Levenslooppsychologie Hoorcollege 2 Jennifer de Vries-Aydogdu Med.hr.nl/vrije vrije@hr.nl

Vandaag De peuter- en kleutertijd (3-6 jaar) Mishandeling (lichamelijke ontwikkeling) Cognitieve ontwikkeling

http://www. hartvannederland http://www.hartvannederland.nl/top-nieuws/2015/baby-dood-door-huiselijk-geweld/

Kindermishandeling In Nederland worden ieder jaar 350.000 kinderen mishandeld (= 2 a 3 kinderen per schoolklas) Elke week sterft er minstens 1 kind aan mishandeling door ouders Een derde van de mishandelingen betreft geweld, bij ruim de helft gaat het om fysieke en/of emotionele verwaarlozing Verwaarlozing van kinderen is minstens zo beschadigend als lichamelijke mishandeling en seksueel misbruik http://www.no-kidding.nu/feiten_en_cijfers

Kindermishandeling Kindermishandeling is 'elke vorm van voor een minderjarige bedreigende of gewelddadige interactie van fysieke, psychische of seksuele aard, die de ouders of andere personen ten opzichte van wie de minderjarige in een relatie van afhankelijkheid of van onvrijheid staat, actief of passief opdringen, waardoor ernstige schade wordt berokkend of dreigt te worden berokkend aan de minderjarige in de vorm van fysiek of psychisch letsel'. Deze definitie is opgenomen in de Wet op de jeugdzorg

Kindermishandeling Een gangbare onderverdeling in vijf vormen van kindermishandeling is: lichamelijke mishandeling lichamelijke verwaarlozing psychische (of emotionele) mishandeling psychische (of emotionele) verwaarlozing seksueel misbruik In de praktijk komen in een gezin waarin een of meerdere kinderen mishandeld worden, vaak meerdere vormen tegelijk voor.

Mishandeling Geen verband met SES Wel: stressvolle omstandigheden (door armoede, eenoudergezin, veel ruzies) Ook: wanneer ouders zelf een geschiedenis van geweld hebben Kenmerken: Vaker nerveus. Verzetten zich tegen gezag. Passen zich niet makkelijk aan nieuwe situaties aan. Vaker hoofd- en buikpijn. Plassen vaker in bed. In het algemeen angstiger Soms ontwikkelingsachterstanden

Symptomen Zichtbare, ernstige verwondingen waarvoor geen redelijke verklaring bestaat. Bijt- of wurgsporen. Brandplekken van sigaretten of van onderdompeling in heet water. Pijn zonder waarneembare oorzaak. Angst voor volwassenen of zorgverleners. Te dikke kleding bij warm weer, mogelijk om verwondingen te verhullen. Extreem gedrag- zeer agressief, zeer passief of zeer teruggetrokken. Angst voor fysiek contact.

Redenen van lichamelijke mishandeling Vage grens wat wel/niet mag bij straffen Beslotenheid (veel verhuizen / weinig contact met de buitenwereld) Te hoge verwachtingen Zelf geweld meegemaakt  cyclus van geweld

Geestelijke mishandeling en verwaarlozing Geestelijke mishandeling: opvoeders beschadigen het gedragsmatige, cognitieve, emotionele of fysieke functioneren van kinderen (bijv. kleineren, uitbuiten) Verwaarlozing: negeren van kinderen, aan lot overlaten Gevolgen zijn zeer verschillend - bijv. laag zelfbeeld, slechte schoolprestaties of extremer: crimineel gedrag - afhankelijk van veerkracht

Cognitieve ontwikkeling

Piaget: Preoperationele stadium (2-7 jaar) In deze fase: Ontstaan van symbolisch denken (een mentaal symbool voor iets dat niet fysiek aanwezig is) Steeds complexer taalgebruik Ontstaan van intuïtief denken

Vraag Welke rij bevat meer appels??

Centratie Onvermogen om je op meer dan 1 aspect van een stimulus te concentreren

Vraag Welk glas (plaatje 3) bevat meer water?

Conservatie Inzicht dat kwantiteit niet gerelateerd is aan de opstelling en uiterlijke verschijningsvorm van objecten Preoperationele stadium: gebrek aan conservatie

https://www.youtub.com/watch?v=YtLEWVu815o

Transformatie Het proces waarbij de ene toestand verandert in de andere Preoperationele stadium: onvolledig begrip van transformatie

Vraag Hoe ziet de pop de bergen?

Egocentrisme Het onvermogen om zich te verplaatsen in anderen Gebrek aan besef dat anderen dingen vanuit een ander fysiek perspectief zien Onvermogen zich te realiseren dat anderen andere gedachten, gevoelens en standpunten hebben

http://www.youtube.com/watch?v=OinqFgsIbh0

Dus... Symbolisch denken Intuïtief denken Ontwikkeling van taal Centratie Egocentrisme Nog geen: - conservatie - transformatie

Informatieverwerkingstheorie Gaat uit van een kwantitatieve verandering Begrip van getallen: Gelman toont aan dat kleuters kunnen tellen en een aantal principes gebruiken Herinneringen: - hangen af van de waardering voor de gebeurtenis - worden beïnvloed door culturele factoren - zijn vaak georganiseerd in scripts

Vygotsky Cognitieve ontwikkeling = resultaat van sociale interacties Kinderen leren door geleide participatie (partnerships met leeftijdsgenoten en volwassenen) Zone van naaste ontwikkeling: niveau waarop kind een taak bijna onder de knie heeft maar niet helemaal zelfstandig kan begrijpen of uitvoeren Scaffolding = ondersteuning bij leren en probleemoplossing die zelfstandigheid en groei bevordert.

Zone van naaste ontwikkeling

https://www.youtube.com/watch?v=ibEP4xBdJco

Vygotsky en Piaget Vygotsky Piaget Sociale aspecten van ontwikkeling en leren Individuele prestaties Kinderen zijn leerlingen die cognitieve strategieën van volwassen mentors en leeftijdsgenootjes aanleren Kinderen zijn junior wetenschappers Anderen tonen nieuwe manieren en helpen Zelfstandig nieuwe inzichten verwerven. Sociale en culturele wereld = bron van ontwikkeling en bepalend voor keuzes (vb meisjes krijgen minder wetenschappelijke uitleg in museum) Allen doorlopen zelfde stadia Peuters gebruiken anderen om de wereld te begrijpen Peuters zijn egocentrische wezens, die wereld vanuit 1 punt zien, van waaruit ze meeste voordeel behalen. Vygotsky en Piaget

Taalontwikkeling Tussen 2 en 3 jaar verdubbelt de syntaxis per maand. Steeds complexere zinnen Steeds grotere woordenschat Egocentrisch taalgebruik http://www.youtube.com/watch?v=R4zzfUh3PMU Pragmatiek Sociaal taalgebruik (v/a 3 jaar)

Taal en armoede De SES van een gezin is van invloed op taalontwikkeling: Hoeveelheid Aantal woorden Soort taal

Einde