Seks en zo Aandacht voor de gezonde seksuele ontwikkeling José Baan, consulent seksuologie/pleegzorgwerker

Inleiding Waarom dit onderwerp Mandaat

Programma Doel Kader Discussie Uitwisseling van materiaal

Doel Hulpverleners in staat stellen om een bijdrage te leveren aan gezonde seksuele ontwikkeling van de kinderen in pleeggezinnen.

Polariteiten Kinderen versus Volwassenen Gezonde seksuele ontwikkeling versus seksueel misbruik (Evt.) eigen kinderen versus kinderen in pleeggezinnnen. Beliefs versus algemene normen

Kinderen versus volwassenen Ontwikkelingstaken kind; uitgangspunt is intimiteit, sociale vaardigheden en seksualiteit Als kinderen seksueel actief worden, dan is seks privé en ben je eigenlijk te laat Als een kind ontwikkelingsproblemen krijgt, leidt dit mogelijk tot problemen op seksueel gebied op latere leeftijd Bij problemen op seksueel gebied is men eerder geneigd tot alternatieven buiten de “gewone” relatie

Gezonde seksualiteit versus seksueel misbruik Dé gezonde seksuele ontwikkeling bestaat niet; seksualiteit bestaat uit intimiteit, sociaal vaardig zijn,seksuele gevoelens ( verlangen/opwinding/ orgasme) nut van masturbatie Durf naar negatieve seksuele ervaring te vragen Seksueel misbruik: impact geheim houding enorm( schuld/ schaamte) Hulpverleners praten makkelijker over seksueel misbruik dan over gezonde seksuele ontwikkeling

De fasen op een rijtje Fase 1: 0 tm 3 jaar Ontdekken en onderzoeken: aanraken eigen geslachtsdelen/ (gender)identiteit ontwikkeling/ kijken aanraken geslachtsdelen van anderen Fase 2: 4 tm 6 jaar Leren van regels, spel en begin van vriendschappen: seksueel spel/ tot 6 jaar openlijk, daarna buiten zicht Fase 3: 7 tm 9 jaar Schaamte en eerste verliefdheden:: meer details voortplanting/ ontdekken van bijbehorende gevoelens/ ontwikkelen zelfbeeld/ kennis en taalgebruik seksualiteit als competitie Fase 4: 10 tm 15 jaar Puberteit : ontwikkeling seksuele voorkeur/ ontwikkeling (seksuele)normen en waarden/ seksualiteit wordt steeds interessanter / menstruatie/ eerste natte droom Fase 5: 16 tm 18 jaar Groei seksueel gedrag : hevige seksuele gevoelens/ verdere seksuele groei

(evt.) eigen kinderen versus kinderen in de hulpverlening Eigen kinderen; makkelijker, intimiteit, meegegroeid Uit onderzoek blijkt dat daadwerkelijke interesse van verzorgers/opvoeders in kinderen voldoende kan zijn om vroege zwangerschappen te voorkomen Waar te beginnen, als kinderen bij jouw in de hulpverlening komen? Mogelijk al een deuk opgelopen in hun intimiteit, lopen dan vervolgens ook achter in seksuele ontwikkeling. seksualiteit  wel herstelbaar!

Beliefs versus algemene normen Hoe is je eigen seksuele carrière tot nu toe verlopen? Seks met jezelf komt bij ons niet voor. Praten over seksualiteit is prive Praten over seksualiteit doen we pas als de jongere erom vraagt Algemene norm; te groot leeftijdsverschil in (seksuele) relatie op jonge leeftijd kan niet Praten over voorbehoedsmiddelen is makkelijker dan praten over de lichaamsbeleving

Zichtbaar seksueel gedrag Mannen Imponeren (sterk) geur dragen vergrotend lopen grote bewegingen maken hard praten of lawaai maken oogcontact verlengen gezichtshaar tonen haren tooien versieringen dragen onderuit gezakt zitten zware lage stem gebruiken zitten of staan met open benen kin aanraken lokgedrag vertonen (grote auto, dure spullen, uitgesproken mening enz.)

Zichtbaar seksueel gedrag Vrouwen Verleiden (kwetsbaar) lichaamshouding: holle rug, wiegend lopen, nonchalante houding of vloeiende houding zich verkleinen (bijv giegelen, hoofd schuin houden, lippen tuiten) hoge stem gebruiken versieringen dragen make – up gebruiken (o.a. rode lippen, vergrote ogen, blos op de wangen) oogcontact verlengen geur dragen erogene zones tonen (o.a. polsen, nek, borsten, rug, schouders, handen, enkels) platte buik klikkende hakken

Benodigdheden voor een gesprek kennis van je persoonlijke normen en waarden gepaste kleding, bewuste uitstraling woordkeus vaststellen, passend bij jou en je cliënt(en) rekening houden met culturele en/of religieuze achtergrond wees bewust dat je cliënt seksuele ervaringen heeft oogcontact minimaliseren je doel is duidelijk voor jou en de ander laat je niet persoonlijk aanspreken voel je niet persoonlijk aangesproken vraag niet naar zaken die niet van belang zijn

10 GOUDEN TIPS Blijven praten Wees zelf een voorbeeld Complimenten geven Vraag: “wat zou jij doen…” TV en Internet Het kind/ jongere serieus nemen Grenzen stellen Hoe doen andere begeleiders het? Vroeger toen ik zo oud was…. “IK HOU VAN JE”

Discussie Verzin 3 openingszinnen om met de jongere over intimiteit te praten. Benoem 5 lichaamsdelen waaraan je denkt bij seks Wat heeft goede stoelgang met seksualiteit te maken? Wij hebben condooms beschikbaar Masturberen is noodzakelijk

Materiaal Brochures van Rutger Nisso Groep “Wel seks geen zorgen” “Zaadlozing” “Ongesteld” Seks en zo(uitgave soaids) Boeken van Sanderijn van der Doef Het puberboek Kinderen en seksualiteit( 0-17 jaar) Spel: Boys R Us (€ 35,- bij RNG)

Materiaal Films: Loverboy (2003), Thirteen,Save the last dance, Lovers of losers Website: RutgerNissogroep Website: www.sense.nl

Einde Bedankt voor jullie aandacht!