Instrumentarium onthaalonderwijs anderstalige nieuwkomers Departement Onderwijs & Vorming 29 september 2015

1.Onthaalonderwijs 1.Doel 2.Definitie anderstalige nieuwkomer 2.Onthaalonderwijs in het basisonderwijs 1.Lestijden AN 2.Taalbad 3.Hertelling in capaciteitsgebieden 4.AN in het inschrijvingsrecht

3.Onthaalonderwijs voor anderstalige nieuwkomers (OKAN) in het secundair onderwijs 1.Inschrijvingsrecht 2.Organisatie 3.Programmatie 4.Extra uren-leraar 5.Data 4.Onderzoek

1.1. Wat is onthaalonderwijs? Onderwijs aan anderstalige nieuwkomers, met als doel: - taalvaardigheid Nederlands - sociale integratie / inburgering en zelfredzaamheid (DBSO) i.f.v. instroom in reguliere onderwijs/klaswerking i.f.v. doorstroom arbeidsdeelname (DBSO)

1.3. Definitie anderstalige nieuwkomer Een AN is iemand die gelijktijdig aan volgende voorwaarden voldoet: -Bao: minstens 5 jaar – SO: minstens 12 jaar zijn (of worden voor 31/12 van het lopende schooljaar) en nog geen 18 jaar zijn -Max. 1 jaar ononderbroken in België verblijven -Max. 9 maanden in Nederlandstalig onderwijs -Thuistaal/moedertaal is niet het Nederlands -Spreekt onvoldoende Nederlands om lessen te kunnen volgen OF aan volgende voorwaarden: -Bao: minstens 5 jaar – SO: minstens 12 jaar zijn (of worden voor 31/12 van het lopende schooljaar) en nog geen 18 jaar zijn -Verblijft in een asielcentrum Dus ook: adoptiekinderen, gezinsherenigers, kinderen van expats, …

2. Onthaalonderwijs in het gewoon basisonderwijs

1.2. Lestijden & werkingsmiddelen AN 1.Lestijden AN Kunnen doorheen het hele schooljaar aangevraagd worden: op schoolniveau: vanaf 6 AN (of 4 voor autonome kleuter- en lagere scholen met 1 vestigingsplaats)  Sokkel van 2 lestijden + 1,5 lestijd per AN tot einde schooljaar (15AN=1VTE)  Bij stijging van minstens 4 AN, hertelling mogelijk  Enkel bij daling tot minder dan 2 vervallen lestijden AN op niveau van de scholengemeenschap: vanaf 12 AN  1,5 lestijd per AN  Bij stijging van minstens 4 AN hertelling mogelijk  Enkel bij daling tot minder dan 4 vervallen lestijden AN Worden meteen toegekend, voor het lopende schooljaar

2.1. Lestijden & werkingsmiddelen AN 2. Lestijden GAN (=gewezen AN) -Voor elke leerling die het voorafgaande schooljaar AN was en onthaalonderwijs genoot -1 lestijd per AN voor één schooljaar -Geen minimum aantal voor toekenning lestijden GAN -Teldatum: 1 oktober, toekenning voor het lopende schooljaar 3. Werkingsmiddelen - 12,5 euro/maand/AN

2.1. Lestijden & werkingsmiddelen AN

Spreiding van de AN (die lestijden genereren) over scholen(gemeenschappen) in schooljaar : 352 van de 2400 scholen (15%) ontvingen lestijden AN 235 scholen die tellen op niveau scholengemeenschap (67%) 117 scholen die tellen op schoolniveau (33%) In 246 van de 355 scholengemeenschappen ontving geen enkele school lestijden AN

2.3. Onthaalonderwijs & taalbad De organisatie van onthaalonderwijs is de autonomie van de school: Volledig geïntegreerd in klas Deels in onthaalklas, deels geïntegreerd Via een taalbad

2.3. Onthaalonderwijs & taalbad Taalbad = voltijds aanbod ifv taalverwerving voor leerlingen die het Nederlands onvoldoende machtig zijn (ruimer dan AN) Maximum 1 jaar Kan georganiseerd worden over scholen(gemeenschappen) heen Leerling wordt ingeschreven in een school, volgt het taalbad mogelijk in een andere school, keert daarna terug naar de school waarin ingeschreven Lestijden AN en basisomkadering (lestijden volgens de schalen en SES-lestijden) zijn overdraagbaar voor de organisatie van een taalbad

2.4. Capaciteitslestijden Scholen in capaciteitsgemeenten tellen op 1 oktober voor lestijden volgens de schalen voor het lopende schooljaar => bij stijging van minstens 12 tov vorige telling (1/2), meteen bijkomende lestijden (1 lestijd per extra leerling) Overige gemeenten: telling op 1 februari voor lestijden voor het volgende schooljaar

2.4. AN in inschrijvingsrecht Basisprincipe: een leerling (ook AN) heeft recht op inschrijving in de school van keuze. Indien er plaats is, moet de school de AN inschrijven. Twee specifieke maatregelen voor AN: -Ifv spreiding en draagkracht van de scholen -Versterkt inschrijvingsrecht voor AN

2.4. AN in inschrijvingsrecht Scholen kunnen specifieke capaciteit AN bepalen vóór de start van de inschrijvingen –min 4/8 voor scholen met capaciteit tot en met/meer dan 100 lln –Scholen mogen vanaf dan weigeren (ook indien er nog plaats is), mits inschrijving in een andere school op redelijke afstand –Doel: vermijden dat draagkracht overschreden wordt, spreiding van AN’ers over scholen

2.4. AN in inschrijvingsrecht AN behoren tot overcapaciteitsgroep: een school màg een AN altijd inschrijven, ook indien de capaciteit bereikt is en/of de school een wachtlijst heeft Maar: het gaat om een gunst, geen recht. De school beslist autonoom om al dan niet in te schrijven

3. OKAN in het gewoon secundair onderwijs

3.1. Inschrijvingsrecht AN’ers worden in het SO meestal toegeleid naar scholen met OKAN-aanbod Inschrijvingsrecht = basisprincipe Geen specifieke maatregelen (cfr. BaO)

3.2. Organisatie Voltijds gewoon SO Organisatie op niveau scholengemeenschap Afzonderlijk structuuronderdeel (onthaaljaar) ontwikkelingsdoelen DBSO -Geïntegreerde aanpak -Autonomie onderwijsverstrekker qua invulling traject

3.2. Programmatie Voltijds gewoon SO Scholengemeenschap (SGM) zonder OKAN dient een aanvraag in tegen ten laatste 1 mei van het voorafgaande schooljaar –Beslissing VR op basis van advies VLOR en administratie –Gunstige beslissing = opstart OKAN per 1 september SGM met OKAN kan aanbod uitbreiden mits vooraf melding aan AgODi DBSO Geen programmatieprocedure voor onthaalonderwijs want geen afzonderlijk structuuronderdeel

3.3. Extra uren-leraar Voltijds gewoon SO Extra uren-leraar OKAN –2,5 extra uren-leraar per AN –Toekenning voor het lopende schooljaar –Herberekening bij stijging of daling per 4 AN’ers –Gekleurde aanwending Extra uren-leraar vervolgschoolcoach: –Forfaitair 22 uren- leraar per SGM –Toekenning voor een periode van drie schooljaren na afloop OKAN –Gekleurde aanwending AN’ers tellen ook mee voor de reguliere omkadering en werkingsmiddelen.

3.3. Extra uren-leraar DBSO Extra uren-leraar OKAN –1,2 extra uren-leraar per AN –Toekenning voor het lopende schooljaar –Herberekening bij stijging of daling –Gekleurde aanwending AN’ers tellen ook mee voor de reguliere omkadering en werkingsmiddelen.

3.4. Data Voltijds gewoon SO Op 1 februari 2015 richtten 46 secundaire scholen (of 35 scholengemeenschappen) in het voltijds gewoon secundair onderwijs onthaalonderwijs in voor anderstalige nieuwkomers DBSO Op 1 februari 2015 waren 43 anderstalige nieuwkomers ingeschreven bij 9 Centra voor Deeltijds Onderwijs.

4. Onderzoek Er is een onderwijskundig beleids- en praktijkgericht wetenschappelijk onderzoek (OBPWO) naar het onthaalonderwijs in het basis- en secundair onderwijs opgestart. Dit onderzoek loopt tot september 2016 en zal zicht bieden op de impact van het onthaalonderwijs op de schoolloopbanen van anderstalige nieuwkomers en op de school- en leerlingenkenmerken die deze schoolloopbanen beïnvloeden.