of aan het WeHelpen-fonds. U kunt zelf de hulp rondom een persoon (uzelf of een ander) gemakkelijk organiseren. U creëert een groep rondom uzelf of een ander en deelt met elkaar een agenda, logboek en notitiepagina's. Hulpvragen kunt u stellen aan de hele groep of aan specifieke personen binnen de groep. In Nederland zijn er veel partijen die hulp bieden aan mantelzorgers, vrijwilligers en patiënten, die u ook graag willen helpen met helpen. Sommigen hebben informatie voor u, anderen weten waar u in uw gemeente terecht kunt voor hulp of hebben handige hulpmiddelen bedacht. Het gebruik van WeHelpen is voor u volledig gratis. WeHelpen is een coöperatie opgericht door Achmea en diverse partners. Zij bogen zich al langer over de grote maatschappelijke vraagstukken van de toekomst en door de werkconferentie ‘Nieuwe Oude Dag’ vonden zij elkaar. Het is de bedoeling dat nog vele partijen zich aan gaan sluiten die hetzelfde doel voor ogen hebben: het helpen van elkaar zo gemakkelijk mogelijk maken, zodat het weer vanzelfsprekend wordt. KSF Achmea ‘We zijn toonaangevend op het gebied van solidariteit’ Investering Lidmaatschap Achmea als partner Partners Bureauvijftig, CZ, Menzis, PGGM, Rabobank, The Caretakers en VitaValley Status met tijdslijn Operationeel sinds 2012 Rendement Gezondheids rendement Governance en contactpersoon Annick Wychgel-Slagmulder, Manager Coöperatieve Zaken Achmea Stichting met activiteiten Bron: achmea.nl

30 VWS, 2 juli 2014 e-health? Er kan al heel veel…...maar voor opschaling is focus nodig...

31 Dit zijn richtinggevende percentages.
Doel 1. Binnen 5 jaar heeft 80% van de chronisch zieken direct toegang tot bepaalde medische gegevens, waaronder medicatie-informatie, vitale functies en testuitslagen, en kan deze desgewenst gebruiken in mobiele apps of internet-applicaties. Van de overige Nederlanders betreft dit 40%. Dit heeft tot effect dat mensen bewuster zijn van hun eigen gezondheid en dat fouten in dossiers bij zorgverleners sneller gedetecteerd kunnen worden. Dit zijn richtinggevende percentages. VWS, 2 juli 2014

32 Doel 2. Van de chronisch zieken (diabetes, COPD) en kwetsbare ouderen kan 75%, die dit wil en hiertoe in staat is, binnen 5 jaar zelfstandig metingen uitvoeren, veelal in combinatie met gegevensmonitoring op afstand door de zorgverlener. Zij kunnen zo de voortgang van hun ziektebeeld volgen en krijgen door de regelmatige feedback inzicht in het effect van hun gedrag op hun ziekte. Dit zal het voor mensen makkelijker en aantrekkelijker maken trouw te zijn aan hun therapie. VWS, 2 juli 2014

33 Doel 3. Binnen vijf jaar heeft iedereen die zorg en ondersteuning thuis ontvangt de mogelijkheid om – desgewenst - via een beeldscherm 24 uur per dag met een zorgverlener te communiceren. Naast beeldschermzorg wordt hierbij ook domotica ingezet. Dit draagt eraan bij dat mensen langer veilig thuis kunnen wonen. VWS, 2 juli 2014

34 Enige conclusies Nederland heeft een goede gezondheidszorg maar het kan betaalbaarder en beter Gereguleerde marktwerking vormt een belangrijke pijler bij het bevorderen van kwaliteit, klantgerichtheid, effectiviteit en doelmatigheid In het belang van een solidaire gezondheidszorg moet de doelmatigheidsagenda van alle partijen worden Zelfzorg/ management is meer dan “dat moet u zelf doen” Patiënt compliance en gedragsbeïnvloeding naar het “”goede” moet veel meer aandacht in onderzoek en aanpak krijgen De bekostiging van de zorg moet van omzet gedreven naar resultaat/ toegevoegde waarde gedreven Innovaties zijn noodzakelijk om de vraagstukken in de zorg op te lossen 34

35 Voor de verzekerde verschillend; voor de zorgaanbieder één
Wie zijn wij? 35 35 Achmea divisie Zorg & Gezondheid 35