Cultuur & nabijheid PRAKTIJKTAFEL DĒMOS VZW - 8 MEI 2015

WAAROM ?

Agenda’s bevragen De eigen agendaDe agenda van anderen

Motivaties voor cultuurparticipatie Cultuur = grondrecht Menselijke maat binnenbrengen Fictieve ruimte creëren Beeldvorming Empowerment Co-eigenaarschap Gemeenschapsvorming Talentontwikkeling Activering Nieuwe stemmen horen Maatschappelijk draagvlak....

Artikel 23 van de Belgische Grondwet: Ieder heeft het recht een menswaardig leven te leiden. Die rechten omvatten inzonderheid: 1.Het recht op arbeid en op de vrije keuze van beroepsarbeid. 2. Het recht op sociale zekerheid, bescherming van de gezondheid en sociale geneeskundige en juridische bijstand 3.Het recht op een behoorlijke huisvesting 4.Het recht op de bescherming van een gezond leefmilieu 5.Het recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing.

Iedereen heeft cultuur. Iedereen is cultuur. “Elke sociale of etnische groep draagt bij tot de cultuur van de samenleving, vanuit zijn eigen rijkdom die voortkomt uit de eigen ervaring, uit eigen traditie of geschiedenis.” (AVA, 1995)

WAT ?

Participatie Van deelnemenNaar deelhebben

Gekende participatiedrempels Betaalbaarheid (kostprijs voor deelname maar ook voor vervoer, materiaal, kledij,… maar ook onduidelijke of onverwachte kosten of onaangekondigede geldinzamelacties, administratieve vaardigheden in functie van het vele papierwerk, moeilijkheden om voor te schieten) Bereikbaarheid (fysieke en mentale afstand, mobiliteit, gebrek aan informatie, kosten-baten analyse,…) Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14

Onderbelichte participatiedrempels Beschikbaarheid (bestaat het aanbod, zijn er voorwaarden vooraf, is het snel volzet, is de begeleiding ‘aanspreekbaar’…) Begrijpbaarheid (letterlijk een taal-kwestie – inclusief vakjargon, maar ook een kwestie van voorkennis en cultureel kapitaal) Bruikbaarheid (aansluiting bij de concrete situatie en vragen van mensen, rekening houden met andere waarden en normen, andere referentiekaders,…) Titel van de presentatie verdana 18 Locatie – datum verdana 14

Een andere kijk op PARTICIPATIE = een andere kijk op BEGELEIDING Van instrument naar engagement

Een andere kijk op PARTICIPATIE = een andere kijk op de eigen ORGANISATIE Van veilige haven naar lerende en levende organisatie

Een andere kijk op PARTICIPATIE = een andere kijk op DE SAMENLEVING Van consensus naar dissensus

Talentontwikkeling MIR

Gemeenschapsvorming MIR

Don’t Enkel inzetten op toegankelijkheid Soloslim spelen One size fits all Do Ruimte maken voor (co- )creatie Denken vanuit netwerken Maatwerk

HOE ?

Luisteren Creëren Doen

LUISTEREN

Nabijheid creëren Contextanalyse: met wie praten? Veldwerk – outreachend werken Kan eenmalig (per project), maar liefst duurzaam en continu Bij voorkeur vanuit een multidisciplinair team (+ betrokkenen!) Focus op mensen en hun verhalen

Nabijheid creëren De koffiedam In residentie

Nabijheid creëren Krijttekeningen Filmclub

Nabijheid creëren Samen spelen Ruimte geven

De juiste vragen stellen Gedeelde agendasetting (win-win verhaal) Probeer een HOE-vraag te formuleren Leg het probleem niet bij je doelpubliek maar bij jezelf als organisatie (of bij het partnerschap van organisaties) Voorbeeld: Hoe kan het cultuurcentrum een boeiende plek worden voor alle mensen in de wijk?

Andere vragen leiden tot andere antwoorden Visite Genk ABC-huis BXL

Andere vragen leiden tot andere antwoorden De Tuin der Lusten Baken Oostende

Andere vragen leiden tot andere antwoorden Bib Sans Souci Elsene Cultuurcafé

Andere vragen leiden tot andere antwoorden Circus in Brugse Poort Mia maakt scène

“ALS JE GOED KIJKT NAAR DE REALITEIT VAN ONZE STAD LIGGEN ER MEER DAN GENOEG GEDEELDE THEMA’S OM MENSEN EN ORGANISATIES ROND SAMEN TE BRENGEN.” (Emmy Vandersmissen, cultuurbeleidscoördinator Genk)

Meer lezen Vandewalle, I. (2013). Buitenbenen. Naar een lokaal en sociaal vrijetijdsbeleid. Dēmos vzw. Jans, M. (2011). Sociaal-cultureel werk in strijd tegen armoede en uitsluiting. In: Wissels. Handboek sociaal-cultureel werken met volwassenen. Socius. Geldof, D. & Driessens, K. (2009). Cultuur in laagjes. In: 360° Participatie. Demos vzw. Corijn, E. et al. (2007). Het sociale van cultuur. Lokaal cultuurbeleid en gemeenschapsvorming. Cultuur Lokaal, VCOB en Kunst en Democratie vzw. Vos, I. (2003). Cultuurparticipatie & maatschappelijk kwetsbare groepen. Cultuurnet en Kunst en Democratie vzw. Armoedevorming voor cultuuraanbieders (Netwerk tegen armoede)

Domineert een functionele benadering van cultuurparticipatie? MIR

Zijn er te weinig hefbomen voor cultuurparticipatie van mensen in armoede of worden de bestaande te weinig gebruikt? MIR