Design Charles & Ray Eames - Hang it all © Vitra Betaalbaar en kwaliteitsvol wonen: een inleiding DuWoBo Transitiearena 19 oktober 2015 Sien Winters onderzoeksleider HIVA, coördinator Steunpunt Wonen

Vlaamse Wooncode: Art. 3: « Iedereen heeft recht op wonen. Daartoe moet de beschikking over een aangepaste woning, van goede kwaliteit, in een behoorlijke woonomgeving, tegen een betaalbare prijs en met woonzekerheid worden bevorderd. » Art. 4: « Het Vlaamse woonbeleid heeft in het bijzonder aandacht voor de meest behoeftige gezinnen en alleenstaanden. » 2

Beschikbaarheid Netto aangroei woningvoorraad : Totaal: wooneenheden (+8%), waarvan appartementen Huurwoningen: wooneenheden ( appartementen, eengezinswoningen) : Nood aan bijkomende woningen (Federaal Planbureau) Er is nog ruime voorraad aan bouwgrond beschikbaar Maar deze wordt niet volledig/onmiddellijk op de markt gebracht, of is vaak niet gelegen op juiste plek Groot deel te realiseren via transformatie bestaande gebouwen Conclusies voor beleid: Geen nood aan globale stimulering van woningaanbod Eventueel wel in specifieke sectoren (bv. goedkope huurwoningen voor gezinnen) Koppelen aan ruimtelijke planning: eerst woning en dan mobiliteit of omgekeerd? 3

Beschikbaarheid 4 Pascal De Decker, Michael Ryckewaert, Brecht Vandekerckhove, Ann Pisman, Frank Vastmans & Marie Le Roy (2010), Ruimte voor wonen. Trends en uitdagingen, Garant M. Ryckewaert, P. De Decker, S. Winters, B. Vandekerckhove, F. Vastmans, M. Elsinga, K. Heylen (2011), Een woonmodel in transitie. Toekomstverkenning van het Vlaams wonen

Betaalbaarheid 5 Aandeel huishoudens met woonquote >30%, in %, Vlaams Gewest, 2005, 2013 Bron: Heylen (2015), op basis van Grote Woononderzoek 2013 en Woonsurvey 2005

Betaalbaarheid 6 Aandeel huishoudens met woonquote > 30% Enkel naakte woonuitgaven: huur en afbetaling Aandeel huishoudens met woonquote > 40% Inclusief bijkomende woonuitgaven (verwarming, water, elektriciteit, …) Bron: Heylen (2015), op basis van Woonsurvey 2005 en GWO2013

7 37% VLAAMSE WOONBESTAND 63% Woningen van ontoereikende kwaliteit: 1 miljoen woningen! Structureel ontoereikende kwaliteit 13% 63% 24% Bron: Vanderstraeten & Ryckewaert (2015), op basis van Grote Woononderzoek 2013 Kwaliteit Woningen van structureel ontoereikende kwaliteit: woningen Stabiliteitsproblemen, vochtproblemen, gebreken aan ramen en deuren, gebreken aan structuur en indeling… Vraagt ingrijpende aanpassingen Minder ingrijpende aanpassingen nodig bv. Loshangende stopcontacten, herstellen zekeringskast, herstellen verwarmingsinstallatie, voorzien verluchting en ventilatie, veilig maken trap…

Kwaliteit 8 Aandeel woningen van ontoereikende kwaliteit, in %, Vlaams Gewest, 2013 Bron: Vanderstraeten & Ryckewaert (2015), op basis van Grote Woononderzoek 2013

Kwaliteit 9 Aandeel woningen van (zeer) slechte kwaliteit, in %, Vlaams Gewest, 2013 Bron: Van den Broeck (2015), op basis van GWO2013 en WS2005 (subjectieve meting)

Kwaliteit 10 Bron: Ceulemans & Verbeeck (2015) op basis van GWO2013 en WS2005 Aanwezigheid van isolatie in de woningen, in %, Vlaanderen, 2005 en 2013

Kwaliteit 11 Aanwezigheid van isolerend glas (bijna of overal aanwezig), in %, Vlaanderen, 2005 en 2013 Bron: Ceulemans & Verbeeck (2015) op basis van GWO2013 en WS2005

Kwaliteit 12 Aanwezigheid van dakisolatie (bijna of overal aanwezig), in %, Vlaanderen, 2005 en 2013 Bron: Ceulemans & Verbeeck (2015) op basis van GWO2013 en WS2005

Meer info 13 S. Winters, W. Ceulemans, K. Heylen, I. Pannecoucke, L. Vanderstraeten, K. Van den Broeck, P. De Decker, M. Ryckewaert & G. Verbeeck (2015), Wonen in Vlaanderen anno De bevindingen uit het Grote Woononderzoek 2013 gebundeld, Garant. Alle deelrapporten integraal op

Besluit Vaststellingen: Grondwettelijk recht op wonen niet gerealiseerd voor grote groep Voornaamste problemen geconcentreerd in huurmarkt 14