SPAANSE GOUDEN EEUW Renaissance en Barok College 6

CERVANTES Don Quijote Novelas ejemplares

MIGUEL DE CERVANTES Gevecht van Lepanto Gevangene Turken (5 jaar Argel) Spanje  schrijven Ontstaan Don Quijote in gevangenis ‘ingenio lego’

Don Quijote Parodie op ridderroman Deel 1: 1605 Deel 2: 1615

Oorsprong boek anoniem "entremés“ (kort, humoristisch theaterstukje) Entremés de los romances

schildknaap (Sancho Panza) dame aan wie hij zijn overwinningen kon opdragen (Dulcinea)

Bedoeling Don Quijote rechtzetten van alle soorten onrecht  beroemd worden geheel ondergeschikt gemaakt aan zijn vurige liefde voor Dulcinea

Sancho Panza landbouwer, analfabeet maar niet dom eten en drinken Sancho volgt zijn meester wegens beloofde beloning

Hoofdthema boek waanideeën Don Quijote nuchterheid Sancho

Ander hoofdthema de liefde ( ridderromans) dat thema vinden we ook terug in 9 Novelas Ejemplares

Deel 2: overstijging parodievorm waanzin + momenten van helderheid, met verstandige oordelen thema van de verstandige waanzinnige, ook al in Lof der zotheid (1511) - Erasmus

Structuur Don Quijote Edelman en knecht 3 grote reizen schijn en werkelijkheid

Don Quijote Sancho Panza Alonso Quijano, arme hidalgo graatmagerridderromans Don Quijote ‘El caballero de la triste figura’ ongeletterde landbouwer dikrijkdom schildknaap Don Q. eiland steeds trouw

Enkele thema’s Gekheid (locura) Gekheid (locura) Liefde Liefde Imitatie/parodie Transformatie Schijnen Vrijheid Imitatie/parodie Transformatie Schijnen Vrijheid Afkomst Armas y letras Afkomst Armas y letras Leven Ridderwaarden Recht (menselijk en goddelijk) Leven Ridderwaarden Recht (menselijk en goddelijk) Droom en illusie Literaire kritiek Avontuur Droom en illusie Literaire kritiek Avontuur

ORIGINALITEIT ‘NOVELAS EJEMPLARES’

Novelas ejemplares korte verhalen ‘Voorbeeldige’ novellen ? Thema’s: zelfde als D.Q.

Succes 2 e editie: 1614 Centrale problemen ‘novelas’: - verhouding werkelijkheid – fictie - ideaal van mens in Contrareformatie - nadenken over literaire theorieën - nadenken over literaire theorieën - sociale kritiek - sociale kritiek

Proloog “.. yo soy el primero que he novelado en lengua castellana..”

Nieuwigheden Cervantes Italiaanse teksten = basis Maar: originele opzet + veranderingen –argument moet geloofwaardig zijn –vaak begin in medias res –dialoog

–Meer aandacht voor werkelijke leven + voor psychologie personages –Minder onnodige erudiete citaten –Personages en geografie: Spaans –Monotonie vermijden  secundaire gebeurtenissen –Geen wonderlijke elementen  realisme

Voorbeeldig ? 1) morele voorbeeldigheid 2) stilistische voorbeeldigheid

Ideaal van Cervantes: “deleitar aprovechando” “deleitar aprovechando”

Ethiek Cervantes Is verdraagzaam, preekt niet Klaagt het kwaad aan + vaak (niet altijd) is er een gelukkig einde

De jaloerse Estremadureen CarrizalesLeonoraLoaysa Zie vragen studiehandleiding

El coloquio de los perros autobiografie hond verschillende meesters meesters dialoog (Renaissance) + picareske roman alle sociale milieus veel humor

Inhoud + vorm Originele inhoud Vorm: cfr. Erasmus brengt vorm coloquio in Spanje binnen (cfr. Laus stultitiae)

Dialoog Didactische vorm Verschillende gezichtspunten Cervantes: nog ingewikkelder Lezer moet zich een idee vormen Tekst moet “instruir” + “deleitar”

Formele vernieuwingen Belangrijk en talrijk Stijl: typisch barok Indruk maken door zintuigen Grote levendigheid barokverhaal Extremen, antithesen

Desengaño (ontgoocheling) pessimisme Barokthema bij uitstek: desengaño maatschappij in crisis, maar ook in beweging

Evolutie tekst  groter pessimisme : Begin: hoop op goede meester Einde: aanvaarding van slechte --> liefdadigheidswerk