Geschiedenis van het Christendom Keuzemodule Hogeschool Rotterdam

Van oergemeente tot vroege kerk Beschuldigingen aan de christenen: Weigering deel te nemen aan de Romeinse staatsgodsdienst m.n. de keizerverering (“atheisme”) Mensenverachting (odium humani generis) Speculaties over de (besloten) vieringen Geruchten over magie Christenen werden tot zondebokken

Alexamenos aanbidt zijn God

Van oergemeente tot vroege kerk Vervolgingen onder verschillende Romeinse keizers 311 Galerius: christendom werd “religio licita” 313 Constantijn de Grote: Edict van Milaan algemene godsdienstvrijheid 381 Theodosius de grote: Christendom staatsgodsdienst

Afwijkende opvattingen (“ketters”) Marcion Gnosis Montanus Mani

Afwijkende opvattingen: Marcion  Scherpe tegenstelling wet-evangelie (Paulus)  Schepper-god (demiurg) tegenover God van de liefde  Ascese  Docetisme  Nieuwe canon: Lucas + 10 Paulusbrieven

Afwijkende opvattingen : Gnosis Geloof is een voorfase van inzicht  Allegorische interpretatie  Dualisme (ascese of libertinisme)  Wezens tussen God en mens  Rangorde in gelovigen  Docetisme

Afwijkende opvattingen: Montanus Montanus: Voormalig priester (Kybele- verering), beschouwde zich als de door Jezus beloofde Trooster  Naherwartung  Extase  Ascese

Afwijkende opvattingen: Mani Manicheeërs:  Dualisme 2 oerelementen licht en duisternis  Ascese Bestreden door Augustinus

Eenheid Geloofsbelijdenis Canon Apostolisch ambt

Triniteitsleer Het woord is vlees geworden Jezus als de opgestane Heer Verlossing door het geloof Immanuel = God met ons Wat betekent het als Jezus Christus “Zoon van God” genoemd wordt? Wat betekent de formulering “Vader, Zoon en Heilige Geest”? Hoe is dit te rijmen met het Monotheisme?

Triniteitsleer “Zoon van God”; Oudste interpretaties: Het volk Israel (Hosea 11) Ebionitisch: ZvG. is wie de wet volkomen vervult Hermas: ZvG. betekent: volkomen vervuld van Gods Geest Ignatius spreekt van Godheid en preëxistentie van Christus

Triniteitsleer en Logos Logos =:  Het redelijke (Stoa)  Tussenwezen tussen God en mens (Philo)  Uit Tenach: Dabar (woord), Chokma (wijsheid)  Tertullianus: geen tussenwezen maar Middelaar  Irenaeus: Christus betrokken bij de schepping

Triniteitsleer Monarchianen: verdedigden de eenheid van God  Dynamisch monarchianisme (adoptianisme): Jezus een mens, bekleed met goddelijke macht (dynamis=macht)  Modalistisch monarchianisme: vader/zoon/HG drie verschijningsvormen (modi) van de Ene God

Triniteitsleer Arius: De Zoon het eerste schepsel Origenes: Immanente triniteit Subordinationisme Homoi-ousios Athanasius: homo-ousios Concilies: Nicea 325: leer van Arius veroordeeld Constantinopel 381: God is één wezen in drie personen

Triniteitsleer Afwijkende christologie:  Arianen (Germanen, Gothen)  Antitrinitatiërs (Servet)  Jehova-getuigen  Islam Islam

Twee-naturen-leer Als Jezus Zoon van God is, is hij dan nog wel echt mens?

Twee-naturen-leer VleeswordingMenswording Mens als ziel in een lichaam (Plato) Mens als eenheid van lichaam en ziel (Aristoteles) Logos nam de plaats in van de menselijke geest Woord nam de gestalte aan van lichaam en ziel 1 god-menselijke natuur; menselijke natuur gaat onder in goddelijke 2 personen

Twee-naturen-leer VleeswordingMenswording AlexandrijnsAntiocheens Cyrillus van Alexandrië:Nestorius van Constantinopel: Maria is de moeder GodsMaria kan geen moeder Gods genoemd worden

Twee-naturen-leer 431 synode van Efeze 451 Chalcedon: twee-naturenleer:  Christus is waarachtig God en waarachtig mens  De twee naturen van Christus zijn onvermengd, onveranderd (tegen Cyrillus) ongedeeld, ongescheiden (tegen Nestorius) Sommige kerken erkennen deze leer niet:  Monofysitische kerken  Nestoriaanse kerken