Inleiding keuzemodule TBK31 Tumorbiologie Inleiding keuzemodule TBK31

Keuzemodulen Een studiejaar bestaat uit 60 stpt. Daar van mag je er een aantal zelf invullen met keuzemodulen. Er is een groot aanbod (hele Hogeschool) Bv. Spaans, Chinees, survivalen, sterrenkunde, psychologie, tumorbiologie

Een aantal belangrijke termen Een tumor of gezwel Een getransformeerde cel Wat is dat???

Welke vorm heeft het DNA in onze cel? ds lineair Het DNA is in een eukaryotische cel verdeeld over een aantal chromosomen Bij de mens gaat het om ± 3 x 109 bp, die verdeeld zijn over …… chromosomen

Het karyotype van een (gezonde) man ziet er als volgt uit: Men denkt dat hoe agressiever een tumor is, des te groter het aantal veranderingen in het karyotype is.

Een aantal belangrijke termen Een tumor of gezwel Een getransformeerde cel Benigne (goedaardig)

Een voorbeeld van een benigne tumor Wratten worden door een papilloma/ papovavirus veroorzaakt.

Een aantal belangrijke termen Een tumor of gezwel Een getransformeerde cel Benigne (goedaardig) Maligne (kwaadaardig) Metastases Primaire en secundaire tumoren

Op deze site is de verdeling van oncogenen op de humane chromosomen te zien http://atlasgeneticsoncology.org/

De naamgeving van een tumor geeft aan of het een maligne of benigne tumor is Sarcoma betreft mesenchymaal weefsel (osteosarcoom) Carcinoma betreft epitheelcellen Myosarcoom (spierweefsel) Leukemia Fibroma Epithelioom, poliep,papilloom,… Myoom

Kanker kan door een heleboel oorzaken ontstaan Noem er 5!

Bepaalde virussen kunnen kanker veroorzaken EM opname van een HPV deeltje

HPV (humaan papilloma virus) is betrokken bij baarmoederhalskanker (> 95%). HPV is een seksueel overdraagbaar virus. Er is nu een vaccin tegen HPV beschikbaar. Aan wie moet dat dan gegeven worden? Zie ook SBBW site!!!

Hoe weet men dat een stof carcinogeen of mutageen is??? Wat is het verschil tussen mutageen en carcinogeen???

M.b.v. de Ames –test onderzoekt men of een stof mutageen is. Bij de Ames-test wordt gebruik gemaakt van Salmonella bacteriën Voordeel is dat die zich snel vermenigvuldigen.

Ames test De Salmonella bacteriën hebben al een mutatie in hun DNA (van 1 nucleotide) waardoor ze een aminozuur in het medium nodig hebben om te groeien. Na toevoeging van een mutagene stof bestaat de kans dat de mutatie wordt “gemuteerd” en de bacterie weer “gezond” wordt (terugmutanten). Door de bacteriën na de test op minimaal medium uit te platen kunnen alleen die bacteriën groeien die door de stof gemuteerd zijn in een “gezonde” bacterie.

Het principe van de Ames-test

Welke manieren zijn er om kanker op te sporen?

Nieuwe diagnostiek borstkankerpatiënten Nieuwe diagnostiek borstkankerpatiënten!!!!! Het Nederlands kanker Instituut/Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis ontwikkelt nieuwe diagnostiek voor borstkankerpatiënten. Persbericht

Om de prognose van het ziektebeloop beter in kaart te brengen wordt vers of ingevroren tumorweefsel gebruikt. Van dit weefselmateriaal wordt de activiteit van tienduizenden genen op een microarray (klein glasplaatje) afgelezen. Door de nieuw ontwikkelde DNA-technologie wordt zo een ‘genenplaatje van de tumor’ zichtbaar dat laat zien welke genen in de tumor actief en welke minder actief zijn. De activiteit van 70 genen in een borsttumor bepaalt hoe groot de kans is dat een patiënt later uitzaaiingen zal krijgen. Hoe kan je zien dat een gen actief is? (hoe werkt de informatiestroom in een cel?)

Het maken van een micro-array Het aanbrengen van het DNA op het glasplaatje gebeurt met een robot

Het principe van de methode

Een voorbeeld van een micro-array-analyse In detail