BIM oktober 2014 Recht in een vogelvlucht

Wat is als ondernemer van belang? Rechtsvormen Oprichtingsvereisten Overeenkomsten / verbintenissen Aansprakelijkheidsrisico’s Personeel Consumentenrecht Concurrentieregels Intellectueel eigendom Fiscaal recht Faillissementsrecht Personen- familie- erfrecht

Onderneming …elke eenheid die een economische activiteit (aanbieden van goederen of diensten op de markt) uitoefent een onderneming, ongeacht haar rechtsvorm en de wijze waarop zij wordt gefinancierd. …op winst, op het behalen van economische voordelen gericht.

Rechtspersoonlijkheid Zelfstandig juridisch orgaan Kan zelfstandig verplichtingen aangaan Kan aansprakelijk worden gesteld Kan zelfs strafrechtelijk worden vervolgd

Vormen ondernemingen Eenmanszaak Personenvennootschappen Maatschap VOF CV Rechtspersonen: Stichting Vereniging OWM (onderlinge waarborgmaatschappij) Coöperatie BV (besloten vennootschap) NV (naamloze vennootschap)

Eenmanszaak Kenmerken: Geen wettelijke regeling IB over de winst Geen scheiding privé/zaak Weinig continuïteit Geen oprichtingseisen Handelsregister Belastingdienst

Personenvennootschappen Maatschap VOF CV

Maatschap (art.7:1655 BW) Kenmerken: Geen rechtspersoon Overeenkomst Doel Inbreng Beroep Vereiste bekwaamheid/bevoegdheid (tandartsen, advocaten…)

BV/NV Oprichtingsmotieven: Fiscaal Continuïteit Rechtspersoonlijkheid (ook in verband met aansprakelijkheid) Oprichtingsvereisten (o.a) Notariële akte Geen startkapitaal Statuten naar eigen inzicht Mogelijkheid om stemrechtloze of winstrechtloze aandelen uitgeven.

Aansprakelijkheid bestuurders BV zelf aansprakelijk voor schulden Maar let op!: persoonlijke aansprakelijkheid bestuurders in het geval van verwijtbaar onbehoorlijk bestuur Arrest HR Blue Tomato ( ) (aanbevolen)

Handelsnaam Recht op handelsnaam: ontstaat als een onderneming een naam als eerste naar buiten toe gebruikt; bijvoorbeeld: vermelden naam op facturen, bedrijfswagens en in advertenties. bedrijfsnaam kiezen: onderscheidend vermogen (dus geen “Garage” of “Wasserette” als handelsnaam; geen verwarrende of misleidende naam; geen bestaand merk onderzoek in het merkenregister van het BBIE.

Overeenkomsten Er zijn verschillende soorten overeenkomsten die een ondernemer kan afsluiten: Koopovereenkomst (vaak) Huurovereenkomst (weinig) Arbeidsovereenkomst (regelmatig) Verzekeringsovereenkomst (weinig) Huurkoopovereenkomst (ligt aan de soort winkel, nooit of vaak)

Groepen overeenkomsten: Vormvrije overeenkomsten: bv. koopovereenkomst is vormvrij, je mag zelf bepalen hoe je het regelt. Formele overeenkomst: bv. koop onroerend goed. Moet volgens de wet schriftelijk. Is aan formele eisen onderhevig.

Hoe komt een overeenkomst tot stand? Ik wil wat van jou, jij wat van mij. Het aanbod en de acceptatie van het aanbod kan… Mondeling Schriftelijk Stilzwijgend Let op de termijn van het aanbod.

Ontstaan van overeenkomst aanbod – kun je een aanbod intrekken? – kan een aanbod vervallen? aanvaarding wilsovereenstemming – wil komt overeen met wat verklaard is

Toch geen overeenkomst overeenkomst kan vernietigd worden bij handelingsonbekwaamheid jonger dan 18 − tenzij overeenkomst als normaal kan worden gezien voor de leeftijd onder curatele

Toch geen overeenkomst overeenkomst kan vernietigd worden bij een wilsgebrek − bedreiging − bedrog − misbruik van omstandigheden − dwaling uitgegaan van verkeerde situatie mbt iets essentieels van de zaak zelf per ongeluk verkeerd, of helemaal niet, ingelicht

Toch geen overeenkomst overeenkomst is nietig (heeft nooit bestaan) bij strijd met − wet − openbare orde

Niet volgens afspraak één van partijen komt verplichting niet na − het kan nog in orde komen ingebrekestelling daarna volgt verzuim − het kan niet meer in orde komen direct verzuim

Niet volgens afspraak één van de partijen komt verplichting niet na − verzuim = wanprestatie zijn schuld óf het komt voor zijn rekening − overmacht niet zijn schuld en het komt ook niet voor zijn rekening

Mogelijke acties nakoming opschorting schadevergoeding ontbinding mix

Koopovereenkomst Koop Koop is de overeenkomst waarbij de een zich verbindt een zaak te geven en de ander om daarvoor een prijs te betalen. Eigendomsoverdracht De verkoper is verplicht de verkochte zaak met toebehoren in eigendom over te dragen en af te leveren. Conformiteit De afgeleverde zaak moet aan de overeenkomst beantwoorden Algemene voorwaarden…

Verplichtingen bij de koopovereenkomst Koper = koopprijs betalen. Verkoper = eigendomsoverdracht. Verkoper = leveren van de zaak. Verkoper = afspraak voldoen

Algemene (verkoop-)voorwaarden

Voorbeeld: Media Markt Zij zetten in hun Alg. Voorwaarden: Prijzen Offerte Laagste prijsgarantie Reserveringen Eigendomsrecht Betaling Bezorging e.d. inspectie Retour en ruilen Garantie Aansprakelijkheid Overmacht Geschillen

Eis: Kenbaarheid Meegeven aan de klant. Opsturen bij de offerte, niet op factuur! Aanvinken op internet !!!!!???? Deponeren bij de Kamer van Koophandel

Eis: Inhoud Mag niet onredelijk bezwarend zijn voor de klant. Zwarte lijst: voorwaarden die onredelijk bezwarend zijn. Klant kan de betreffende bepaling in de AV laten vernietigen. Grijze lijst: twijfelachtige voorwaarden. Klant kan de betreffende bepaling in de AV vernietigen, tenzij verkoper kan bewijzen dat het niet onredelijk bezwarend is.

International property rights. Octrooirecht. Stimuleren tot het doen van uitvindingen; Exclusief recht anderen te verbieden de uitvinding te te passen; Materiële belangen: het terugverdienen van de investeringen; Tijdelijke monopolie stimuleert technologische innovatie en productinnovatie. Bevorderen van de publicatie ervan, zodat de gemeenschap op deze uitvindingen zou kunnen voortbouwen.

Octrooirecht Nederlandse wetgeving: Rijksoctrooiwet 1995 Octrooi wordt verleend voor uitvindingen op alle terreinen van technologie (art.52 EOV)

Voorwaarden voor het verlenen van een octrooi: - uitvinding - nieuwheidsvereiste - uitvinderswerkzaamheden (inventiviteit-vereiste) - toepassing op het gebied van nijverheid Wanneer is iets octrooibaar?

Wel uitvinding: Een “voortbrengsel” (een eindproduct, bv een landbouwmachine) Een werkwijze (bv een manier om ondergronds betonnen heipalen of een schaatsgestel t evervaardigen) Ee “stof) (bv tandpasta, geneesmiddel of jam) Geen uitvinding: Ontdekkingen Wetenschappelijke theorieën Wiskundige methoden Esthetische vormgevingen Computerprogramma’s en presentatie van gegevens als zodanig Voorwaarden octrooi verlening 1

Begrip nieuwheid is absoluut en wereldwijd. Wanneer iets ergens bekend is kan niemand er meer octrooi op krijgen. Een uitvinding mag geen deel uitmaken van de reeds bestaande stand van techniek. Nieuwheidsvereiste

De uitvinding moet absoluut nieuw zijn, gegeven de stand van techniek; Verassend, creatief element, geen technische handgreep De oplossing levert ten opzichte van het bestaande een nuttig voordeel op een groot tijdsverloop; De oplossing voorziet in een reeds bestaande behoefte; De oplossing is door het overwinnen van bestaande vooroordelen tot stand gekomen of heeft met een sleur of gewoonte gebroken. Inventiviteit

De geldigheidsduur van een octrooirecht is maximum twintig jaar Na 20 jaar is de technologie die het octrooi beschermt voor iedereen vrij toepasbaar. Na 4 jaar  betalen van instandhoudingskosten Duur octrooirecht

Risico-aansprakelijkheid aansprakelijkheid uit overeenkomst − wanprestatie = toerekenbare tekortkoming aansprakelijkheid volgens de wet − onrechtmatige daad risicoaansprakelijkheid − kinderen − dieren − ondergeschikten − zaken − producten

Productaanprakeljkheid wanprestatie − consument moet aantonen dat verkoper van product er iets aan kan doen dat het product schade veroorzaakt productaansprakelijkheid − schuld producent hoeft niet bewezen te worden − schade veroorzaakt door het onveilig product is altijd voor rekening van producent

Voorwaarden 1) als het product gebrekkig is, 2) en er is schade, 3) en de benadeelde kan een causaal verband tussen die twee aantonen, 4) dan is de producent van het product aansprakelijk

Gebrekkig product 1) product − wat is een product? roerende zaak ook als bestanddeel elektriciteit

Gebrekkig product 1) gebrekkig − wat is gebrekkig? het product biedt niet de veiligheid die je mag verwachten

Gebrekkig product 1) gebrekkig product − hoe krijgt de consument bepaalde verwachtingen omtrent de veiligheid: presentatie redelijkerwijs te verwachten gebruik tijdstip van produceren − waar moet producent vanuit gaan? normaal begrip van gebruiksaanwijzing normaal gebruik door de consument… Eerste dertig seconden… normaal gebruik?

Ondernemersrisico !

Schade 2) Schade dood of lichamelijk letsel − volledig vergoed door producent áán een privé-zaak − eerste 500 euro eigen risico / drempelbedrag wanprestatie leverancier? − rest vergoed door producent

Schade 2) Schade dus niet: − schade aan gebrekkig product zelf wanprestatie leverancier? schade aan zaak die bedrijfsmatig gebruikt wordt

Causaal verband 3) causaal verband is er een verband tussen de schade en het gebrekkig product zou er ook schade zijn ingetreden als het product niet gebrekkig was geweest?

Producent 4) producent fabrikant van het eindproduct producent van een grondstof/onderdeel degene die zich als producent presenteert (huismerk) commerciële importeur in EU leverancier

Producent 4) Producent wat als producent onbekend is? − leverancier aansprakelijk − tenzij hij de identiteit van de producent bekend maakt

Minder aansprakelijkheid vermindering aansprakelijkheid producent − eigen schuld benadeelde

Geen aansprakelijkheid geen aansprakelijkheid producent − niet zelf in verkeer gebracht − aanvankelijk niet gebrekkig − betreft niet-commerciële productie − gebrek is gevolg van voorschriften overheid − gebrek kon niet worden ontdekt

Voorbeelden…

?