Arbeid & maatschappij Inhoud: Actualiteit Wat is arbeid? Definitie + uitleg Context (GW en EVRM) Ontwikkeling van tijd voor werken Opdrachten Word een meester in (je) werk!

Arbeid & maatschappij Actualiteit Relatieve cesuur Website: http://www.stvda.nl/nl/stichting/geschiedenis/tijdbalk.aspx Word een meester in (je) werk!

Arbeid & maatschappij Definitie Opdracht: Geef kritiek op de weergegeven definities. Met welke ben jij het het meeste eens? Waarom? Word een meester in (je) werk!

Arbeid & maatschappij Definitie “Arbeid is het geheel van doelmatige en bewuste menselijke activiteiten welke specifiek gericht zijn op het voortbrengen van goederen en/of diensten die de behoeften van menselijke individuen kunnen bevredigen.” (Albert Benschop) Word een meester in (je) werk!

Arbeid & maatschappij Definitie “Arbeid is geestelijke of lichamelijke activiteit die noodzakelijk is om iets tot stand te brengen en die plaatsvindt binnen een kader van rechten en plichten.” (bron onbekend) Word een meester in (je) werk!

Definitie Arbeid & maatschappij Definitie 3 “Arbeid is het verrichten van taken die nut hebben voor de mensen die ze uitvoeren, voor hun naaste omgeving alsmede voor de maatschappij als geheel.” (Bron: A.L. Mok) Word een meester in (je) werk! Nut: Materiële opbrengst (beloning) Psychische opbrengst (bevrediging) Sociale opbrengst (contacten/status) Maslow: Materiele functies: inkomen en onafhankelijkheid Immateriele functies: status sociale contacten zinvolle tijdsbesteding ontplooiing Samenleving: Welvaartsfunctie (middel tegen armoede) Sociale functie (cohesie) Verdelingsfunctie

Arbeid & maatschappij Definitie Word een meester in (je) werk! Nut voor de maatschappij? Word een meester in (je) werk! JA NEE JA Mantelzorg Koken Nut voor het individu? NEE Glas id glasbak ?????

Arbeid & maatschappij Definitie (2) Word een meester in (je) werk! Betaald Word een meester in (je) werk! Arbeid in loondienst Zwart werk informeel Formeel Vrijwilligerswerk Huishoudelijk werk Onbetaald

Arbeid & maatschappij Context GW (art 19 en 20) -1. Bevordering van voldoende werkgelegenheid is voorwerp van zorg der overheid. -2. De wet stelt regels omtrent de rechtspositie van hen die arbeid verrichten en omtrent hun bescherming daarbij, alsmede omtrent medezeggenschap. -3. Het recht van iedere Nederlander op vrije keuze van arbeid wordt erkend, behoudens de beperkingen bij of krachtens de wet gesteld. Word een meester in (je) werk! Sociale en klassieke grondrechten Voorbeelden van 1, 2, 3? Schoffelweigeraar

Arbeid & maatschappij Context GW (art 19 en 20) Word Art. 20.  -1. De bestaanszekerheid der bevolking en spreiding van welvaart zijn voorwerp van zorg der overheid. -2. De wet stelt regels omtrent de aanspraken op sociale zekerheid. -3. Nederlanders hier te lande die niet in het bestaan kunnen voorzien, hebben een bij de wet te regelen recht op bijstand van overheidswege. Word een meester in (je) werk!

Arbeid & maatschappij Context Universele Verklaring van de Rechten van de mens, art 23 Een ieder heeft recht op arbeid, op vrije keuze van beroep, op rechtmatige en gunstige arbeidsvoorwaarden en op bescherming tegen werkloosheid. Een ieder, zonder enige achterstelling, heeft recht op gelijk loon voor gelijke arbeid. Word een meester in (je) werk!

Arbeid & maatschappij Inhoud (1) Arbeidsmarkt Word Vraag (werkgevers) en aanbod (werknemers) Dilemma: kwetsbare groepen, werkloosheid Arbeidsomstandigheden Gezondheid, veiligheid, welzijn op het werk Dilemma: Regels en handhaving Arbeidsverhoudingen (arbeidstaakbeheersing) Betrekking werkgever-werknemer Dilemma: Wijze van organiseren (topdown/bottomup, bedrijfscultuur, taakbelasting, mate van vrijheid, inspraak) Word een meester in (je) werk!

Arbeid & maatschappij Inhoud (2) Sociale zekerheid Word een Stelsel van regelingen, bedoeld om inkomen of verzor-ging te garanderen voor personen of gezinnen die daar, tijdelijk of blijvend, zelf niet (langer) toe in staat worden geacht Dilemma: Geld, beheersbaarheid, calculerende burger Industrialisatie/informatisering Veranderingsproces, waarbij een samenleving zich ontwikkelt van een agrarische naar een industriële samenleving (en verder naar een informatiemaat-schappij) Dilemma: Werkvervulling, vervreemding Word een meester in (je) werk!

Arbeid & maatschappij Inhoud (3) Kwaliteit van arbeid Word een meester (On)vrede, inspraak, employability Dilemma: Ziekteverzuim, arbeidsongeschiktheid, Work/life-balans Word een meester in (je) werk!

Arbeid & maatschappij Begrippen Dynamiek arbeidsduur Word Kinderwetje van Houten Arbeidswet 1919 (CAO’s veel gewoner) Arbeidstijdenwet 1996 Wet vereenvoudiging Arbeidstijdenwet (2007) Wet aanpassing arbeidsduur Kentering: langer werken door ontgroening/vergrijzing Word een meester in (je) werk! 1e arbeidstijdenwet uit 1874 van van Houten, alleen in fabrieken, niet op t land of in t huishouden. Wat is/zijn de oorza(a)k(en)? Behoefte aan geschoolde arbeid; besef van ongelukken in de fabriek; besef van schadelijkheid voor kinderen Wat zijn de gevolgen? In het begin niet echt veel: Is echt eerste stap. Weinig geen controle  effect blijft uit. In 1887 parlementaire enquête bleek dat t nog steeds slecht was  Arbeidswet 1889 (ook voor landbouw). Daarna leerplichtwet 1900. Bron: http://www.cultuurwijs.nl/cultuurwijs.nl/cultuurwijs.nl/i000907.html Arbeidswet 1919: vervolg op wet uit 1911: max 8 uur per dag, 45 uur per week Oorzaak: waarschijnlijk toegeven van politiek aan arbeiders om ze rustig te houden (Bismarck-effect). Gevolgen: Betere omstandigheden voor arbeiders (CAO’s worden steeds gebruikelijker.). Tijdelijk, nl op verzoek van werkgevers later weer teruggedraaid Arbeidstijdenwet 1996. Kern: arbeids- en rusttijden. Nieuw: Combineerbaarheid van arbeid en zorgtaken. Oorzaak: vele afzonderlijke regelingen samensmelten tot 1 wet. Gevolgen: regelgeving vereenvoudigen Bron: http://www.ser.nl/~/media/DB_Deeladviezen/2000%202009/2005/b23503_2%20pdf.ashx

Arbeid & maatschappij Opdracht Arbeidstijdenwet: 1. Kan je verplicht worden op zondag te werken? 2. Hoeveel uur mag je maximaal per week werken? 3. Hoe lang moet je rust krijgen tussen twee diensten? 4. Als je langer dan 5,5 uur werkt, hoe lang moet je dan pauze krijgen? 5. Vanaf welke leeftijd mag je officieel werken? Word een meester in (je) werk! Wet Vereenvoudiging Arbeidstijdenwet: Flexibiliteit voor ondernemingen vs gezondheid/welzijn werknemers Wet aanpassing arbeidsduur: recht op deeltijd. Ned wereldkampioen deeltijdwerken. Anderhalfverdiener Nee, mits je er zelf mee instemt 60 uur 11 uur; mag eenmaal teruggebracht worden naar 8. 30 minuten (2x kwartier), mits CAO/OR anders bepaalt. Dan min 15 minuten 13 jaar. 12 jaar alleen ihkv leerproject of taakstraf.

Arbeid & maatschappij Opdracht Hoe zou jij een eerste les (het eerste half uur) over arbeid inrichten? Word een meester in (je) werk! Wet Vereenvoudiging Arbeidstijdenwet: Flexibiliteit voor ondernemingen vs gezondheid/welzijn werknemers Wet aanpassing arbeidsduur: recht op deeltijd. Ned wereldkampioen deeltijdwerken. Anderhalfverdiener