26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 1 Economische waardering Sint-Annabos en Noordkasteel en maatschappelijke kost vernietiging Johan Vandewalle Beleidscoördinator Natuurpunt Antwerpen Noord

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 2 Inhoud Maatschappelijke Kosten Baten Analyse (MKBA) Nood aan waardering ecosysteemdiensten Studie VITO in opdracht van Departement LNE Toepassing voor Sint-Annabos, Noordkasteel en overige gebieden op LO Resultaten Conclusies

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 3 Maatschappelijk Kosten Baten Analyse (MKBA) Hoeveel natuur is wenselijk t.a.v. andere ruimtelijke functie of overheidsuitgaven Belangrijk in dagdagelijkse en concrete beleidsvragen: –Uitbreiding bedrijventerreinen, nieuwe infrastructuur, nieuwe woongebieden, … hebben een impact op natuur en biodiversiteit –Hoe kunnen die functies t.o.v. elkaar afgewogen worden? Een MKBA laat toe om de kosten (verlies aan natuur, gezondheidseffecten, investeringskosten, …) af te wegen t.o.v. de baten (minder files, meer werkgelegenheid, …)

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 4 Nood aan waardering ecosysteemdiensten MKBA: vertaalt welvaartseffecten in EURO –Slechts beter geïnformeerde beslissingen INDIEN ook de impact op ecosystemen in EURO worden uitgedrukt Tot 2 jaar geleden: –Geen kengetallen en functies voor ecosysteemdiensten beschikbaar –Enkel grondprijs van natuurgebieden werd in MKBA meegeteld Departement LNE bestelt studie bij een team van economen en ecologen: VITO, Universiteit Antwerpen, Universiteit Amsterdam –Concept van ecosysteemdiensten (ESD) als kapstok: “waarden van diensten van ecosystemen voor mens en maatschappij” –Toolkit voor waardering van ecosysteemdiensten: handleiding en rekentool “natuurwaardeverkenner”

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 5 Studie VITO: Welke ecosysteemdiensten Culturele ecosysteemdiensten: –Waarde van recreatie (gebruik) –Bestaanswaarde en waarde voor behoud van de natuur voor toekomstige generaties (niet-gebruik) Regulerende ecosysteemdiensten –Denitrificatie en opslag van N en P –Klimaatregulatie door opslag van C in bodem en biomassa –Verhoging luchtkwaliteit door afvang polluenten (PM 10, NO X, NH 3 ) –Geluidsbuffer door bossen Lacunes –Aantal regulerende diensten (bv. wateropvang) –Productiediensten (houtoogst, bestuiving landbouwgewassen door bijen, …)

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 6 Studie VITO: Waarderingsfunctie culturele ESD Op basis van een bevraging (keuze-experiment) bij Vlamingen, maar toepasbaar voor elk type natuur op elke locatie –Functie = betalingsbereidheid van een gemiddeld Vlaams huishouden in functie van de kenmerken van het gebied, de afstand en de polulatiekenmerken, … BTB = a * pioniersvegetatie + b * slikken en schorren + c * graslanden + d * bossen + e * open water, riet en moeras + f * heide en landduinen + g * omvang in hectare + h * soortenrijkdom – i * hoge soortenrijkdom * leeftijd + j * aanwezigheid wandel- en fietspaden – k * afstand in kilometer + l * natuurlijke omgeving + m * bebouwde omgeving – n * industriële omgeving + o * inkomen – p * % vrouwen + q * % lidmaatschap natuur- en milieuverenigingen –BTB wordt berekend per gemeente binnen de 50 km van het gebied en daarna vermenigvuldigd met het aantal huishoudens van die gemeente. De som van de BTB’s per gemeente is de totale waardering. –Opgesteld voor omvorming van bestaand akker/weiland  nieuwe natuur Ook bruikbaar indien bij omvorming van één natuurtype  ander natuurtype Dan: huidige situatie doorrekenen als nul-scenario en aftrekken van nieuw scenario Ook bruikbaar voor waardering bestaande natuur (onderschatting)

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 7 Studie VITO: Waardering regulerende ESD Verandering in ESD Δ ton koolstof in bodem (d.m.v. functies uit de literatuur) Δ kg fijn stof in lucht (o.b.v. kengetallen uit de literatuur) Δ kg stikstof in water (d.m.v. vereenvoudigde functies o.b.v. onderzoek uit de literatuur) … 183 €/ton C (internationale literatuur) 30 €/kg fijn stof (o.b.v. gezondheidskosten) 74 €/kg stikstof (marginale reductiekost) … hoeveelheid prijs x

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 8 Studie VITO: Resultaten Handboek –Stappenplan met kengetallen en functies om de belangrijkste Δ in ESD te kwantificeren en te monetariseren => fysieke effecten vertaald naar welvaartseffecten –Geïllustreerd met fictieve rekenvoorbeelden –Voor uitvoerders MKBA en algemene toepassingen Te downloaden via Te bestellen via (tijdelijk uit voorraad; Eng. brochure beschikbaar)

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 9 Studie VITO: Resultaten Ondersteunende online rekentool “Natuurwaardeverkenner” –Ontwikkeld door LNE & VITO –Prototype klaar, publicatie rond juni 2011 via –Aantal functies vereenvoudigd t.o.v. handleiding –Specifieke gevalstudies raadpleegbaar

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 10 Toepassing voor Sint-Annabos, Noord- kasteel en overige gebieden LO Belevings- en overdrachtwaarde (betalingsbereidheid gebruikers en recreanten) Ecosysteemdiensten: –Denitrificatie –C-, N- en P-opslag in de bodem –C-, N- en P-opslag in het strooisel en de biomassa –Afvang van fijn stof –Afvang van NO X –Afvang van NH 3 Waarvermindering vastgoed door bijkomende geluidsoverlast niet meegerekend (te weinig gegevens) Gezondsheidskosten t.o.v. bijkomende geluidsoverlast niet meegerekend (te weinig gegevens)

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 11 Toepassing voor Sint-Annabos, Noord- kasteel en overige gebieden LO Welke gebieden? Blauw: Sint-Annabos Rood: Overige gebieden van de linkeroever waar de infrastructuur direct verbonden met het tolplein en de toltunnel komt Geel: Noordkasteel en de infrastructuur verbonden met het knooppunt Oosterweel

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 12 Toepassing voor Sint-Annabos, Noord- kasteel en overige gebieden LO Onze berekening is geverifiëerd door het Departement LNE en VITO Er zijn marginale verschillen t.o.v. de waarde berekend met de “Natuurwaardeverkenner”, te wijten aan: –Afrondingen (de Natuurwaardeverkenner rekent met afrondingen tot op 1 ha, wij tot op 1 m²) –Bepalen middelpunt gebieden op basis van GIS i.p.v. Google Maps (dus nauwkeuriger) –Vereenvoudiging natuurtypes in “Natuurwaardeverkenner” Onze cijfers zijn realistisch maar afronden op euro is wenselijk De handleiding heeft 2 reeksen parameters om de BTB te berekenen. –Reeks 1 geldt als er sinds 2009 geen 200 ha natuur binnen de 50 km van elke gemeente is bijgekomen. –Reeks 2 in het andere geval. –We gebruiken de Reeks 2 (waarden zijn significant kleiner dan Reeks 1) omdat we de details niet kennen. Mogelijk dus een onderschatting.

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 13 Huidige economische waarde Sint-Annabos Per jaarAandeel Beleving- en overdrachtswaarde €19,80% Denitrificatie €1,03% C-opslag bodem €2,57% N-opslag bodem * €74,85% P-opslag bodem * € C-opslag biomassa €0,02% N-opslag biomassa * €0,68% P-opslag biomassa * € Afvang fijn stof €0,26% Afvang NO X €0,26% Afvang NH €0,05% Totaal € * Enkel de hoogste kost van N- en P-opslag wordt gerekend omdat de maatregelen om N en P te zuiveren op beiden nutriënten inwerken

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 14 Maatschappelijk kost Oosterweel- verbinding voor Sint-Annabos FASEDUURKOSTPRIJS Fase 120 maanden € Fase 215 maanden € Fase 310 maanden € Fase 45 jaar € Eindfase16 jaar en 3 maanden € Totaal25 jaar €

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 15 Huidige economische waarde overige gebieden Linkeroever Per jaarAandeel Beleving- en overdrachtswaarde €24,29% Denitrificatie €0,57% C-opslag bodem €2,43% N-opslag bodem* €72,03% P-opslag bodem* € C-opslag biomassa €0,04% N-opslag bodem* €0,50% P-opslag bodem* € Afvang fijn stof €0,07% Afvang NO X €0,07% Afvang NH 3 < € Totaal € * Enkel de hoogste kost van N- en P-opslag wordt gerekend omdat de maatregelen om N en P te zuiveren op beiden nutriënten inwerken

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 16 Maatschappelijke kost overige gebieden Linkeroever FASEDUURKOSTPRIJS Fase 120 maanden € Fase 215 maanden € Fase 310 maanden € Fase 45 jaar € Eindfase16 jaar en 3 maanden € Totaal25 jaar €

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 17 Huidige economische waarde Noordkasteel Per jaarAandeel Beleving- en overdrachtswaarde €11,64% Denitrificatie €1,54% C-opslag bodem €2,81% N-opslag bodem* €82,89% P-opslag bodem* € C-opslag biomassa< € N-opslag bodem* €0,84% P-opslag bodem* € Afvang fijn stof €0,14% Afvang NO X €0,14% Afvang NH 3 < € Totaal € * Enkel de hoogste kost van N- en P-opslag wordt gerekend omdat de maatregelen om N en P te zuiveren op beiden nutriënten inwerken

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 18 Maatschappelijke kost Noordkasteel FASEDUURKOSTPRIJS Fase 120 maanden € Fase 215 maanden € Fase 310 maanden € Fase 45 jaar € Eindfase16 jaar en 3 maanden € Totaal25 jaar €

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 19 Totaal maatschappelijk verlies over 25 jaar Sint-Annabos € Overige gebieden Linkeroever € Noordkasteel € Totaal €

26 april 2011Gemeenteraard Antwerpen Raadscomissie Stadsontwikkeling, Sport en Diamant 20 Conclusie De maatschappelijke kost voor de aanleg van de Oosterweelverbinding is gigantisch groot (1,18 miljard euro) en moet, nu de methode beschikbaar is, in de MKBA worden meegenomen Er zijn alternatieven beschikbaar (andere tracés zoals Mecano+) Zelfs als gekozen wordt voor dit tracé (waar wij ons tegen blijven verzetten) zijn er alternatieven voor de boskap als de ruimingsspecie voor de afzonken tunnel op een andere manier verwerkt wordt: –Mechanische slibontwatering: AMORAS is operationeel en heeft een beschikbare restcapaciteit van tds/jaar –Geotubes: snellere ontwatering en minder ruimte-inname dan lagunering