Herstel en rehabilitatie: Minor agoog in de ggz, week 3 voltijd Stigmatisering Herstel en rehabilitatie: Minor agoog in de ggz, week 3 voltijd

Wat gaan we doen Het thema stigmatisering staat centraal Allereerst: vragen naar aanleiding van het studiemateriaal (hoofdstuk 4 van het boek) – snapt iedereen wat er staat en is het helder wat het met deze module te maken heeft? Stigmatisering: Wat is het nou precies? Stigmatisering: de effecten vanuit verschillende perspectieven. Wat betekent het voor mensen met EPA, wat is de invloed van de omgeving, van de GGZ

filmpje http://www.youtube.com/watch?v=KFdauALn8GA

Traditie Stigma: (brand)merk, zegel, teken. Meervoud: stigma’s of stigmata (latijn) In de Christelijke traditie: rode plekken, wonden, zweren, littekens die verwijzen naar de kruisiging van Christus: handen en voeten, hoofd, borst Meerdere betekenissen/duidingen. De drager van de stigmata heeft geleden voor zijn geloof De drager van de stigmata is verwond vanwege zijn geloof De drager draagt dezelfde boodschap uit als Jezus

stigmata

Niemand weet hoe je er aan komt maar je komt er nooit meer af! Stigmatiseren: (Brand) merken: Je dicht iemand of een groep bepaalde –negatieve- kenmerken toe. Het is bijna onmogelijk om daarvan af te komen. Het houdt verband met sociale integratie: omgaan met diversiteit. Voorbeelden?

Wilders: Marokkanen maken zich schuldig aan uitkeringsafhankelijkheid……………. Analyseer deze zin en duidt de betekenis. Wat is het verband met vooroordelen?

Steve Earle: enfant terrible

Na de ramp met de twintowers: Hij schreef een lied over een Canadees die deelnam aan de acties van Al Quiada. Hij keurde de deelname niet goed, maar probeerde te achterhalen hoe iemand tot zo iets komt. Hij werd aan de schandpaal genageld. Hoe komt dat?

Zelfstigma: Ik ben nu eenmaal een beetje gestoord. Ik kan er niets aan doen, ik heb adhd. Ik ben dyslectisch.

Labelings- en uitsluitingsproces Label: etiket/stigma Sociale uitsluiting: er niet meer bij horen, verlies van sociale verbanden en kortsluiting in het sociale netwerk, vereenzaming, niet mee kunnen doen, buitengesloten worden, afhaken. Twee bewegingen: van de omgeving en het sociale netwerk Van de cliënt zelf

Historisch perspectief Onkunde en onwetendheid leidt vaak tot stigmatisering; Onkritische beoordeling van sociale mechanismen: zij zijn anders, ziek, gevaarlijk, besmettelijk, concurrenten, bedreigingen, verdringers, bedriegers, boeven, asociaal tuig etc. In het verleden: het volk (het gepeupel) Armen, behoeftigen, zieken, bejaarden, mensen met een beperking, mensen met psychiatrische problematiek

Middeleeuwen Nachtmerries, razernij, hekserij, debiliteit, idiotie, dolheid……. Heilige Dimpna in Geel (13de eeuw) Bedevaart Geneesheiligen

In Nederland St. Servaas en St. Anna in Venray Gezinsverpleging Gekken op straat

Paradox van biologisch gezichtspunten en moraliteit Voortdurende dualiteit tussen uitsluitingsmechanismen en mededogen en zorg Enerzijds afzondering en opsluiting: dol- en rasphuizen, gestichten, gevangenissen Anderzijds: liefdewerk, (kloosters, kerken) en aalmoezen

Psychiatrie: opkomst vanaf 1780 Humanisering van de krankzinnigenzorg Wetenschappelijke basis voor geestelijke gezondheidszorg: classificering van ziektebeelden Humaan maar wel in afzondering

Eugenetica Latijns Amerika en Verenigde Staten: sterilisatie van arme zwarte vrouwen Nazi-Duitsland: euthanasie op mensen met een beperking en mensen met psychiatrische aandoeningen Zweden, Canada, sterilisatie van vrouwen uit arme, vaak allochtone bevolkingsgroepen Nederland: sterilisatie en chemische castratie

Eugenetica in Nederland https://www.youtube.com/watch?v=WoqgrUX7tSs En verder: https://www.youtube.com/watch?v=Dwjf-egAs_I

Vermaatschappelijking en de-institutionalisering In Nederland: samengaan van klinische en ambulante instellingen (Riaggs en ggz). De afname van de bedden in de ggz is gepaard gegaan met een gelijktijdige toename van tbs- en forensische bedden en bedden binnen RIBW. De GGZ is er niet in geslaagd om contacten te leggen met maatschappelijke verbanden en steunsystemen. GGZ heeft zich niet losgemaakt uit haar ongewenste geïsoleerde positie

Stigmatisering door hulpverleners De GGZ heeft bijgedragen aan segregatie (afzondering, scheiding) GGZ heeft weinig initiatieven ontplooid om maatschappelijke teloorgang tegen te gaan GGZ heeft bijgedragen aan biologisch determinisme

Maar ook direct: Cliënten ervaren stigmatisering door hulpverleners Hulpverleners vinden cliënten: Gevaarlijk en Incompetent Cliënten voelen zich niet geaccepteerd

Patiënten en familieleden Desinteresse en gebrek aan begrip Krijgen nauwelijks voorlichting en worden nauwelijks betrokken bij de behandeling Behandeling concentreert zich op medicamenteuze symptoombestrijding Bijwerkingen van medicatie wordt nauwelijks serieus genomen

Psychiaters en behandelaars Tonen weinig vertrouwen in herstel Cliënten wordt voorgehouden op een vredige en prikkelarme omgeving aangewezen te zijn Mislukken van behandeling en rehabilitatie ligt aan de cliënt, aan gebrek aan motivatie, aan niet willen in plaats van niet kunnen Blijven liever op kantoor dan eropaf te stappen

Uit onderzoek blijkt: GGZ-professionals (psychiaters, behandelaars, medewerkers) denken nagenoeg hetzelfde over psychiatrische patiënten als de rest van de bevolking. Sommigen vertonen zelfs meer vooroordelen dan de rest van de bevolking

Pauze en daarna een filmpje http://www.youtube.com/watch?v=5t-HLDeb70w

Hoe moet het dan wel? Bejegening van cliënten en familie/relaties Ervaringsdeskundigheid Patiëntenvertrouwenspersonen

Andere koers Inzetten op herstelondersteunende zorg en rehabilitatie gericht handelen Optimisme Supported education en supported employment Aansluiting zoeken bij maatschappelijke steunsystemen en voorzieningen