AUTEURSRECHT voor beeldmakers

COPYRIGHT BRON WIKEPEDIA CREATIVE COMMONS BRON PICTORIGHT BRON

COPYRIGHT Welk werk is auteursrechtelijk beschermd? Werk dat een eigen oorspronkelijk karakter heeft Werk met een persoonlijke stempel van de maker Werk moet dus voldoende origineel zijn om auteursrechtelijk beschermd te zijn

Auteursrecht is automatisch Opzettelijke inbreuk op een anders auteursrecht geldt in Nederland als een misdrijf Op eigennamen en uitvindingen rust geen auteursrecht, maar kan wel op grond van andere wettelijke regelingen een handelsmerk of een octrooi rusten (in het Engels respectievelijk met trademark en patent aangeduid). Het auteursrecht op een werk vervalt zeventig jaar na het overlijden van de maker van het betreffende werk. Na deze periode kan het werk vrij verspreid en aangepast worden. Een auteur kan zijn rechten ook overdragen aan een ander door middel van een onderhandse akte. Hierbij verliest de maker echter alle zeggenschap over het gemaakte werk. Vaak wordt daarom ook een gebruiksrecht of ook wel een licentie gegeven.( zie Creative commons en Pictoright) Niet in alle gevallen is het maken van kopieën het alleenrecht van de eigenaar van het auteursrecht of van licentiehouders. Hier volgen enkele voorbeelden. COPYRIGHT

Citaatrecht: Volgens het Nederlandse auteursrecht mogen auteursrechtelijk beschermde werken geciteerd worden in een aankondiging, beoordeling, polemiek of wetenschappelijke verhandeling, onder de voorwaarde dat het werk waaruit geciteerd wordt rechtmatig openbaar is gemaakt en het geciteerde materiaal een subfunctie vervult in het hoofdwerk. Het citaatrecht is beperkter en meer afgebakend dan het begrip fair use. COPYRIGHT

Thuiskopie : Volgens het Nederlands auteursrecht is het maken van enige exemplaren voor eigen oefening, studie of gebruik geen inbreuk op het auteursrecht. Een thuiskopie mag niet aan derden worden afgegeven: daarmee overschrijdt men dat wettelijk vrijgelaten beperkt eigen gebruik. COPYRIGHT

Ook nadat de auteur het auteursrecht heeft overgedragen of licentie heeft verstrekt kan de auteur zich in sommige gevallen met een beroep op "persoonlijkheidsrechten" verzetten tegen publicatie. Mogelijke gronden kunnen zijn wanneer de maker niet als auteur wordt vermeld of als er niet het nodige respect wordt getoond tegenover zijn werk, wanneer het wordt gebruikt op een wijze of in een context die niet overeenstemt met de bedoeling waarmee het was gemaakt. Persoonlijkheidsrecht: COPYRIGHT

Gebruik van het copyrightteken Het copyrightteken (©) of auteursrechtteken moest tot 1989 in de Verenigde Staten verplicht op drukwerk aangebracht worden teneinde auteursrechtelijke bescherming voor dat werk te krijgen. Er was een strikt voorschrift over de volgorde van dit teken, het jaartal en de auteurs- of uitgeversnaam. Werd hieraan niet voldaan, dan was het werk niet auteursrechtelijk beschermd. Door publicatie zonder aan deze eis te voldoen, viel het gepubliceerde werk automatisch in het publiek domein. In Nederland is er sinds 1912 een auteurswet. Volgens de Berner Conventie is een werk automatisch beschermd door het auteursrecht, ook als er geen expliciete claim of zelfs maar een vermelding van de naam van de auteur op aanwezig is. Sterker nog, de Berner Conventie verbiedt auteurswetten om enige formaliteit te eisen alvorens auteursrechtelijke bescherming verleend wordt. Uiteraard is het heel zinnig om in elk geval auteur/uitgever en datum van uitgifte te vermelden en ook kan het geen kwaad om het auteursrecht te vermelden, inclusief eventueel zelfs het copyrightteken. Op zijn minst geeft dit aan dat de auteur duidelijk niet de intentie had om afstand van auteursrechten te doen. Het voeren van het teken is echter juridisch niet verplicht. In de VS brengt het wel bepaalde extra rechten met zich mee COPYRIGHT

Beeldgebruik en naamsvermelding In je examen moet je het DUIDELIJK AANGEVEN als je een beeld gebruikt van iemand anders. De examinatoren gaan ervan uit dat je alle beelden die je gebruikt zelf gemaakt hebt. Is dit niet zo vermeld dan DUIDELIJK de naam van de maker of van de website waarop je het beeld hebt aangekocht. Gebruik géén afbeeldingen van Google, je weet immers niets over de rechten daarvan. foto: naam fotograaf/website foto: shutterstock.com Een grote website waar je beelden kunt aankopen is bijv. SHUTTERSTOCK.COM (let op, wel erg amerikaans) Als je beelden aankoopt bewaar dan het bewijs dat je dit gedaan hebt. Bijvoorbeeld een of digitale factuur. Foto:schutterstock.com

CREATIVE COMMONS biedt auteurs, kunstenaars, wetenschappers, docenten en alle andere creatieve makers de vrijheid om op een flexibele manier met hun auteursrechten om te gaan. Met een keuze uit zes (gratis) beschikbare standaardlicenties bepaalt de auteursrechthebbende in welke mate zijn of haar werk verder verspreid mag worden, en onder welke voorwaarden dit mag. Met een Creative Commons licentie behoud je al je rechten, maar geef je aan anderen toestemming om je werk te verspreiden, met anderen te delen of bij sommige licenties ook om het werk te bewerken. Het aanbieden van je werk onder een Creative Commons licentie betekent niet dat je je auteurs- rechten opgeeft. Het betekent dat je ervoor kiest om, aan wie er maar gebruik van wil maken, op voorhand be- paalde gebruiksrechten te verlenen, waarvoor die gebruiker anders expliciet toestemming aan je zou moeten vragen. CREATIVE COMMONS BRON

Naamsvermelding Je staat anderen toe om het werk waar jij auteursrecht op hebt te kopiëren, distribueren, vertonen, en op te voeren, en om afgeleid materiaal te maken dat op jouw werk gebaseerd is – maar uitsluitend als jij vermeld wordt als maker. Niet-commercieel. Anderen mogen je werk kopiëren, vertonen, distribueren en opvoeren, alsmede materiaal wat op jouw werk gebaseerd is, mits niet voor commerciële doeleinden. Geen afgeleide werken Anderen mogen je werk kopiëren, distribueren, vertonen en opvoeren mits het werk in de originele staat blijft. Het is niet toegestaan dat anderen jouw werk gebruiken als basis voor nieuw materiaal. Gelijk delen Je staat anderen toe om van jouw werk afgeleid materiaal te maken onder de voorwaarde dat zij het onder dezelfde licentie vrijgeven als het originele werk. CREATIVE COMMONS BRON Licentie vormen

CREATIVE COMMONS BRON Naamsvermelding Naamsvermelding-GelijkDelen Naamsvermelding-NietCommercieel Naamsvermelding-NietCommercieel-GelijkDelen Naamsvermelding-GeenAfgeleideWerken Naamsvermelding-NietCommercieel-GeenAfgeleideWerken

Je kunt ook zoeken in de CreatIve Commons Zoekmachine. Een zoekmachine voor bestanden/werken die een creative commons licentie hebben voor hergebruik: Let’s CC De zoekmachine is gemaakt door de Koreaanse tak van Creative Commons zelf en werkt eenvoudig en goed. Een zoekbalk geeft de mogelijkheid om zoektermen in te geven waarbij je je zoekactie kunt beperken door een aantal CC-licenties uit te sluiten. Je kunt er zoeken naar Afbeeldingen, geluiden/muziek, video’s en documenten met een CC- licentie. (zoek wel in het Engels) CREATIVE COMMONS BRON

PICTORIGHT BRON Pictoright is de auteursrechtenorganisatie voor visuele makers in Nederland: Illustratoren, beeldend kunstenaars, grafisch ontwerpers, fotografen, architecten en andere beeldmakers (of hun erfgenamen) Pictoright verdeelt collectieve vergoedingen, exploiteert individuele auteursrechten, verleent juridische bijstand, fungeert als vraagbaak en zet zich in voor een betere auteursrechtelijke positie van beeldmakers. Om gebruik te maken van Pictoright moet je lid worden.

PICTORIGHT BRON Doelstelling en missie Pictoright behartigt de belangen van visuele auteurs door uitoefening, bevordering en bescherming van auteursrechten. Dat doen we door: verdeling van collectieve vergoedingen onder alle visuele auteurs die daar recht op hebben; het exploiteren van de individuele auteursrechten van aangesloten visuele auteurs; juridisch op te treden voor de aangesloten beeldmakers; informatievoorziening in de vorm van lezingen en publicaties aan makers en gebruikers; steun aan organisaties of activiteiten die de sociale en culturele positie van beeldmakers versterken. De uitoefening en handhaving van auteursrechten is voor visuele makers van wezenlijk belang. Pictoright ondersteunt visuele auteurs hierbij. Pictoright streeft naar maximale vergoedingen voor visuele makers én naar een optimale verdeling van deze vergoedingen over zo veel mogelijk rechthebbenden.

Op originele foto’s, kunstwerken en ontwerpen rust bijna altijd auteursrecht: het recht van de maker om te beslissen wat met zijn werk gebeurt. Anderen mogen zijn beelden alleen met zijn toestemming publiceren en hij mag daar een vergoeding voor vragen. Het klinkt eenvoudig, maar de praktische uitvoering van het auteursrecht kent nogal wat haken en ogen. Pictoright helpt beeldmakers bij het uitoefenen van hun auteursrechten. Vergoedingen waar u als maker recht op heeft, maar die niet zo eenvoudig te innen zijn. Pictoright komt op voor uw rechten, keert collectieve vergoedingen uit en regelt desgewenst licenties met gebruikers. Afhankelijk van uw wensen zijn er verschillende aansluitmogelijkheden. Aansluiting levert sowieso iets op: het versterkt uw en andermans auteursrechtelijke positie. En het zou heel goed kunnen dat u met terugwerkende kracht geld van ons krijgt. PICTORIGHT BRON

PICTORIGHT BRON Individuele rechten Bent u autonoom kunstenaar, kunstfotograaf, architect, industrieel ontwerper of een andere visuele maker die normaal gesproken niet in opdracht van uitgeverijen van gedrukte media werkt? Wordt uw werk gepubliceerd in de gedrukte, digitale of visuele media zonder dat u daar afspraken over heeft gemaakt? Het bijhouden wat waar verschijnt, het regelen van de licenties, en het innen van de vergoeding kunt u aan Pictoright uitbesteden. Dat scheelt veel traceerwerk, telefoontjes, administratie en onderhandelen met redactiemedewerkers. En u bent ervan verzekerd dat uw werk alleen gebruikt wordt met uw toestemming en tegen een redelijke vergoeding.

Volgrecht Het volgrecht is belangrijk voor kunstenaars van wie werk wordt doorverkocht via de kunsthandel. De maker heeft recht op een percentage van de verkoopprijs. Niet alleen schilderijen, tekeningen, installaties, beelden en foto's vallen onder het volgrecht, maar ook grafiek, keramiek en glaswerk in beperkte oplage. PICTORIGHT BRON

EINDE BEELDMAKERS REGEL JE RECHTEN