EEN GELIJK ONDERWIJSKANSENBELEID VOEREN MET SES-LESTIJDEN …

Presentatie over: "EEN GELIJK ONDERWIJSKANSENBELEID VOEREN MET SES-LESTIJDEN …"— Transcript van de presentatie:

1

2 EEN GELIJK ONDERWIJSKANSENBELEID VOEREN MET SES-LESTIJDEN …
THE GAME IS NIET OVER!

3 Timing en syllabus 09.30 uur – uur: Deel uur – uur: Pauze uur – uur: Deel 2 PPT en bijlagen op Syllabus = “Ideeën om te onthouden” + “Bijlagen”

4

5 Doelstellingen De krachtlijnen van het gelijke onderwijskansenbeleid heropfrissen Weten hoe de onderwijsinspectie het zorg – en gelijke onderwijskansenbeleid onderzoekt Inzien hoe men aan het gelijke onderwijskansenbeleid kan werken op school Het verschil kunnen verwoorden tussen Zorg en GOK Vanuit voorbeelden kunnen nagaan hoe je als school al GOKkend het beleidsvoerend vermogen van de school verhoogt Kennis maken met de 12 klokslagen voor gelijke kansen Kennis maken met de zeven belevingskernen van een kind in armoede Inzien hoe men aan het gelijke onderwijskansenbeleid kan werken in de klas

6 Bezinning: “Giving is the best communication”
Wat als… deze verkoper in Thailand… een leerkracht/zoco/ zorgjuf/ beleidsondersteuner/ directie…was geweest? en.savefrom.net

7 Vijftig jaar na vandaag doet het er
niet meer toe in wat voor auto je reed, in wat voor soort huis je woonde, hoeveel geld er op je bankrekening stond of hoe je kleren eruit zagen. maar de wereld is misschien iets beter geworden omdat jij belangrijk bent geweest in het leven van een leerling.

8 Het decreet GOK Het geïntegreerd ondersteuningsaanbod (= GOK)
Het recht op inschrijving De rechtsbescherming - LOP - Commissie inzake leerlingenrechten Het gelijke-onderwijskansenbeleid bestaat uit drie onderdelen: Het geïntegreerd ondersteuningsaanbod dat scholen toelaat een zorgbrede werking te ontwikkelen voor alle kinderen en jongeren, en voor kansarme kinderen en jongeren in het bijzonder. Het recht op inschrijving van elk kind of elke jongere in een school naar keuze.  De rechtsbescherming: de oprichting van lokale overlegplatforms (LOP’s) die het gelijke-onderwijskansenbeleid lokaal mee uitvoeren, en van een Commissie inzake leerlingenrechten die waakt over de rechten van de leerlingen.

9 Belangrijke accenten GOK
Vermijden dat de kloof tussen kinderen uit kansarme gezinnen en kansrijke gezinnen vergroot. Denken over omgaan met kansarmoede binnen de school versterken. Focus sterk leggen op school als organisatie eerder dan op de individuele doelgroepleerlingen. (3 niveaus) Preventieve werking naar álle kinderen, rekening houdend met hun verscheidenheid. 100 gram preventie weegt zwaarder dan een kilo zorg!

10 Doelstellingen op drie niveaus
Leerlingenniveau: - streven naar een optimale ontplooiing van al de leerlingen - bijzonder veel aandacht voor de kwetsbare leerlingen Leerkrachtniveau: - streven naar krachtige leeromgevingen - professionaliseren van leerkrachten Schoolniveau: - streven naar betrokkenheid van het volledige team - organiseren van overleg - optimaliseren van de teamwerking

11 EEN GELIJK ONDERWIJSKANSENBELEID VOEREN MET SES-LESTIJDEN …
hangt af van …. beginsituatie van eigen school Schoolligging Schoolpopulatie Ervaringen van teamleden met problematiek Reeds doorlopen GOK stappen Omkadering, mogelijkheden, prioriteiten

12 Gelijk Onderwijskansen
De rode draad SES-lestijden Kansarmoede Gelijk Onderwijskansen beleid

13 WERKEN AAN DE ONTPLOOIING VAN IEDER KIND, VANUIT BREDE ZORG
Gekaderd binnen OKB OPDRACHT 4

14 Aanpak afstemmen op specifieke onderwijs-behoeften van kinderen
Gelijke onderwijs-kansen creëren Omgaan met verschillen tussen kinderen

15 BELEID VOEREN rond GOK ( SWP) Decreet BaO art.47
1° de omschrijving van het pedagogisch project zijnde het geheel van fundamentele uitgangspunten dat door het schoolbestuur voor de school wordt vastgelegd; 2°de organisatie van de school en voornamelijk de indeling in leerlingengroepen; 3° de wijze waarop het leerproces van de leerlingen wordt beoordeeld en hoe daarover wordt gerapporteerd; 4° de voorzieningen in het gewoon onderwijs voor leerlingen met een handicap of die leer bedreigd zijn, inclusief de samenwerkingsvormen met andere scholen van gewoon en/of buitengewoon onderwijs; wijziging 5° de wijze waarop de school via haar zorg- en gelijke onderwijskansenBELEID werkt aan de optimale leer- en ontwikkelingskansen van al haar leerlingen.

16 GOK is nooit weg geweest!
Zorg-GOK-beleid Schoolwerkplan Eigen opvoedingsproject Het schoolwerkplan is het document waarin de school een deel van haar beleid verplicht omschrijft. GOK is niet weg, maar vormt een onderdeel van het schoolwerkplan.

17 Beleid volgens Wikipedia…
“Beleid is het stellen van doelen, middelen en een tijdpad in onderlinge samenhang. Liefst zijn plaats en tijd omschreven. Onder beleid wordt dus verstaan het aangeven van de richting en de middelen waarmee men gestelde organisatiedoelen wil gaan realiseren.”

18 gelijke onderwijskansen-beleid
AANDACHT !! zorg gelijke onderwijskansen-beleid leerproblemen & - stoornissen socio-economische status = achtergrond verankering in het schoolwerkplan : inspanningsverplichting voor elke school !

19 gelijke onderwijskansen-beleid
AANDACHT !! zorg gelijke onderwijskansen-beleid

20 Spiraal van armoede

21 Een Zorg – GOKbeleid uitwerken
De zorgbril opzetten De GOK – bril opzetten

22 45% 35% 20% SES-lestijden Opleidingsniveau moeder Thuistaal
SES - middelen 20% Schooltoelage Buurt

23 Middelen inzetten om een GOK – beleid te voeren
Werk in de klas leerlingengroepen vast/wisselend team teaching ambulante leerkracht Schoolniveau overleg intern / extern (samen) leren specialiseren Samenwerking met externen ondersteuning leerlingen ondersteuning leerkrachten ondersteuning directeurs o.a. BuO, begeleiding, buurtwerk, ouders, LOP, SG, CLB Met de basisomkadering ga je vrij om. Enkel gekleurde middelen moeten gekleurd aangewend worden. Godsdienst is godsdienst Zorg is zorg

24 De schooldoorlichting
het kwaliteitsdecreet (2009)  elke school is ervoor verantwoordelijk kwaliteitsonderwijs te verstrekken door : onderwijsreglementering te respecteren  decretale bepalingen m.b.t. - ontwikkelingsdoelen en eindtermen erkenningsvoorwaarden subsidiëringsvoorwaarden te beschikken over voldoende beleidsvoerend vermogen een eigen kwaliteitszorgsysteem te hanteren Gevolg : SDL als kwaliteitsonderzoek en kwaliteitsstimulans

25 Onderwijsspiegel 2015 (Blz. 79)
“De kwaliteit van het GOK-beleid staat of valt met het beleidsvoerend vermogen van de school en met de integratie van het GOK-beleid in de globale schoolwerking.”

26 Zorg- en GOK-beleid in het gewoon basisonderwijs (blz. 83)
Aanbeveling voor de scholen „ Bepaal met het schoolteam concrete korte en/of lange termijndoelen en evalueer samen geregeld de effecten van de acties. „ Kijk over de muren van je eigen school. Wissel ervaringen uit met andere scholen en laat je inspireren door voorbeelden van goede praktijk. „ Integreer het zorg- en GOK-beleid in de hele schoolwerking.

27 NIEUW ! Geen opgelegde thema’s meer Geen apart actieplan
Geen verplichting om een driejarige cyclus te draaien Geen leidraad voor scholen en aldus vrije invulling. Reguliere inspectie neemt in een focus gelijke onderwijskansen mee

28 Analyseer de noden en behoeften van je leerlingenpopulatie
Kies doelen die aansluiten bij die behoeften Kies acties die aansluiten bij je doelen Heb bij evaluatie oog voor de SES lln

29 Hoe kijkt de inspectie naar het schoolfunctioneren?
CONTEXT INPUT PROCES OUTPUT Het CIPO - kader

30 Componenten Indicatoren Variabele

31 Waar kijkt de onderwijsinspectie precies naar?
Context & input Retentiviteit Doelgerichtheid Ondersteuning Doeltreffendheid Ontwikkeling DODO kwaliteitswijzer

32 Context - input “Het zorg – en gelijkeonderwijskansenbeleid van de school is gebaseerd op de analyse van data en brengt de noden van alle leerlingen en in het bijzonder de leerlingen die SES-lestijden genereren in kaart.” ( – Andere opdrachten – GOK – controles)

33 Retentiviteit “De school heeft zicht op het aantal leerlingen dat vanuit het eerste leerjaar doorstroomt tot het zesde leerjaar zonder leerachterstand op te lopen. Ze zet acties op om de doorstroom te bevorderen.”

34 Weten wat je wil bereiken Nog beter willen worden
Kwaliteitswijzer Ondersteuning Doelgerichtheid Organisatie en hulp Weten wat je wil bereiken De schoolorganisatie zorgt ervoor dat het team de vooropgestelde doelen binnen het zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid bereikt. De acties (op leerling-, leraren- en schoolniveau) die het schoolteam uitwerkt, sluiten aan op de vooropgestelde doelen. Het team heeft expliciet aandacht voor kleuterparticipatie (indien relevant) en voor het afstemmen van de eigen acties op het beleid van de scholengemeenschap. Het schoolteam stelt binnen zijn zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid operationele korte- of langetermijndoelen voorop om de zorg voor en de gelijke onderwijskansen van alle leerlingen te garanderen. Doeltreffendheid Ontwikkeling Resultaat halen Nog beter willen worden KLEUTERPARTICIPATIE Hoe meer SES-kenmerken, hoe vaker afwezig De deelname van de kleuters aan het Vlaamse onderwijs blijft hoog. Dat blijkt uit een analyse door het departement Onderwijs en Vorming. 82% van de 2-jarigen is ingeschreven in een school. Voor de 5-jarigen stijgt dat percentage naar 99%. Leerlingen met SES-kenmerken en kinderen met een andere nationaliteit scoren minder goed qua inschrijving en aanwezigheid. Op basis van de studie werkt minister Crevits tegen volgend jaar maatregelen uit om de kleuterparticipatie nog te versterken. Lees hoe Jenaplanschool De Feniks in Gent erin slaagt ouders te overtuigen hun kleuter elke dag naar school te sturen. Het schoolteam evalueert de effecten van de acties binnen zijn zorg- en gelijke onderwijskansenbeleid. De school heeft in haar professionaliseringsbeleid aandacht voor de deskundigheidsbevordering van alle teamleden in functie van het schooleigen zorg- en gelijkeonderwijskansenbeleid.

35 Onderzoeksinstrument zorg – en gelijkeonderwijskansenbeleid
Context & input Retentiviteit Doelgerichtheid Ondersteuning Doeltreffendheid Ontwikkeling

36 Onderwijsinspectie stimuleert…
De overheid heeft duidelijke meetbare doelstellingen vooropgesteld om het aantal vroegtijdige schoolverlaters te halveren tegen 2020 (Vlaams Actieplan Vroegtijdig Schoolverlaters, goedgekeurd door de Vlaamse Regering) Zo zullen we de scholen stimuleren hun datageletterdheid verder te verhogen om het aantal vroegtijdige schoolverlaters terug te dringen en de zorg voor risicoleerlingen (leerlingen die dreigen ongekwalificeerd uit te stromen) te vergroten. Het onderzoek heeft geen effect op de beoordeling en het doorlichtingsadvies.

37 Beleidsvoerend vermogen van de school
De wijze waarop een school omgaat met gelijke onderwijskansenbeleid hangt in grote mate af van haar beleidsvoerend vermogen. Het beleidsvoerend vermogen van scholen vergroten in de GOK – werking = scholen leren omgaan met de kwaliteitscirkel

38 Kwaliteitscirkel GOK Lln. Is er beweging ? 6.Effect? Lkr. School
21 - 10 2003 zelfevaluatie GOK 2 Kwaliteitscirkel GOK 1.Leerlingen 8. Kansengelijkheid 2. Kwaliteit onderwijs 3. GOK doelstellingen 4. GOK acties 5. Acties uitgevoerd ? 7. Kwaliteit verhoogd ? Lln. Lkr. School Is er beweging ? Effect?

39

40 Cirkel van de zelfevaluatie
21 - 10 2003 zelfevaluatie GOK 2 Cirkel van de zelfevaluatie 1.Leerlingen 8. Kansengelijkheid 2. Kwaliteit onderwijs 3 GOK doelstellingen 4. GOK acties 5. Acties uitgevoerd ? 7. Kwaliteit verhoogd ? lln lk school Is er beweging ? BEGINSITUATIE ANALYSE INTERNE EVALUATIE 6.Effect ? UITVOERING VAN DE ACTIES DPB bisdom Gent, basisonderwijs Zelfevaluatie GOK

41 De kwaliteitscirkel GOK
Onderwijs-kansen vergroten 1. Leerlingen 6. Is er leerwinst geboekt? 5. Effecten meten & bijsturen 4. GOK-acties 3. GOK-doelstel-lingen 2. Noden en behoeften van leerling Context en input Output Lnn Lnn Lk Lk School School PROCES

42 ROK/ TOK… vanaf 1 januari 2018
Veerkracht = Ik geloof in mijn ontwikkelkracht en durf genieten. Ik ben op een passende manier weerbaar. Ik geloof dat ik ondanks tegenslag en ontmoediging steeds weer kan opstaan.

43 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

44 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

45

46 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

47

48 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

49

50 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

51

52 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

53

54 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

55 De GOK-thema’s op een rij
1. Preventie en remediëring van ontwikkelings- en leerachterstanden 2. Taalvaardigheidsonderwijs 3. Omgaan met diversiteit 4. Doorstroming en oriëntering 5. Socio – emotionele ontwikkeling 6. Leerlingen- en ouderparticipatie

56

57

58 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

59

60 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

61 Schema harde en zachte evaluatie

62

63 Hulpmiddelen GOK Basisconcept voor visietekst GOK
Bronnenkaarten (Kans)armoede Eenvoudig GOK – actieplan Analyse van data Prioriteitenplan n.a.v. analyse van data Webschema’s 6 thema’s Effectenmeter GOK Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de basisschool Bronnen waar men effecten kan vinden voor GOK in de kleuterschool

64

65 Kijken naar leerwinst

66 INSPIRATIE VOOR GOK-ers…
> PB > Basisonderwijs > Leergebieden > GOK

67 Andere inspiratiebronnen…
vorming.cego.be/

68 WERKEN AAN DE SCHOOL ALS GEMEENSCHAP EN ALS ORGANISATIE
BVV OKB OPDRACHT 5

69 De school investeert in haar beleidsvoerend vermogen opdat het leren van ELKE leerling én het welbevinden van IEDER personeelslid zou bevorderd worden. = zorgen voor een goed georganiseerde pedagogische gemeenschap! Ze doet dat doorheen negen kenmerken.

70 “Beleidsvoerend vermogen verwijst naar de capaciteiten van de school om haar geboden beleidsruimte zo te gebruiken dat de leerlingen op school er beter van worden. Het gaat over capaciteiten om verbeteringen te plannen, uit te voeren en te evalueren.” (Jan Saveyn )

71 Beleidsvoerend vermogen
1. Visie en doelgerichtheid 4. Responsief vermogen 7. Professio- nalisering van het team 8. Verantwoordelijk- heden en leiding 5. Reflectie en zelfevaluatie 2. Hoge Betrokkenheid 3. Samenwerken 6. Zorg voor vernieuwings- proces 9. Het leren van de leerling

72 1. VISIE EN DOELGERICHTHEID
of De school werkt vanuit een duidelijke visie.

73 HOGE BETROKKENHEID of Er is een hoge betrokkenheid van de verschillende participanten (directie, leerkrachten, leerlingen, ouders, CLB, externe hulpverleners) op de school.

74 Er is het vermogen en de wil
SAMENWERKEN of Er is het vermogen en de wil om samen te werken.

75 RESPONSIEF VERMOGEN of
De school heeft aandacht voor wat de ouders en de maatschappij verwachten. Daadwerkelijke keuzes kunnen verantwoord worden.

76 5. REFLECTIE EN ZELFEVALUATIE
of De school kijkt kritisch naar haar eigen werking en stuurt zo nodig bij.

77 ZORG VOOR VERNIEUWINGSPROCES
of De school hecht belang aan de lange weg van introduceren, uitproberen, verbeteren, evalueren.

78 De school wil haar mensen sterker maken.
PROFESSIONALISERING VAN HET TEAM of De school wil haar mensen sterker maken.

79 Iedereen op de school weet wat van hem of haar wordt verwacht.
8. VERANTWOORDELIJK- HEDEN EN LEIDING of Iedereen op de school weet wat van hem of haar wordt verwacht.

80 9. HET LEREN VAN DE LEERLINGEN of
Het beleid van de school is er op gericht dat de leerlingen er beter van worden.

81 De school en de 9 pijlers van beleidsvoerend vermogen

82 Opdracht Hoe kan een school al GOKkend werken aan haar beleidsvoerend vermogen? Plaats de juiste pijler bij de juiste opsomming van voorbeelden.

83 Beleidsvoerend vermogen
1. Visie en doelgerichtheid 4. Responsief vermogen 7. Professio- nalisering van het team 8. Verantwoordelijk- heden en leiding 5. Reflectie en zelfevaluatie 2. Hoge Betrokkenheid 3. Samenwerken 6. Zorg voor vernieuwings- proces 9. Het leren van de leerling

84 7. PROFESSIONALISERING VAN HET TEAM
De school koppelt het nascholingsplan aan de prioriteiten van het GOK – beleid. De school betrekt het CLB in haar GOK – werking. De school behoort tot een netwerk van scholen die bereid zijn tot uitwisseling van nieuwe ideeën. De school doet een beroep op nascholingsinstanties. De school doet een beroep op de pedagogische begeleidingsdienst. Op school ondersteunen de leerkrachten elkaar (op formele en informele wijze) in hun professionele ontwikkeling. Nieuwe teamleden worden wegwijs gemaakt in de GOK-werking van de school. Op de personeelsvergadering is er ruimte voor het samen uitwerken van GOK-acties. Er is structureel GOK-overleg tussen/met collega’s.

85 9. HET LEREN VAN DE LEERLINGEN
De school focust zich op het meer kansen geven aan alle leerlingen! De school vertrekt vanuit de noden van de kinderen. De school houdt de beoogde effecten naar de kinderen toe in de gaten. De directeur en het schoolteam zijn in staat en bereid om de kwaliteit van hun werk te toetsen aan de resultaten die ze bij hun leerlingen vaststellen. En ze kunnen hun beleidsbeslissingen op basis van die resultaten bijsturen. De school focust vooral op fase 0 van het zorgcontinuüm. De school houdt rekening met de sociaal – economische context van de leerlingen.

86 5. REFLECTIE EN ZELFEVALUATIE
De school hanteert structureel ingebouwde evaluatiemomenten. Op school zijn actie en reflectie met elkaar verweven. De zelfevaluatie GOK gebeurt voldoende kwaliteitsvol op het niveau van de leerling, de leerkracht en de school. Op school weet men de informatie die de zelfevaluatie oplevert, consequent aan te wenden voor het plannen van verbeteracties of voor het borgen van wat goed werkt.

87 4. RESPONSIEF VERMOGEN De school kan haar keuze verantwoorden waarop de middelen en SES-lestijden aangewend worden. De school communiceert haar GOK – beleid via het schoolkrantje, nieuwsbrieven, website, info – momenten,… De school staat open voor zaken van buitenaf maar sluit zich ook af als het GOK – beleid in gedrang komt. De school stelt elk schooljaar prioriteiten in het GOK – beleid. Het schoolteam is in staat om vernieuwingen op hun haalbaarheid (o.a. de feitelijke draagkracht van het team) te beoordelen. De afspraken rond het GOK-beleid zijn transparant opgenomen in het schoolwerkplan.

88 2. HOGE BETROKKENHEID Het schoolteam draagt het GOK – beleid en geeft deze mee vorm. Er is sprake van een gedeeld en stimulerend leiderschap. Iedere leerkracht is GOK – leerkracht. GOK is een vast agendapunt op de personeelsvergadering. Er is sprake van participatieve besluitvorming. De school maakt werk van een goed systeem van interne communicatie. De directeur stimuleert initiatieven in verband met onderwijsvernieuwing en – verbetering en volgt die ook op.

89 8. VERANTWOORDELIJKHEDEN EN LEIDING
In de school is het duidelijk wie voor welke aspecten van het GOK – beleid verantwoordelijk is (directeur, zorgleerkracht, klastitularis, CLB, de leerkracht die de SES - lestijden invult…). De directeur neemt de opdrachten van de personeelsleden in een geïndividualiseerde functiebeschrijving op. De klastitularis blijft de spilfiguur in het zorg – en gelijke onderwijskansenbeleid De leerkracht die de SES - lestijden invult, probeert niet de draaglast van de klastitularis te verlichten, maar juist de draagkracht te vergroten. De school zorgt voor continuïteit in de GOK – werking.

90 3. SAMENWERKEN Men maakt samen school: samen werken, samen zoeken, samen overleggen, samen van en met elkaar leren,… De school ziet in dat gelijke kansenonderwijs een opdracht is voor alle schoolbetrokkenen, elk individueel teamlid. De school heeft structureel vastgelegde GOK/zorgteamvergaderingen. Het ontwikkelen en opvolgen van vernieuwingsthema’s wordt ondersteund door werkgroepen van gemotiveerde leerkrachten. Ook op het niveau van de scholengemeenschap wordt voor de GOK-werking samengewerkt. De ouders worden betrokken bij de uitvoering van het gelijke onderwijskansenbeleid.

91 6. ZORG VOOR VERNIEUWINGSGPROCES
De school formuleert de GOK – doelstellingen “SMART”. De school adopteert de GOK – doelstellingen niet overhaast en voert ze ook niet te snel af. De school hanteert het GOK – beleid flexibel. De school stuurt de GOK – werking bij als ze ziet dat men de doelstellingen niet haalt. De gekozen GOK – actiepunten hebben een blijvend en structureel karakter op school. De school weet op welke wijze ze de inhoudelijke noden rond GOK op het spoor komt.

92 1. VISIE EN DOELGERICHTHEID
Het schoolteam baseert zijn zorg – en gelijke onderwijskansenbeleid op de analyse van data en brengt de noden van alle leerlingen in kaart. Het schoolteam heeft een duidelijke visie over de wijze waarop het zijn zorg – en gelijke onderwijskansenbeleid vorm wil geven. Het schoolteam organiseert de acties sterk vanuit operationele doelen die aansluiten bij de noden van de leerlingen. De school formuleert concrete doelstellingen op niveau van leerlingen, leerkrachten én school. De school gebruikt de SES - lestijden om haar vooropgestelde doelstellingen GOK te realiseren. Het gelijke kansenonderwijs op school kadert binnen de “brede zorg”. Het denken over ‘omgaan met kansarmoede’ binnen de school wordt gestimuleerd, versterkt en ingebed.

93 Leerlingen gelijke kansen geven =
Basisopdracht van elke school 12 klokslagen gelijke kansen (Bron: Brochure “Beter, breder en met meer kleur – Onderwijs voor kwetsbare leerlingen in Vlaanderen” –

94 Eén uur… 1. Vertrekt van welomschreven, zinvolle en relevante doelstellingen die de leraar voor alle leerlingen nastreeft.

95 Het doel is niet “DE SCHOOL” maar het eigenlijke “LEVEN”

96 Twee uur… 2. Stelt de leerervaringen en leeractiviteiten van
leerlingen centraal; accent op boeiende en motiverende leertaken die de leraar opvolgt en ondersteunt.

97 maar de leerling zou het handelen van de leerkracht moeten aansturen
Niet de leerstof, maar de leerling zou het handelen van de leerkracht moeten aansturen in het huidig onderwijs.

98 Drie uur… 3. Creëert doorheen het curriculum mogelijkheden
voor alle leerlingen om tot actief leren, zelfontdekkend leren en reflectie te komen.

99 Leer me niet “WAT” ik moet denken, maar “HOE” ik moet denken.

100 4. Laat ruimte voor leerlingen om zelf
Vier uur… 4. Laat ruimte voor leerlingen om zelf initiatieven te nemen.

101 Een goede leraar is iemand
die iets uit je haalt in plaats van iets in je stopt.

102 Vijf uur… 5. Vertrekt vanuit diversiteit en doet vanuit deze diversiteit rijke leerervaringen ontstaan.

103 maar een vuur aanwakkeren.
Onderwijs is niet de emmer volgieten, maar een vuur aanwakkeren. (Romeins filosoof)

104 Zes uur… 6. Gebruikt een waaier van werkvormen waarin de leraar en de leerlingen tot zinvolle interactie komen.

105 The more ways we teach, the more students we reach!

106 Zeven uur… 7. Heeft systematisch oog voor de manier waarop (kwetsbare) leerlingen op het onderwijsaanbod reageren en biedt via differentiatie ondersteunende maatregelen, remediëring, extra - hulp.

107 dezelfde kip moeten knippen, kunnen ze hun ei niet kwijt!
Als kinderen allemaal dezelfde kip moeten knippen, kunnen ze hun ei niet kwijt!

108 Acht uur… 8. Evalueert breed: niet alleen technische deelvaardigheden (spelling, optellen…) en cognitieve ontwikkeling, maar ook socio - emotionele en affectieve aspecten van leerling - zijn, naast het leerproduct evalueert het ook het leerproces.

109 dan zijn bovenste 6 centimeter
Een kind is meer dan zijn bovenste 6 centimeter van het voorhoofd. Bekijk het dus ook helemaal.

110 Negen uur… 9. Gebruikt een brede evaluatie om het onderwijs zelf op punt te stellen en het nog meer op maat van elke leerling te brengen.

111 apprecieert er alle instrumenten.
Een klas is als een orkest: een goede dirigent apprecieert er alle instrumenten.

112 Tien uur… 10. Focust op teamwerk waarin directie, leerkrachten, zorgbegeleider, CLB, DPB samenwerken, overleggen en hun expertise bundelen.

113 Dus samen zijn we slimmer!
Iedereen kan iets, niemand kan alles! Dus samen zijn we slimmer!

114 11. Voert een open en constructieve dialoog met ouders.
Elf uur… 11. Voert een open en constructieve dialoog met ouders.

115 tégen de ouders spreken
We moeten niet tégen de ouders spreken maar mét de ouders.

116 elke leerling telt, zichzelf kan zijn,
Twaalf uur… 12. Maakt dat elke leerling telt, zichzelf kan zijn, zichzelf kan worden.

117 Je mag zijn zoals je bent met je fouten en gebreken
om te worden zoals je in aanleg bent, maar zoals je je nu nog niet kan tonen. En je mag het worden in jouw tijd en op jouw wijze (Dr. Terruwe)

118 12 klokslagen voor gelijke kansenonderwijs
Mocht niets van deze 12 klokslagen de school bekend zijn dan…. IS HET VIJF VOOR TWAALF!

119 dan heb je nog nooit met een mug op je kamer geslapen.
Als je denkt dat je te klein bent om invloed te hebben, dan heb je nog nooit met een mug op je kamer geslapen.

120 Dit stemt tot nadenken en handelen
LEERKRACHTEN HEBBEN EEN BEPERKT ZICHT OP KANSARMOEDE EN DE GEVOLGEN ERVAN VOOR HET KIND OP SCHOOL. LEERKRACHTEN ZIJN ER ZICH ONVOLDOENDE VAN BEWUST DAT DE THUISSITUATIE VAN DEZE KINDEREN EEN IMPACT HEEFT OP HUN LEERPROCES.

121 De belevingskernen van het kind
Schaamte- en minderwaardigheidsgevoel Zich opstandig voelen De moed opgeven Behoefte aan aandacht Overcompensatie Zelfredzaamheid en levenswijsheid Een vervreemd gevoel (Bron: “Omgaan met kansarmoede in de basisschool “ – Centrum voor Ervaringsgericht Onderwijs – F. Laevers, T. Vanhoutte en C. Derycke) Wanneer we ons proberen te verplaatsen in de leefwereld van een (kans)arm kind betreden we meestal een wereld waarmee we niet zo vertrouwd zijn, die ver verwijderd ligt van onze eigen dagelijkse ervaringen. Vandaar ook onze aarzeling en onzekerheid: wat gaat er schuil achter datgene wat we dag in dag uit met en aan deze kinderen zien gebeuren? Het feit dat armoede zovele gezichten heeft, maakt het ons extra moeilijk. Wat zo opvallend en typerend is voor het ene kind, komt bij het andere kind helemaal niet voor. Wat we hier op een rij zetten zijn dan ook mogelijke belevingskernen die in alle combinaties het leven van kansarme kinderen kunnen beheersen.

122 De belevingskernen van het kind
Opdracht : Verbind de juiste belevingskern aan de juiste casus.

123 1. Schaamte – en minderwaardigheidsgevoel

124 2. Zich opstandig voelen

125 3. De moed opgeven

126 4. Behoefte aan aandacht

127 5. Overcompensatie

128 6. Zelfredzaamheid en levenswijsheid

129 7. Een vervreemd gevoel

130 “Poverty tells many stories” Welke belevingskern?
Toets! “Poverty tells many stories” Welke belevingskern?

131 Om over na te denken… Elke maatregel ter bevordering van gelijke onderwijskansen, op welk niveau ook, is maar zo krachtig als de kracht waarmee ze de kwetsbare leerling bereikt. Elke maatregel is maar zo krachtig als de leer-kracht die ze in de individuele leerling losweekt.

132 Wat werkt in de klas? Doug Lemov (http://uncommonschools.org/)

133 Teach like a champion…

134

135 Krachtige leeromgeving

136 Krachtige leeromgeving

137 GOK – thema’s Technieken 1. Preventie en remediering 1,2,3,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14,15,16,18,19,20,22,25,29,31,32,33,34,36,39,40, 46 2. Taalvaardigheidsonderwijs 2,3,4,17,46 3. Omgaan met diversiteit 1,12,21,46,47,48,49 4. Doorstroming en oriëntering 4,12 5. Socio – emotionele ontwikkeling 1,5,12,23,28,34,35,37,41,42,43,44,45,47,49 6. Leerlingen – en ouderparticpatie 1,2,17,22,23,24,26,27,38

138 Technieken als toolbox

139 Techniek 47: Gelijkmoedigheid
Twee zaken die je met je emoties moet doen: Temperen/parkeren/persoonlijke gevoelens blijven buiten beschouwing Je emoties laten leiden door de prestaties van je leerlingen Niet: - door je eigen humeur - door de emoties van je leerlingen Maar…draagkracht van de leerkracht!

140 Hamvraag voor de leerkracht
Waarom gedraagt deze leerling zich op dit moment bij mij/elders en bij deze medeleerlingen op deze manier?

141 ABC – schema Pedagogische tact
Antecedents Behaviour Consequences Aanleiding Gedrag Gevolgen

142 A B C Antecedents Behaviour Consequences Aanleiding Gedrag Gevolgen
HGW = NIET “Wat heeft dit kind?” = WEL “Wat heeft dit kind nodig?”

143

144 (Gewoon) je proberen in te leven in de ander

145

146 Relatie leerkracht – leerling
Zonder relatie, geen prestatie!

147 Relatie leerkracht – leerling
Als de relatie in orde is, is de leraar aanwezig zelfs als hij er niet is! Als de relatie niet in orde is, is de leraar niet aanwezig, zelfs als hij er is!

148 De lat hoog…. voor iedereen !
“Het moet de ambitie zijn van elke GOK-school, en van ons GOK-beleid, dat “het effect van SES doorheen de schoolloopbaan van leerlingen gaandeweg verkleint, en uiteindelijk verdwijnt.” (Laevers, Van den Branden en Verlot, 2004, p. 36)

149 Techniek 1: Weet niet geldt niet
Stel je eens voor Tijdens de les geven leerlingen regelmatig aan het antwoord op een vraag niet te weten. Wat doe je als leerkracht?

150 Waarom gebruik je Weet niet geldt niet?
Deelname aan de les Overtuigd van het kunnen van leerlingen Men moet werken in de klas Individuele aanspreekbaarheid Het oefent succes Een fout maken en het daarna wel goed doen.

151 Techniek 1: Weet niet geldt niet
Er zijn 4 manieren om een antwoord te krijgen: 1. De leerkracht geeft het antwoord, de leerling herhaalt het. 2. Een andere leerling geeft het antwoord, de eerste leerling herhaalt het.  3. De leerkracht geeft een aanwijzing en de leerling gebruikt die om achter het goede antwoord te komen. 4. Een andere leerling geeft de aanwijzing en de eerste leerling gebruikt die om achter het antwoord te komen.

152 Gelijke onderwijskansen =
Werken aan status-verhoging!

153

154 Vragen staat vrij….

155 Het Piet Huysentruyt-moment
De krachtlijnen van het gelijke onderwijskansenbeleid heropfrissen Weten hoe de onderwijsinspectie het zorg – en gelijkeonderwijskansenbeleid onderzoekt Inzien hoe men aan het gelijke onderwijskansenbeleid kan werken op school Het verschil kunnen verwoorden tussen Zorg en GOK Vanuit voorbeelden kunnen nagaan hoe je als school al GOKkend het beleidsvoerend vermogen van de school verhoogt Kennis maken met de 12 klokslagen voor gelijke kansen Kennis maken met de zeven belevingskernen van een kind in armoede Inzien hoe men aan het gelijke onderwijskansenbeleid kan werken in de klas

156 Gelijke onderwijskansen ?…