Evolutie vaattoegang in Vlaanderen Philippe Duym Voorzitter werkgroep registratie ORganisatie van het PAramedisch personeel der Dialyse- en Transplantatiecentra Vlaanderen met steun van

Historiek

Gegevensverzameling ……anno Behandelingsvormen 2. 2.Dialysetechnieken 3. 3.Bestaffing 4. 4.Monitoring/ patiënt ratio 5. 5.Diabetes nefropathie 6. 6.Leeftijdsverdeling 7. 7.Vaattoegang 8. 8.Dialysaatbuffer 9. 9.Antico Reusegebruik Kunstniermembraan Kunstniertype Computergebruik

Gegevensverzameling ……EPD project

Gegevensverzameling ……anno 2012

Enquête 2012 Deelnemende centra: 100% response in 2012  Alle 27 Vlaamse dialysecentra voor volwassenen namen deel aan de enquête.  Aan de 27 voogdijcentra waren 54 centra voor collectieve autodialyse (CAD) verbonden.  Alle centra boden zowel HD als PD aan.  15 centra boden ook thuishemodialyse aan.

Demografische evolutie dialysepopulatie Maryse W., nierpatiënt sinds 1988 Proficiat aan Maurice met zijn 100e verjaardag !

Enquête 2012 Evolutie dialysepopulatie  Het totaal aantal chronische patiënten in de 27 centra was  Het gemiddelde per centrum was 165 patiënten (var ), terwijl in 1988 dit slechts 64 bedroeg.  Er lijkt een afvlakking merkbaar in de groei van het aantal dialysepatiënten in Vlaanderen.

Enquête 2012 Evolutie van chronische dialysebehandelingen  92% van de chronische patiënten werden behandeld met hemodialyse.  Het percentage PD patiënten bleef sedert 1994 nagenoeg stabiel.

Enquête 2012 Chronische dialyse: leeftijdsprofiel  De gemiddelde leeftijd van de chronische dialysepopulatie steeg verder.  73% van de HD populatie en 45% van de PD patiënten was boven 65 jaar.  10% van de HD populatie en 3% van de PD patiënten was boven 85 jaar.

Enquête 2012 Chronische dialyse: geslacht  De verhouding man/vrouw was 59% M / 41% V (49%/51% in 1994).  De verhouding man/vrouw van HD patiënten was 58,1% M / 41,9% V.  De verhouding man/vrouw van PD patiënten was 66% M / 34% V.

Enquête 2012 Chronische dialyse : Diabetes nefropathie  In de voogdijcentra zowel als in de CAD had 24% van de HD populatie diabetes nefropathie, (in 2009 nog verschil van 27% versus 22%).  19% van de PD populatie had diabetes nefropathie (in 1991 bedroeg dit 7,6%)

Enquête 2012 Predialyse (1)  67% van de centra (18/27) beschikte over een ‘predialyse’ verpleegkundige.  In 83% van de centra is bescherming van de armvenen een specifieke taak.

Enquête 2012 Predialyse (2)  59% van de centra (16/27) hadden een Klinisch Pad Predialyse voor de behandeling van patiënten met niet-terminaal chronisch nierlijden (44% in 2009).  Bij alle centra behoorde de aanleg van een dialyse toegangsweg tot de standaardprocedures.

Enquête 2012 Vlaamse ORPADT-enquête Resultaten 2012: HD vaattoegang met steun van

Enquête 2012 HD: Evolutie van de vasculaire toegangsweg  Het gebruik van AV-fistels als toegangsweg daalde tot 50% terwijl het gebruik van HD-katheters steeg tot 45%.  Het gebruik van AV-grafts daalde verder tot 3%.

VL B EPD2006BE 17 Haemodialysis: Vascular Access (2006) 22% were single lumen catheters (40% in 2003)

Enquête 2012 HD: Vasculaire toegangsweg per HD afdeling (2012)  Het gebruik van HD-katheters varieerde van 10 tot 78% per centrum.  In de voogdijcentra had 48% van de patiënten een HD-katheter (in 2009 was dit nog 47%).  In de CAD was dit 40% (in 2009 was dit nog 31%).  Ook in HD afdelingen met een oudere populatie en in HD afdelingen met een groter aantal patiënten was het gebruik van HD-katheters duidelijk hoger.

Enquête 2012 HD: Gebruik van dialysekatheters per HD afdeling 52% van de HD afdelingen (42/81) gebruikten HD-katheters in meer dan 40% van hun patiënten.

Enquête 2012 HD: Evolutie van de vasculaire toegangsweg  2,3% van de patiënten (=59) werden gedialyseerd met een combinatie van AV- fistel en HD-katheter.  In 2009 was dit 1,7% van de patiënten, in ,1% (EPD rapport) en in ,7% (EPD rapport).

Enquête 2012 HD: Evolutie van de vasculaire toegangsweg ( ) Merk op dat de benaming éénnaaldsysteem uitsluitend werd gebruikt bij AV-fistels

Enquête 2012 HD: Punctiesysteem Het gebruik van single lumen HD-katheters daalde verder: 40% in % in % in % in 2012 Characteristics of catheters: EPD % of catheters used were permanent catheters (in 92% of centres permanent catheters were used) In 1991 was dit slechts 75% 40% of catheters used were single lumen catheters (in 67% of centres single lumen catheters were used)

Enquête 2012 HD: Punctiesysteem Bij AV-fistels daalde het gebruik van het één-naald systeem verder tot 9%.

VL B EPD2006BE 24 In 19% van de dialyse-eenheden wordt de éénnaaldtechniek gebruikt (28% in 2003) National Questionnaire Vascular access in chronic HD patients (2006)

Enquête 2012 HD: Punctieplaats van de AV-fistel  Steeds dezelfde punctieplaats (Buttonhole) steeg van 22% in 2003 naar 44% in  Systematisch wisselende punctieplaats daalde van 54% in 2003 naar 41% in  Arbitrair wisselende punctieplaats daalde van 24% in 2003 naar 15% in 2012.

Enquête 2012 HD: Punctieplaats per centrum   De keuze van punctieplaats vertoonde grote verschillen tussen de centra

VL B EPD2006BE 27 In 24% van de dialyse- eenheden wordt steeds dezelfde punctieplaats gebruikt (14% in 2003) In 53% van de dialyse- eenheden wordt systematisch wisselende punctieplaats gebruikt (48% in 2003) Het gebruik van arbitrair wisselende punctieplaats daalde tot 23% van de dialyse-eenheden National Questionnaire Vascular access in chronic HD patients (2006)

Enquête 2012 HD: Punctiemateriaal van de AV-fistel   Katheternaalden werden gebruikt bij 70% van de patiënten   Het gebruik van metalen naalden met stompe punt (blunt) werd voor het eerst bevraagd in   In 2012 steeg het gebruik van stompe naalden tot 18% bij de metalen naalden en tot 6% bij de katheternaalden.

Enquête 2012 HD: Punctiemateriaal per centrum   De keuze van punctiemateriaal vertoonde grote verschillen tussen de centra

VL B EPD2006BE 30 In 7% van de dialyse- eenheden werden in 2006 stompe metalen naalden aangewend National Questionnaire Vascular access in chronic HD patients (2006)

Enquête 2012 HD: Kwaliteitsanalyse  KT/V blijft de meest toegepaste kwaliteitstest voor de HD behandeling  PRU is op de terugweg

EDTNA/ERCA Research Board EPD B EPD2004 GR 32 Haemodialysis: Vascular Access (2006) 91% van de dialyse- eenheden respecteren een vaste aanrijpingstijd 97% van de dialyse- eenheden respecteren een aanrijpingstijd > 4 weken alvorens de AV-fistel een eerste maal aan te prikken AV fistulae: functional assessment 91% of units respect a fixed maturation time before first puncture of a AV fistula Normal maturation time: 6 weeks42%

EDTNA/ERCA Research Board EPD B EPD2004 GR 33 Haemodialysis: Vascular Access (2006) AV fistulae: functional assessment Bijna 25% van het aantal dialyse- eenheden meten het AV-fisteldebiet routinematig Er is een toename van het aantal dialyse- eenheden die het AV-fisteldebiet op indicatie meten tot 37,7% (30.4% in 2003)

VL B EPD2006BE 34 Haemodialysis: Vascular Access (2006) De meerderheid van het aantal dialyse- eenheden meten recirculatie in de AV- fistel op indicatie Er is een toename van het aantal dialyse- eenheden die recirculatie in de AV-fistel routinematig meten tot 8,7% (4.8% in 2003) AV fistulae: functional assessment

Enquête 2012 Besluit  Dankzij deze unieke enquête kunnen deelnemende centra:  demografische veranderingen opvolgen  anticiperen op nieuwe noden binnen de dialysepopulatie  kwaliteit van zorg evalueren en bijsturen  zich positioneren t.o.v. de andere centra  De dagelijkse zorg voor de vaattoegang blijft één van de kerntaken  Multidisciplinaire aanpak en opvolging zijn hierbij essentieel  Bijzondere aandacht dient uit te gaan naar:  maximaal behoud van lichaamseigen vaattoegang van de patiënt  stimuleren van “zelfzorg”  Beroeps- en patiëntverenigingen kunnen faciliteren bij gerichte informatie en deskundige opleiding

Enquête 2012 Dank voor uw aandacht