CCC & CCM – Mod2 JACM Juridische Aspecten Credit Management H9. Onrechtmatige daad H10. Schadevergoeding H11. Verbintenissen uit de wet

Hoofdstuk 9 Bron verbintenissen. Overeenkomst Wet Zaakwaarneming (6:198 BW) Onverschuldigde betaling (6:203 BW) Ongerechtvaardigde verrijking (6:212 BW) Onrechtmatige daad (6:162 BW)

Hoofdstuk 9 Onrechtmatige daad (6:162 BW) 5 criteria Onrechtmatigheid Toerekenbaar Schade art. 6.162 BW Causaal verband Relativiteit art.6:163 BW

Hoofdstuk 9 1. Onrechtmatigheid Inbreuk op recht van een ander Doen of nalaten in strijd met wettelijke plicht Doen of nalaten in strijd met hetgeen maatschappelijk hoort Onjuiste belangenafweging (Lindenbaum/Cohen) Gevaarzetting (Kelderluikarrest en Skeelerarrest)

Hoofdstuk 9 Niet onrechtmatig = aanwezigheid van een rechtvaardigingsgrond Noodtoestand Overmacht Noodweer Wettelijke voorschrift Opvolgen ambtelijk bevel Toestemming Risico aanvaarding

Hoofdstuk 9 2. Toerekenbaar Schuld (verwijtbaar handelen) Schuld moet worden aangetoond Risico O.g.v. de wet, rechtshandeling of verkeersopvatting Aansprakelijk tenzij tegendeel bewezen kan worden

Hoofdstuk 9 Risico aansprakelijkheid voor eigen gedraging Art.6:165 BW: aansprakelijk voor een “doen” onder invloed van een geestelijke of lichamelijke tekortkoming Vb. Chauffeur krijgt onder het rijden een hartaanval en rijdt iemand aan. Geen aansprakelijkheid bij “nalaten” vb. een dove hoort de roep van een drenkeling niet Aet.6:166 BW: deel uit maken van een groep => Leidt tot hoofdelijke aansprakelijkheid

Hoofdstuk 9 3. Schade Materiële schade (vermogensschade) in €€ Verlies, gederfde winst, kosten ter beperking van meer schade Immateriële schade (art.6:106 BW) in €€ Verbod op handelen (vb. verbod op staken) Rectificatie Herstel in oorspronkelijke toestand (arrest Pos/Van den Bosch, HR 17nov67)

Hoofdstuk 9 4. Causaal verband Schade is direct en onmiddellijk gevolg van de daad Schade is voorzienbaar HR Aangereden hartpatiënt (HR 21mrt75, NJ 1975, 372) HR Vader Versluis (HR 2nov79, NJ 1980, 77)

Hoofdstuk 9 5. Relativiteit (art.6:163 BW) Relatie tussen Geschonden norm (geschreven en ongeschreven norm van maatschappelijke zorgvuldigheid) en Het belang dat door die norm wordt beschermd Tandartsenarrest (HR 17jan58, NJ 1961, 568) HR 10nov06 Menzis vs farmaceutische industrie

Hoofdstuk 9 Kwalitatieve aansprakelijkheid Ouders / voogd Kinderen tot 14 jaar -> ouders aansprakelijk Let op: alleen voor een doen, niet voor nalaten Kinderen van 14 of 15 jaar Ouders aansprakelijk naast het kind Ouders kunnen zich disculperen (bewijzen dat hen niet kan worden verweten dat ze de gedraging van het kind niet hebben belet) Kinderen vanaf 16 -> zelf aansprakelijk

Hoofdstuk 9 Werkgever voor ondergeschikte (art.6:170 BW) Fout van ondergeschikte Kans op de fout door de opdracht vergroot Werkgever heeft zeggenschap over gedraging Werkgever en werknemer zijn beiden hoofdelijk aansprakelijk (art.6:102 BW) Werkgever heeft recht van regres bij opzettelijk of bewust roekeloos handelen van werknemer (art.6:170, lid 3 BW)

Hoofdstuk 9 Aansprakelijkheid voor niet ondergeschikten (art.6:171 BW) Werkzaamheden voor opdrachtgever Onrechtmatige daad bij uitvoeren van die werkzaamheden Opdrachtgever naast opdrachtnemer aansprakelijk

Hoofdstuk 9 Aansprakelijkheid voor opstallen (art.6:174 BW) Gebrek aan opstal Gevaar voor persoon of zaak Gevaar verwezenlijkt zich Risico aansprakelijkheid tenzij….. Tijdsverloop tussen ontstaan gevaar en de verwezenlijking ervan relevant

Hoofdstuk 9 Bezitter van een bepaalde roerende zaak (6:173 BW) Vb. Verhuurder ondeugdelijke rolsteiger Risico aansprakelijkheid, tenzij… Bezitter van een dier (6:179 BW) Risico aansprakelijkheid Eigenaar van een motorvoertuig

Hoofdstuk 9 Productaansprakelijkheid = Risico aansprakelijkheid Voorwaarden (6:185 BW) Schade Gevolgschade (vb. medische kosten) Gebrek Onveilig Causaliteit HR 2feb72, Lekkende babykruik arrest

Hoofdstuk 9 Producent (6:187 BW) Fabrikant eindproduct of onderdeel Importeur Leverancier, als producent niet kan worden achterhaald Aansprakelijk voor (gevolg)schade (6:190 BW) Dood of lichamelijk letsel Kosten ziekenhuisopname Aan een andere zaak voor gebruik in de privésfeer Ondeugdelijk apparaat zorgt voor kortsluiting die een brand veroorzaakt. Aansprakelijk voor brand- en waterschade. Franchise: schade tot € 500,-- verhalen op verkoper. Hogere schade op producent

Hoofdstuk 10 Aansprakelijk niet uit te sluiten (exoneratie) – art.6:192 BW Niet / verminderd aansprakelijk (art.6:185 BW) Product niet in het verkeer is gebracht (sub 1a) Gebrek ontstaat na het in het verkeer brengen (sub 1b) Onbekendheid gebrek ten tijde van het in het verkeer brengen (ontwikkelingsrisico) (sub 1e) Eigen schuld (lid 2)

Hoofdstuk 10 Schade Vermogensschade (art.6:96 BW) Verlies Gederfde winst Kosten ter beperking/voorkoming van schade Berekening schade Concreet: rekening houden met de individuele omstandigheden van het geval Bijv.: zaakbeschadiging, niet levering Abstract: waarde vermindering sec (geen rekening houden met omstandigheden) Bijv.: letselschade, overlijdensschade

Hoofdstuk 10 Ander nadeel (smartengeld) – art.6:106 BW Alleen wanneer: Opzettelijk handelen (oogmerk om schade toe te brengen, lid 1a) Lichamelijk letsel (lid 1b) HR 22feb02, Kindertaxi arrest: ook leed als gevolg van waarnemen ongeval naaste kan letselschade zijn Aantasting goede naam of eer

Hoofdstuk 10 Vorm schadevergoeding Geld Herstel vorige toestand (arrest Pos – vd Bosch) Rectificatie onder toekennen dwangsom

Hoofdstuk 10 Toerekenbaarheid schade (art.6:98 BW) Aard van de aansprakelijkheid Schuld- of risicoaansprakelijkheid Aard van de schade Letselschade, zaakschade Voorzienbaarheid Schade = redelijkerwijze gevolg van … Verwijderdheid

Hoofdstuk 10 Voordeel toerekening(art.6:100 BW) Schade verminderen met financieel voordeel Bijv.: bespaarde kosten Eigen schuld / medeschuld (art.6:101 BW) Benadeelde draagt % van de schade zelf Verkeersongevallen: Schade niet-verzekerde jonger dan 14 jaar = 100% voor pleger Schade niet verzekerde ouder dan 14 jaar = 50% voor pleger Wvw art. 185: automobilist kan beroep doen op overmacht

Hoofdstuk 10 Overlijdensschade (art.6:108 BW) Kosten levensonderhoud (lid 1) Kosten lijkbezorging (lid 2) Rechterlijke matiging (art.6:109 BW) Bij “kennelijk onaanvaardbare gevolgen” Aard van de aansprakelijkheid Rechtsverhouding tussen partijen Draagkracht aansprakelijke en benadeelde

Hoofdstuk 11 Zaakwaarneming (art.6:198 BW) Willens en wetens Op redelijke grond Belang van een ander behartigen Zonder bevoegdheid

Hoofdstuk 11 Onverschuldigde betaling (6:203 BW) Betaling / prestatie Zonder rechtsgrond Terugvorderingsactie

Hoofdstuk 11 Ongerechtvaardigde verrijking (art.6:212 BW) Zonder redelijke grond Verrijkt ten koste van een ander Schade vergoeden (HR Quint / Te Poel)

Hoofdstuk 11 V R A G E N ?