Beheer van bermen in het Heuvelland De weg naar praktisch en ecologisch bermbeheer Bjerre Bruins, gemeente Voerendaal

Inleiding Conclusies rapport verkenning kleinschalige lijnvormige infrastructuur Heuvelland kennis over de aanwezige, bijzondere soorten en het hiervoor benodigde beheer wordt gebrekkig genoemd Bereidheid om rekening te houden met flora en fauna is echter groot, mits praktisch en financieel in te passen

Ecologisch bermbeheer 4 jaar geleden ambitieus ingezet Goed begonnen, bestek waar rekening gehouden wordt met flora Doelstellingen niet gehaald door: onvoldoende middelen tegengestelde belangen gebrek aan kennis

Voorbeeld middelen Als gevolg van bezuinigingen wordt het werkpakket 2 x maaien met cyclomaaier inclusief maaisel afvoeren veranderd in 2 x klepelen met maaizuigcombinatie Aannemer heeft onder kostprijs ingeschreven en zet gemeente onder druk. Gemeente stemt uiteindelijk toe met aanpassing werkpakket

Voorbeelden belangen Agrariër vindt dat de berm te laat gemaaid wordt en maait de berm zelf De weggebruiker vindt dat het (on)kruid in de berm te hoog staat (schadeclaims) De burger vindt al dat (on)kruid maar rommelig en vraagt om te maaien

Beheren wordt steeds complexer Belangen: Flora en fauna Recreatie Landschap Gebruikers Verkeersveiligheid Milieu Kosten

Stappenplan Basis is Model leidraad beheer Informatie verzamelen Zonering opstellen Beheerplan Bestek Monitoring en evaluatie Overall draagvlak en communicatie

Info: Wet- en regelgeving Habitatrichtlijn Natuurbeschermingswet Flora- en faunawet Niet beschermd (met name flora) Algemene zorgplicht Beschermd (met name fauna) Tabel 1: Algemene soorten Tabel 2: Overige soorten Gedragscode Tabel 3: Specifieke soorten Gedragscode, behoudens verontrusting Vogels

Info: (Gemeentelijk) beleid Visie van Voerendaal op Natuur en Landschap Sluit aan op voorkomen wettelijk en bijzondere status gebieden Geeft aan waar kansen liggen = gemeentelijke taak Deelgebieden Geeft een prioritering in belangen (agrariër, recreatie, natuur en landschap)

Natuur en Landschap Agrariër Cultuurhistorie De plateau’s x X De beekdalen De bergen

Info: Soortvoorkomen Gegevens beschikbaar over het voorkomen van soorten In theorie betekent dit dat van alle beschermde soorten juiste en volledige data beschikbaar is - in de praktijk vaak niet haalbaar Theoretisch - gegevens databanken (km-hok) In het veld - flora en faunaopname (erg duur)

Oplossing: Betrek belangengroepen als IVN, Heemkundevereniging, IKL, mensen met specifieke gebieds- of soortenkennis en andere beherende partijen binnen je beheergebied Zorgt tevens voor draagvlak!

Zonering opstellen Op basis van de verzamelde gegevens zonering van gebieden Geef op een kaart van je beheergebied aan waar welke soorten voorkomen, houd hierbij rekening met het biotoop van de soort Geef op dezelfde kaart aan waar de gebieden liggen waar gebiedsbescherming voor geldt

Zonering Geeft beperkingen t.a.v de uitvoering beheer en onderhoud aan Waar kan gewerkt worden met een gedragscode en waar met aanvullende voorwaarden Van belang is dat zogenaamde hotspots worden vastgelegd op kaart Groeiplaatsen planten (orchideeën) Migratieroutes amfibieën - paddentrek

Zonering De kaart geeft ook aan waar kansen liggen Bijvoorbeeld welke bermen belangrijk zijn als verbindend element tussen waardevolle gebieden. Dit jaar inventariseren groeiplaatsen beemdkroon en beheerplan opstellen

Beheerplan De beschreven informatie en zonering dient als basis voor een beheerplan bepalen beheercategorieën en gewenst beheer risico’s flora en fauna werkpakketten samenstellen

Nieuw in bestek Op basis oude gegevens, IVN en databases bestek voor 1 jaar i.p.v. 4 jaar gemaakt Maatregelen en hoeveelheden Opdrachtgever bepaalt tijdstip van maaien Gunningcriteria Heeft aannemer voldoende kennis van flora en fauna (en gedragscode)? Plan van aanpak door aannemer hoe invulling gegeven wordt aan zorgvuldig handelen

Nieuw in bestek Nieuw is: Verbindingszones tussen natuurgebieden Rondom bomen niet maaien Niet 100% maar 90% maaien Bij bermen i.v.m. verkeersveiligheid alleen eerste 50 cm maaien

Monitoring en evaluatie Monitoring om te bepalen of beheer moet worden bijgesteld. Ontwikkeling van beschermde soorten of indicatorsoorten (beemdkroon). Monitoringsplan moet nog opgesteld worden aan de hand van het op te stellen beheerplan.

Draagvlak en communicatie Bestuurlijk: bewustwordingsproces Management: middelen en personele capaciteit Ambtelijk: werkgroep milieu, natuur en landschap, incl. belangenorganisaties Via website gemeente en in weekbladen