Lokaal gezondheidsbeleid anno 2015 Méér dan gezondheidsbeleid

Presentatie over: "Lokaal gezondheidsbeleid anno 2015 Méér dan gezondheidsbeleid"— Transcript van de presentatie:

1 Lokaal gezondheidsbeleid anno 2015 Méér dan gezondheidsbeleid

2 Preventiecyclus, nog een keer
Nog niet verschenen. Maar wel twee relevante stukken: Kamerbrief PG Nationaal Programma Preventie Vertaling landelijke kaders + (epidemiologische) monitoring naar regionale en lokale prioriteiten

3 VTV 2014: Een gezonder Nederland
Vier onderdelen, elk met eigen insteek Heden en verleden Trends in de toekomst Toekomstscenario’s Kansen en keuzes

4 Highlights VTV: Heden en verleden
Gezonde levensverwachting: laagopgeleiden leven 6 jaar korter en 19 jaar langer in ongezondheid; Ruim 5 miljoen mensen hebben een chronische aandoening, psychische stoornissen, HVZ en kanker veroorzaken grootste ziektelast; Mensen met een chronische aandoening participeren minder; maar alléén als zij zich niet gezond voelen of ook beperkingen hebben; Vergrijzing, leefstijl en omgeving bepalen de volksgezondheid.

5 Highlights VTV: Trends in de toekomst
Is de levensverwachting met 2 á 3 jaar toegenomen; Is dementie de belangrijkste doodsoorzaak; Hebben 7 miljoen mensen een chronische aandoening; Is de onderwijs- en arbeidsparticipatie hoger dan nu. (ondanks dat is in 2030 nog steeds een kwart van de bevolking laagopgeleid)

6 Highlights VTV: Toekomstscenario’s
Manier van kijken (perspectief) bepaalt visie, strategie en uitkomst! Op en top gezond: gezonde leefstijl, gezondheidsbescherming, preventie en zorg zijn effectief. Heft in eigen hand: We weten zelf wat goed voor ons is. Overheid en zorgverleners luisteren naar ons. Iedereen doet mee: beschermen van de zwakkeren, uitsluiting voorkomen, kwetsbare groepen centraal. Gezonde welvaart: zorgpremies betaalbaar houden, geld overhouden voor andere taken.

7 Kansen, keuzes en dilemma’s
Gezondheid en participatie gaan samen op (in welzijn en welvaart); Beste zorg voor iedereen kost veel geld; Eigen regie niet voor iedereen haalbaar; Ruimte voor autonomie komt niet vanzelf; Gezondheid en autonomie door zorg voor kwetsbaren.

8 Preventiecyclus, nog een keer
Nog niet verschenen. Maar wel twee relevante stukken: Kamerbrief PG Nationaal Programma Preventie Vertaling landelijke kaders + (epidemiologische) monitoring naar regionale en lokale prioriteiten

9 Nieuwe uitdagingen voor de publieke gezondheid
Gezondheid als belangrijke waarde voor maatschappelijke participatie (sociaal domein) Lokale verbindingen nodig tussen preventie, zorg en ondersteuning Toenemende samenwerking bij grootschalige incidenten, rampen en crises tussen veiligheidsregio, politie, brandweer, gemeente en (publieke) gezondheidszorg (veiligheidsdomein) Alles is gezondheid! Gezonde start Gezond wonen Gezond werken

10 Basisprincipes voor borging en organisatie van de Publieke Gezondheid (1)
Gezondheid vanuit veranderend maatschappelijk perspectief Zie ‘Gezondheid dichtbij’ en ‘Nationaal Programma Preventie’ Publieke Gezondheid in de volle breedte Publieke en private partijen hebben taken in beleidsproces, kennisontwikkeling, ondersteuning, uitvoering, zorgverlening en toezicht; Rijk is verantwoordelijk voor het stelsel; diverse ministeries en een breed spectrum aan wet- en regelgeving. Gemeenten en Rijk samen verantwoordelijk Medebewind van gemeenten, wettelijk verankerd in de Wpg

11 Basisprincipes voor borging en organisatie van de Publieke Gezondheid (2)
Twee soorten taken Medisch georiënteerd: uniform, geprotocolleerd, beperkte beleidsruimte; Maatschappelijk georiënteerd: maatwerk, lokaal, doelgroepgericht, integrale aanpak, veel (lokale) beleidsruimte. Schaalgrootte voor kwaliteit en continuïteit Voor een goede uitvoering van de medisch georiënteerde taken en rampen- en crisesinzet is de schaal van de gemeente te klein – geen lokaal beleid. Specifieke aandacht voor risicogroepen Aanpak van Sociaal Economische Gezondheidsverschillen (SEGV); Sociale vangnetfunctie

12 Preventiecyclus, nog een keer
Nog niet verschenen. Maar wel twee relevante stukken: Kamerbrief PG Nationaal Programma Preventie Vertaling landelijke kaders + (epidemiologische) monitoring naar regionale en lokale prioriteiten

13 Regionale prioriteiten: risico’s en risicogroepen in beeld
GGD van VGGM wil samen met de gemeenten in kaart brengen wat belangrijkste risico’s en risicogroepen per gemeente zijn .. .. hoe je deze risico’s prioriteert .. en aan welke ‘knoppen’ je kunt draaien om de risico’s terug te dringen. Basis: vanuit de GGD monitors en registraties, en dan vervolgens verbinding maken met gemeentelijke informatie. Informatie op verschillende beleidsterreinen is relevant voor PG-risico’s:

14 Monitorgegevens Armoede-beleid Arbeid en participatie
Sociale uitsluiting Verenigingsleven Zinvolle dagbesteding Acceptatie homoseksualiteit onder jongeren Arbeid en participatie Armoede-beleid Gezinnen met lage SES Moeite met rondkomen Geen inkomen uit werk Openbare orde en veiligheid Slachtoffer huiselijk geweld Dak- en thuislozen Woon hygiënische vervuilingen Signalen VIRA Besproken meldingen lokaal zorgnetwerk Volwassenen & ouderen: Regie over eigen leven Behoefte aan opvoed -en opgroeiondersteuning Mantelzorg geven en ontvangen Ouderen: ADL en HDL activiteiten Leerplicht en onderwijs Kinderen & jongeren: Pesten, zelfvertrouwen & weerbaarheid Risico's psychosociale problematiek en depressiviteit Schoolverzuim afgelopen 4 weken vanwege ziekte Genotsmiddelen (alcohol, drugs, roken) (Social) media: internet / gamen Seksualiteit Monitorgegevens Openbare ruimte Sociaal domein Kindvriendelijke buurt Veilig voelen in de buurt Geeft onvoldoende voor woning Geur- en geluidshinder Ervaren gezondheid Risico's psychosociale problematiek en depressiviteit Eenzaamheid Genotsmiddelen: alcohol, roken, internet (Chronische) aandoeningen Vaccinatiegraad Gezondheid Sport en bewegen Leefstijl: overgewicht, bewegen, voeding

15 Radermodel als handelingsuitgangspunt

16 Uitwerking - regio

17 Uitwerking – regio (2)

18 Uitwerking – regio (3)

19 Verdere verdieping GGD professionals maken de verdieping op hun eigen vakgebied. Elke gemeente krijgt eigen profiel in de workshop die later vandaag volgt. Prioriteren heeft prioriteit.

20 Risicobenadering Risico’s in kaart brengen is niet genoeg.
Je moet ze duiden en prioriteren. En je moet weten wat je eraan kunt doen!

21 Dus…wat is eigenlijk een risico?
risico = kans * effect * kwetsbaarheid De kans dat je getroffen wordt door een vorm van ongezondheid (definitie Huber) Het effect als je getroffen wordt De mate van kwetsbaarheid voor dat effect

22 Op weg naar een gezondheidsvlinderdas
Maatschappelijke gevolgen Determinanten Fysieke leef- omgeving Indirecte effecten Inbreuken Sociale leef- omgeving Afname participatie Kosten sociale zekerheid Directe effecten Ziekte Gezondheid Verloren gezonde levensjaren Psychische gezondheid Afname welzijn Infectie-ziekten Leefstijl Fysieke gezondheid Verloren levensjaren Zorg- kosten Letsel Besmetting Maatsch. onrust Genetica en… doelgroepgericht beleid oorzaakgericht beleid ziektegericht beleid gevolggericht beleid

23 Strategische kernvragen “risicobenadering”
Risico-identificatie In welke mate en waar zijn gezondheidsrisico’s aanwezig? Risicoanalyse Hoe ernstig zijn deze risico’s? Risico-evaluatie Welke risico’s moeten regionaal en lokaal prioriteit krijgen? Beïnvloedingsanalyse Wat adviseren we om eraan te doen? welke gezondheidsrisico’s? welke gezondheidsdeterminanten? welke gezondheidseffecten? welke doelgroepen?

24 Risicoanalyse: kans en effect
↑ Effect Welke individuele en maatschappelijke impact heeft dit risico? Cata-strofaal Zeer ernstig Ernstig Aanzien-lijk Beperkt >1 op >1 op >1 op 1.000 >1 op 100 10 Kans  Hoe groot is de kans dat een inwoner dit gedurende zijn/haar leven krijgt?

25 Risico’s zijn niet eerlijk verdeeld…
kwetsbare jeugd lage SES kwetsbare ouderen Hoe identificeer je de risicogroepen?

26 Achtergrondkenmerken
Presentatietitel (invoegen > koptekst en voettekst

27 Stapeling van risicofactoren

28 Aan de slag!