Het Europese industriebeleid Jan Larosse, EWI-Focus 19 april 2020

Vlaamse overheid | Departement Economie, Wetenschap en Innovatie 2 Het Europese industriebeleid Agenda Wat is ‘industriebeleid’? De evolutie van het Europese industriebeleid: een beleid in transformatie ‘Nieuw Europees Industrieel Beleid’: een geïntegreerd beleid Industriebeleid als hefboom voor de transformatie naar een kenniseconomie: het 3% objectief

Vlaamse overheid | Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Wat is industriebeleid Wat is ‘industrieel beleid’ ? Geen standaarddefinitie ‘Interventie van de overheid t.b.v. de competitiviteit van de industrie’ Industrie = méér dan samenstellende ondernemingen - sectorverdeling (specialisaties) - waardeketen (rolverdeling) Industriebeleid werkt op structurele voorwaarden van competitiviteit

Vlaamse overheid | Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Wat is industriebeleid Flankerend beleid Horizontaal Industriebeleid Sectorbeleid Duurzame ontwikkeling Regionaal ontwikkelingsbeleid KadervoorwaardenSpecifieke voorwaarden Competitiviteit Comparatieve voordelen (lange termijn) groei Innovatiesystemen Strategisch onderzoek Innovatiebeleid Clusterbeleid Onderwijs & Opleiding Generieke technologieën Standaarden en normen Staatssteun (O&O, KMO) Concurrentiebeleid Ondernemerschap Onderzoek (Europese. Technologie Platforms, Industrial Initiatives) Innovatie (clusters, KICs, EIT) Lead Market Initiative (innov. aanbestedingen) Small Business Act Digitale Agenda / SET Plan Green Car Initiative - Action Plan

Vlaamse overheid | Departement Economie, Wetenschap en Innovatie 5 Evolutie Europees Industriebeleid Beginjaren Oliecrisis Catching-Up Lissabon EU 2020 Tussentitel 1 EGKS; ERATOM; ESA : ‘sectorbeleid’ Europese Gemeenschap: concurrentiebeleid (regels staatssteun) Steun nationale reconversies (ESF) – Staalplan Esprit (ICT) / Kaderprogramma R&D Competitivteit : ‘ondernemingsbeleid’ Grote projecten: Ariane; Airbus; ITER Galileo (intergouvernementeel) Lissabonstrategie: transformatie naar kenniseconomie - innovatiebeleid ‘New industrial policy’ !

Vlaamse overheid | Departement Economie, Wetenschap en Innovatie 6 Evolutie Europees industriebeleid New Industrial Policy ? 2000: industriebeleid was verdwenen De-industrialisatie: vraag naar ‘new industrial policy’ (1) Uitbreiding EU: cohesiebeleid Lissabon: horizontaal innovatiebeleid (aanbodsbeleid) 2005: ‘Integrated Industrial Policy’ ‘Broad-based innovation’ ( via Finland) ‘Lead-markets’ (vraagbeleid) ‘Sustainable Industrial Policy’: 3rd industrial revolution ‘Climate change and energy package’ 2009 (‘ ’) Crisis Recovery Plan – Green Car 2010: vraag naar ‘new industrial policy’ (2)

Vlaamse overheid | Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Belang van Europees industriebeleid De EC kan initiatieven nemen voor coördinatie, maar heeft weinig bevoegdheden (vnl aanbevelingen - ‘High Level Groups’) Limieten van nationaal industriebeleid ‘Geïntegreerd industriebeleid’:  framework conditions, horizontaal beleid én sectorbeleid  combinatie van instrumenten: regelgeving (eco-eff), aanbestedingen, normen)  afstemming met handelsbeleid, werkgelegenheidsbeleid (opleiding – Globalisation Adjustment Fund), regionaal beleid (cohesie - ERDF)  herstel én herstructureringsbeleid: investeren in innovatie  competitief én duurzaam: groene economie  Europese coördinatie: herstructurering autosector! Leidende rol EU in duurzame ontwikkeling: toenemende rol van geopolitiek (energiezekerheid, grondstoffenbevoorrading, specialisatie in milieuindustrie) Rol in ‘EU 2020’: mislukking Lissabon door ontbreken industriebeleid? 7

Vlaamse overheid | Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Het 3% objectief: transformatie van de economie

Vlaamse overheid | Departement Economie, Wetenschap en Innovatie Conclusies voor Vlaanderen Industrie blijft hoeksteen in Europees economisch beleid Geïntegreerd beleid met strategisch innovatiebeleid als motor van transformatie naar kenniseconomie Economische crisis: nieuw groeimodel nodig (vraag én aanbod) ‘Societal challenges’ als drijver : ‘slim, groen en inclusief’ Nieuw Industriebeleid: ‘backing winners’ / structuurverandering Industriebeleid: terugkeer van ‘politieke economie’? 21ste eeuw: multipolaire wereldeconomie; EU (5% wereldbevolking in 2050) Capaciteit om strategische keuzes te maken (specialisaties)! VL : keuzes aligneren op Europese strategieën 9 WAT industriebeleid? HOE industriebeleid?

bedankt Departement Economie, Wetenschap en Innovatie (EWI) Koning Albert II-laan 35 bus 10, 1030 Brussel |