Pensioenregelingen: uitvoering en toezicht Fieke van der Lecq APG-leerstoel Pensioenmarkten Siret-congres, Rotterdam 12 september 2014

AGENDA  Uitvoering  Wie voeren regelingen uit?  Consolidatie in de uitvoeringsmarkt  Nieuwe vehikels  Nieuwe doelgroep: zzp’ers  Toezicht  Nieuw FTK  Professionalisering fondsentoezicht  Relatie intern – extern toezicht  Europees toezicht  Discussie 2

UITVOERING 3

UITVOERING: WIE?  Formeel: pensioenfonds of pensioenverzekeraar  Praktijk: pensioenuitvoeringsbedrijf resp. pensioenverzekeraar  Pensioenproductieketen  Afsluiten pensioenovereenkomst  Verantwoordelijkheid voor uitvoering  Uitvoeringsdiensten: administratie / pensioenbeheer, vermogensbeheer, bestuursondersteuning, communicatie  Laatste schakel: B2C  Transparantie over uitvoeringskosten neemt toe → 4

UITVOERINGSKOSTEN (bron: Pensioenfederatie, 2013) 5

FONDSEN VERSUS VERZEKERAARS 6 % van de inleg / premie (bron: APG)

UITVOERING: CONSOLIDATIE 7 2 e kwartaal 2014: 367 pensioenfondsen (OPF 284 / BPF 70 / BrPF 12 / overig 1) bron: DNB.nl, tabel 8.17 op

UITVOERING: CONSOLIDATIE 8 Bron: FD, o.b.v. cijfers DNB

UITVOERING: CONSOLIDATIE 9  Aantallen nemen af:  Pensioenfondsen  Uitvoeringsbedrijven  Pensioenverzekeraars?  Van belang:  Marktverhoudingen vraag – aanbod  Innovatie  Totale massa (werkgelegenheid)  Gaat toezicht ook consolideren?

UITVOERING: NIEUWE VEHIKELS  PPI: Pensioenpremieinstelling  Nieuw product, geen legacy, efficiëntie en flexibiliteit  Markt lijkt verzadigd (± 9 PPI’s)  Expansie naar buitenland  mOPF: multi-ondernemingspensioenfonds  Niet tot bloei gekomen  APF: Algemeen Pensioenfonds  Wetsvoorstel in de maak  IORP: Institutions for Occupational Retirement Provision  Europese markt  Toekomst: inkomens-woon-zorgverzekeraar? 10

UITVOERING: NIEUWE DOELGROEP  Zzp’ers: ± (hangt af van definitie)  Nu 3 opties: vrijwillige voortzetting (OPF/BPF), individueel pensioencontract (3 e pijler), FOR  Nog niet toegestaan: PPI (IDC)  Nog niet toegestaan: zzp-beroepspensioenfonds (CDC) 11

TOEZICHT 12

FONDSENTOEZICHT: PROFESSIONALISERING  Sinds 1 juli:  Keuze bestuursmodel (volgende dia)  Raad van Toezicht (of jaarlijkse visitatie)  Integratie DR - VO  Bemensing organen (incl. gepensioneerden)  Geschiktheidstoets (DNB i.s.m. AFM)  Opleidingen en permanente educatie  In de wind: verantwoording afleggen 13

>90% KIEST PARITAIR BESTUUR 14

TOEZICHT: INTERN EN EXTERN Gescheiden werelden; zeer verschillende culturen Diverse wederzijdse (voor)oordelen Verhouding IT-ET Supervisor ↔ regulator Bondgenoot in toezicht ↔ meta-toezicht? Consistente toezichtsdoelen? Wat valt tussen wal en schip? Hoeveel (gedrags)regels kan iemand onthouden? “Waar was het toezicht?” Eindigheid IT en ET (burgers, politici) Eigen verantwoordelijkheid deelnemers / klanten 15

TOEZICHT: HOOFDPUNTEN NIEUW FTK  Parameters herijkt (staat vs. credits; stochastiek)  Discontering tegen risicovrije rentetermijnstructuur  LLP 20 jaar, nieuwe UFR, geen 3-maandsmiddeling  Beleidsdekkingsgraad: voortschrijdend gemiddelde  Strikte eisen aan kostendekkende óf gedempte premie  (Inhaal)indexatie onder strengere voorwaarden  Premiekortingen aan banden gelegd  S-model uitgebreid met S7: actief beleid  Haalbaarheidstoets  Waarmaken gewekte verwachtingen  Ook in slechte tijden (scenario’s) 16

TOEZICHT: EUROPA  EIOPA: hoe is het toezicht georganiseerd  Wie betaalt het Europese toezicht?  Wordt nationaal toezicht dan goedkoper?  Gelijk speelveld fondsen – verzekeraars?  Solvabiliteitsvereisten  Stresstesting (QIS2)  Afschaffing (grote) verplichtstelling? 17

DISCUSSIE Prof. dr. S.G. (Fieke) van der Lecq  

STELLINGEN  Vergaande consolidatie van pensioenfondsen (en pensioenverzekeraars) remt innovatie.  Ook zzp’ers hebben recht op een pensioenregeling in de tweede pijler.  Intern en extern toezicht werken onvoldoende samen. 19