Lesgeven over de verzorgingsstaat met behulp van de welfare triangle

Programma Kort voorstellen Onderzoek - aanleiding De eindtermen Introductie welfare triangle Eerste opdracht Theoretische achtergronden bij de welfare triangle Tweede opdracht Derde opdracht Afronding: vragen, suggesties, ervaringen

Kort voorstellen Hay Janssen Lerarenopleider maatschappijleer bij FLOT (Fontys Tilburg) Bachelor (2e graad – voltijd en deeltijd) Master (1e graad – deeltijd) Politicologische vakken Sociaal-economische vakken

Onderzoek - aanleiding Onderzoek onder docenten maatschappijleer (havo/vwo) laat zien dat: Docenten verzorgingsstaat het minst leuke domein vinden Leerlingen de verzorgingsstaat het minst leuke domein vinden Als docenten niet uitkomen met de tijd ze de verzorgingsstaat laten vallen Docenten de verzorgingsstaat vaak in de praktische opdracht stoppen

De eindtermen (vwo) Subdomein D1: Geschiedenis van de verzorgingsstaat 9. De kandidaat kan uitleggen onder invloed van welke factoren de verzorgingsstaat zich in Nederland heeft ontwikkeld na de tweede wereldoorlog en welke actoren erbij betrokken zijn. Subdomein D2: Sociale rechten en plichten; kenmerken van een verzorgingsstaat 10. De kandidaat kan: voorbeelden van sociale rechten en plichten die inwoners van Nederland hebben, herleiden tot wetten en artikelen in de Grondwet; de waarden noemen die ten grondslag liggen aan de verzorgingsstaat; kenmerken van de Nederlandse verzorgingsstaat beschrijven.

De eindtermen (vwo) Subdomein D3: De praktijk van de verzorgingsstaat 11. De kandidaat kan: hoofdlijnen aangeven van politieke discussies over de praktijk van de verzorgingsstaat en de opvattingen van politieke partijen hierover; het proces beschrijven van een mogelijk terugtredende rol van de verzorgingsstaat en de wisselwerking die zich daarbij voordoet tussen politiek en samenleving; de relatie tussen de verzorgingsstaat en sociale ongelijkheid uitleggen. Subdomein D4: Internationale vergelijking en internationale organisaties 12. De kandidaat kan: een vergelijking maken tussen de Nederlandse verzorgingsstaat en die in een ander westers land; aangeven welke gevolgen de vorming van de Europese Unie heeft voor de sociale rechten van de Europese burger.

Introductie welfare triangle De welfare triangle: Markt Overheid Particulier initiatief

Eerste opdracht Bijdrage aan doelstelling: De kandidaat kan hoofdlijnen aangeven van politieke discussies over de praktijk van de verzorgingsstaat en de opvattingen van politieke partijen hierover Vorm een groep van 4 personen Bespreek met elkaar via welk coördinatiemechanisme de dienst/zorg gefinancierd/geleverd zou moeten worden in de gegeven voorbeelden Kies op een punt van de driehoek (dus geen combinaties) Probeer het als groep eens te worden

Eerste opdracht Huishoudelijke hulp thuiswonende oudere School voor een 16-jarige havoleerling Huiswerkbegeleiding voor een 16-jarige havoleerling Dagopvang van baby’s en peuters van werkende ouders Jongerencentrum in een volkswijk

Eerste opdracht Argumenten (achterliggende waarden): Markt Overheid vrijheid gelijkheid eigen verantwoordelijkheid voor iedereen beschikbaar Particulier initiatief naastenliefde/solidariteit iets voor een ander over hebben

Theoretische achtergronden bij de welfare triangle Het idee van de welfare triangle komt van Peter Abrahamson Abrahamson, P. (1992) Welfare pluralism: towards a new consensus for a European social policy? In L. Hantrais, M. O’Brien and S. Mangen (eds), Cross National Reasearch Papers 6: The mixed economy of welfare, Leceister: European Research Centre, Loughborough University In uitwerking te combineren met werk van Andries Hoogerwerf Hoogerwerf, A (2003) Politiek als evenwichtskunst. Budel: Damon. Bij internationale vergelijking van verzorgingsstaten te combineren met Esping-Andersen (1990) The three worlds of welfare capitalism. New Jersey: Princeton University Press. WRR (2006), De verzorgingsstaat herwogen. Over verzorgen, verzekeren, verheffen en verbinden. Amsterdam: AUP. Hemerijck, Anton (2013), Changing welfare states. Oxford: Oxford University Press

Theoretische achtergronden bij de welfare triangle Uitgangspunt Hoe verwerf je inkomen? Hoe krijg je hulp/ diensten? Belang Regulerend principe Markt Particulier initiatief Overheid

Theoretische achtergronden bij de welfare triangle Uitgangspunt Hoe verwerf je inkomen? Hoe krijg je hulp/ diensten? Belang Regulerend principe Markt individu Particulier initiatief gezin/familie gemeen-schappen Overheid overheid

Theoretische achtergronden bij de welfare triangle Uitgangspunt Hoe verwerf je inkomen? Hoe krijg je hulp/ diensten? Belang Regulerend principe Markt individu werk etc. Particulier initiatief gezin/familie delen gemeen-schappen liefdadigheid Overheid overheid uitkeringen

Theoretische achtergronden bij de welfare triangle Uitgangspunt Hoe verwerf je inkomen? Hoe krijg je hulp/ diensten? Belang Regulerend principe Markt individu werk etc. inhuren/ kopen Particulier initiatief gezin/familie delen zorg/ verzorging gemeen-schappen liefdadigheid Overheid overheid uitkeringen gesubsidieerde dienstverlening

Theoretische achtergronden bij de welfare triangle Uitgangspunt Hoe verwerf je inkomen? Hoe krijg je hulp/ diensten? Belang Regulerend principe Markt individu werk etc. inhuren/ kopen eigenbelang Particulier initiatief gezin/familie delen zorg/ verzorging groepsbelang gemeen-schappen liefdadigheid Overheid overheid uitkeringen gesubsidieerde dienstverlening algemeen belang

Theoretische achtergronden bij de welfare triangle Uitgangspunt Hoe verwerf je inkomen? Hoe krijg je hulp/ diensten? Belang Regulerend principe Markt individu werk etc. inhuren/ kopen eigenbelang wederkerig-heid Particulier initiatief gezin/familie delen zorg/ verzorging groepsbelang affectie gemeen-schappen liefdadigheid normen Overheid overheid uitkeringen gesubsidieerde dienstverlening algemeen belang wetten

Theoretische achtergronden bij de welfare triangle Uitgangspunt Hoe verwerf je inkomen? Hoe krijg je hulp/ diensten? Belang Regulerend principe Markt individu werk etc. inhuren/ kopen eigenbelang wederkerig-heid Particulier initiatief gezin/familie delen zorg/ verzorging groepsbelang affectie gemeen-schappen liefdadigheid normen Overheid overheid uitkeringen gesubsidieerde dienstverlening algemeen belang wetten

Tweede opdracht Bijdrage aan doelstelling: De kandidaat kan een vergelijking maken tussen de Nederlandse verzorgingsstaat en die in een ander westers land; Lees de beschrijving van de typen verzorgingsstaten Seneca (havo/vwo) Dilemma (vwo) Plaats de verschillende typen verzorgingsstaten in de welfare triangle

Tweede opdracht Alternatief: praktijkvoorbeelden uit andere landen Duitsland: Elternunterhalt Zweden: Zweden betalen graag belasting

Tweede opdracht Abrahamson gebruikte de welfare triangle voor internationale vergelijking:

Tweede opdracht Andere typologieën van verzorgingsstaten: WRR (2006): Scandinavisch Angelsaksisch Continentaal Mediterraan Hemerijck (2012) Nordic Anglo-Irish Continental Southern

Derde opdracht Bijdrage aan doelstelling: De kandidaat kan het proces beschrijven van een mogelijk terugtredende rol van de verzorgingsstaat en de wisselwerking die zich daarbij voordoet tussen politiek en samenleving; Participatiesamenleving in de praktijk WMO - 2015

Derde opdracht Kijkopdracht: Wat veranderde de introductie van de WMO in de verhouding tussen markt, overheid en particulier initiatief? Verbeeld de geschetste ontwikkeling met een pijl binnen de welfare triangle. Participatiesamenleving in de praktijk WMO - 2015

Afronding Vragen Suggesties Ervaringen