Instructeur B Rotsklimmen Theorie zekeringstechnieken Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen Nut les ‘theorie zekeringstechnieken’ Bewust worden gevaarlijke situaties Beter inzicht onbekende/nieuwe situaties (bvb K) “waarom?” i.p.v. “daarom!” Toogdiscussies (bvb: FC ½ > 1) Helpen bij keuze maken verschillende technieken of materiaal (bvb laten zakken) Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen Werkwijze les ‘theorie zekeringstechnieken’ Vanuit praktijkvoorbeeld => achterliggende theorie => andere toepassingen Zo veel mogelijk visueel en analoog, zo weinig mogelijk formules Interactiviteit Basis: deze pdf; naslag: lestekst Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen « EXAMEN » Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen HET BELANGRIJKSTE… Mechanisch hulpstuk (niet perfect en foolproof!) Ondergrond (belangrijkste !) Zekering/zekerheid WHAT IF ? => BACKUP! Vb: prusikken! Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen Bvb ENKELVOUDIGE TAKEL: wat is krachtwinst? P.S.: wrijving verwaarlozen we in eerste instantie Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen Eerste gedacht….. Instructeur B Rotsklimmen
Na diepere analyse, en bedenkingen omtrent ‘evenwicht’… Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen ‘Echte’ en ‘valse’ poulie-effect Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen KRACHTEN “Vectoriêle grootheid” Heeft een grootte (kg-kracht, of decaNewton= 10 N = 1 daN) Heeft een richting Voorstellen door pijl, lengte pijl evenredig aan grootte kracht Je kan ze ”al tekenend” optellen (bij evenwicht: som krachten = nul) A+B=C C B A Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen KRACHTEN: ook optelbaar als ze niet in zelfde richting liggen: Krachtendriehoek, bvb! Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen A B C A+B=C Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen Andere toepassing krachtvectoren optellen KLEMBLOK (of friend) Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen En bij een slaghaak is dit nog ‘erger’ (cfr ‘wig’ van steenhouwer) Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen EN WAT ALS ER TOCH WRIJVING IS? Bvb bij een takel met hulptouw? Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen WRIJVING is iets raars… Want bvb onafhankelijk van grootte van contactoppervlak… voorwerp wordt tegen een oppervlak geduwd Wanneer het voorwerp opzij geduwd wordt, onstaat er een tegengestelde kracht in het contactoppervlak tussen voorwerp en oppervlak. Deze tegenwerkende kracht is de wrijving Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen WRIJVING is iets raars… Want bvb onafhankelijk van grootte van contactoppervlak… Daarom: klimschoentjes… Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen WRIJVING in musketon Vergelijk met… Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen WRIJVING Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen Hoe zit het dan bij die takel met hulptouw? Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen WRIJVING toegepast op zekeringstoestellen Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen VOORKLIMMERSVAL Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen VOORKLIMMERSVAL V= √2mgkVf Vf = 2B/(A+B) k= constante?? Typische waardes k: 1-touw: 40 000 (norm), 20 à 25 000 (praktisch) ½-touw: 15 à 20 000, 16-17000 (praktisch) Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen VOORKLIMMERSVAL V= √2mgkVf Invloed van m, g, k, Vf ?? P.S.: er bestaat ‘correcte’ formule…bvb van belang bij kleine vallen (naklimmersval!) Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen VOORKLIMMERSVAL Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen VOORKLIMMERSVAL Wat bij voorklimmersval op 2 touwen?? Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen VOORKLIMMERSVAL Verband poulie-effect laatste tussenzekering en normering musketons ~ 2000DaN Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen VOORKLIMMERSVAL : tussenzekering én zekeringstoestel Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen VOORKLIMMERSVAL :zekeren op lichaam versus op relais Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen VOORKLIMMERSVAL :invloed aantal setjes Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen Het model versus de werkelijkheid: Lichaam klimmer én touw zelf (interne wrijving) neemt energie op => vangstoot verlaagt! Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen INDOOR Rotsklimmen enkele TL Alpiene rotsklimmen Big Wall Waterval-ijs-klimmen Gletsjer Hoog-alpiene routes Top-rope VKL, begin-ners VKL Hoog niveau Beginners Geconfir-meerd DIMENSIES Type enkel X half Evt. X Lengte - 50 60/70 60 Diameter (en dus gewicht per m) Dik Medium Dun VAL-GEDRAG Aantal normvallen medium hoog Hoog Vangstooot Bij normval HANDEL-BAARHEID gebruiksrek klein Klein Tot Mantel Groot aan-deel knoopbaarheid goed SPECIFIEK Kantenvalbestendigheid gewenst? ja Impregnering gewenst? Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen Klimtouw verkort tussen fabrikatie (onder spanning) en verkoop touwdiameters en -gewicht: enkel (8,9-11 mm, 52-77 g/m), half (7,8-9 mm, 41-53 g/m) Diameter beïnvloedt rechtstreeks gewicht Diameter kan invloed hebben op gebruik zekeringsapparaat (grote diameter is ook makkelijker vast te houden) Bij sportklimmen: 50 tot 80 maal aantal normvallen mogelijk (dixit Pit Schubert) Normvallen (5 – 17): bij meer dan 10: ‘multisturzseil’ : grotere veiligheidsreserve bij touwen waarvan men verwacht dat ze gaan ‘afzien’ Vangstoot bij normval: criterium= 15 g als maximum wat menselijk lichaam kan verdragen; = Omgekeerd evenredig met vangstootrek Vangstotrek bij ‘normale’ sportklimval: 17% gemiddeld (dixit Pit Schubert) en sowieso min. 9 % om te overleven Gebruiksrek: maat voor de elasticiteit bij gebruik (Normtest: voorbelast met 5 kg, dan belast tot 80 kg, 10 – 12 %, weinig verschil enkel- en halftouwen) - Topropetouwen hebben best een hoog mantel-aandeel (> 40%) Knoopbaarheid wordt gemeten in normtest: (enkelvoudige knoop onder 10 daN belast, tot 1 daN ontlast; verhouding ‘diafragma’/touwdiameter bepalen), maar kan even goed ‘handmatig’ geverifieerd worden; van belang voor goed passeren touwen door zekerings- en afdaalapparaat en tussenzekeringen Impregnering: beperk wateropslorping en dus gewicht touw beprkt vuil worden, maakt het duurderMaakt touw duurder Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen Gletsjertouw en rotsklimtouw niet mengen Touw niet aan chemicaliën blootstellen Regelmatige visuele en tactiele inspectie ôp beschadiging Proper houden http://www.klettern-und-bouldern.de/kletterseile-grose-marktubersicht/1961 Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen Laatste bemerkingen bij materialen * Karabiners Snapper open/gesloten Incidenteel openen snapper=> draadsnapper Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen Gordel Slijtage (bijzonder rond inbindlussen) beenlussen Instructeur B Rotsklimmen
Instructeur B Rotsklimmen KEUZECRITERIA TOUW Mantelaandeel en –verschuiving - Hoog mantelaandeel (> 40%) voor topropetouwen Type touw Norm mantelverschuiving courant 20 mm (UIAA) Instructeur B Rotsklimmen