Aan de slag met keuzedelen! En de BBL’er dan? De planning van de herziening is als volgt: Voorstel naar RvS ; nov 2014 Advies RvS: februari 2015 Indienen Tweede Kamer: maart 2015, daarna Eerste Kamer

Doel Workshop Hoe organiseer je keuzedelen binnen je opleiding? Input verzamelen voor themadag keuzedelen op 24 april 2015

Het begon zo mooi en keurig geregeld De eerste paardentram al in 1836 in America In 1850 al met verdiepte rails (niet meer struikelen)

1894 Het eindigde met

Maar nog erger In 1894 10-daagse conferentie over mestproblematiek Uitkomst  geen oplossing Verwachting in 1950 London onder 3 meter paardenmest (en 150.000 liter ammoniak per dag)

Wist u dat De huidige smartphones hebben meer rekencapaciteit dan Deep Blue (in 1997) Rekenkracht van computers verdubbelt iedere 18-24 maanden Second Machine Age (2013); Asscher: 50% van de banen verdwijnt de komende 20 jaar door automatisering Zelfrijdende auto’s op proeftrajecten in Nederland Time to market: doorlooptijd van een wijziging in beroep tot een gediplomeerde leerling is ca. 5 tot 8 jaar Als een beroep verandert, dan duurt het ca. 2 jaar voordat het in het kwalificatiedossier staat en vervolgens een tot twee jaar voordat de opleiding kan starten. Daarna duurt het twee tot vier jaar tot leerlingen het diploma op zak hebben. In totaal duurt het hele traject van wijziging in beroep tot gediplomeerde leerling dus 5 tot 8 jaar.

Maar ook onze klant – de student vraagt “What’s in it for me” (op de arbeidsmarkt) Van beroep naar loopbaan Interdisciplinariteit bmw-monteur Onderscheidend voor een regio Eigenheid van een school Denken in ruimte i.p.v. in beheersen…. Om hier op in te spelen heb je keuzedelen nodig.

Uitgangspunten herziening Meer doelmatigheid in het onderwijs Betere aansluiting op de arbeidsmarkt Transparanter opleidingsaanbod Vereenvoudiging programmeren onderwijs Mogelijkheid tot beter profileren instelling Sneller inspelen op actuele ontwikkelingen arbeidsmarkt Betere doorstroming binnen mbo en naar vervolgonderwijs Op het terrein van het onderwijs zijn de afgelopen jaren belangrijke stappen gezet die er aan bijdragen dat werken en leren sterker worden verweven. In het middelbaar beroepsonderwijs zijn maatregelen genomen om een brug te slaan tussen onderwijs en arbeidsmarkt. Bovendien zijn maatregelen genomen om het opleidingsaanbod beter af te stemmen op de behoeftes van het bedrijfsleven. Vergroting van de doelmatigheid is een belangrijke drijfveer voor verandering. Deze behoefte leeft bij het mbo en het bedrijfsleven. Daarnaast is er een grote behoefte om een betere doorstroom binnen het onderwijs mogelijk te maken. Veel van deze maatregelen en behoeftes komen samen in de herziening van de kwalificatiestructuur. De invoering van de herziene kwalificatiestructuur per 1 augustus 2016, legt het fundament voor de realisatie van de beoogde permanente innovatie.

Herziening van de kwalificatiestructuur De herziene kwalificatiestructuur omvat concreet: het verbreden van kwalificaties en het clusteren van verwante kwalificaties. Hierdoor wordt overlap tussen kwalificaties weggenomen. Het aantal kwalificatiedossiers komt naar verwachting uit op 176 en de kwalificaties op 487. het terugbrengen van kwalificatiedossiers tot de kern van het beroep, de kwalificatie-eisen. Ze worden transparanter, dunner en duidelijker. Kennis en vaardigheden komen voorop te staan en zijn goed te herkennen. Zo wordt houvast geboden bij het onderwijs en de examinering. het introduceren van keuzedelen waardoor sneller ingespeeld kan worden op de ontwikkelingen in het beroepenveld en de regio. Met de introductie van de keuzedelen wordt een belangrijke impuls gegeven aan het flexibiliseren, actualiseren en innoveren. De cyclus van het vaststellen van nieuwe en aangepaste keuzedelen is kort, slechts drie maanden. Keuzedelen zijn daarmee belangrijke bouwstenen voor het middelbaar beroepsonderwijs.

Tijdspad Even terugtellen: stel een leerling begint op 1 augustus 2016 met een opleiding Open dag: januari 2016 Promotie open dag: najaar 2015; decanen moeten in augustus 2015 de spullen hebben. PR afdeling van de school moet dan in mei 2015 alle spullen al binnen hebben, zoals inschrijfformulier, wijzigingen op de website etc. Onderwijsinstellingen krijgen de mogelijkheid om al in het studiejaar 2015-2016 ervaring op te doen met de nieuwe kwalificatiedossiers en de inzet van keuzedelen. Dat kan bijvoorbeeld met enkele opleidingen per instelling, maar kan ook in één keer. Onderwijsinstellingen kunnen het studiejaar 2015/2016 op vrijwillige basis starten met één of meer nieuwe opleidingen, gebaseerd op de nieuwe kwalificatiedossiers en keuzedelen. Om dit mogelijk te maken heeft de minister ingestemd met het grootste deel van de kwalificatiedossiers de zijn de keuzedelen beschikbaar gesteld. Hierdoor zullen de kwalificatiedossiers en de keuzedelen beschikbaar worden gesteld aan het onderwijs. Met deze instemming wordt aan het onderwijs het signaal afgegeven dat er geen significante wijzigingen in de betreffende dossiers meer worden doorgevoerd. Het onderwijs kan zich gaan voorbereiden op de implementatie vanuit het vertrouwen dat de dossiers een solide basis vormen. Daarnaast kunnen vanuit ditzelfde vertrouwen marktpartijen (bijvoorbeeld uitgevers) aan de slag gaan. Omdat gedurende het vrijwillig jaar nieuwe wetgeving nog niet van kracht zal zijn, zal het formeel vaststellen van de kwalificatiedossiers op 1 februari 2015 plaatsvinden onder de vigerende wetgeving. Dit betekent dat in overleg met de betrokken instellingen de keuzedelen in het vrijwillige jaar worden ingebracht onder de noemer ‘vrije ruimte’. Onderwijsinstellingen kunnen het vrijwillige jaar benutten en alvast ervaring op doen die goed van pas zal komen bij de verplichte invoering in augustus 2016. Vanaf dat moment zijn instellingen verplicht onderwijs op basis van de nieuwe kwalificatiestructuur aan te bieden. Voordat in 2016 de verplichte invoering ingaat, zal de wet worden aangepast, worden de systemen gereed gemaakt en heeft de MBOraad (vanaf november 2014) een servicepunt in de lucht gebracht waar je met vragen terecht kan.

Keuzedelen als onderdeel van de structuur Keuzedelen hangen aan een profiel en niet aan een kwalificatiedossier. Soms is een keuzedeel aan 1 profiel gekoppeld; soms aan 2. Praktijkvoorbeelden: Ondernemend handelen Technisch medewerker RDW In de herziene kwalificatiestructuur is sprake van kwalificaties (die elk bestaan uit een basisdeel en een profieldeel) en keuzedelen. Keuzedelen zijn een verrijking naast de kwalificatie. Het basis-, profiel- en het keuzedeel (of keuzedelen) vormen gezamenlijk de diplomagerichte beroepsopleiding. Een keuzedeel is aan een of meer kwalificaties gekoppeld. De koppeling maakt voor scholen duidelijk welke keuzedelen zij bij welke kwalificaties kunnen aanbieden.

Keuzedelen bieden meerwaarde Keuzedelen zijn een verrijking bovenop de kwalificatie (basis- en profieldeel) Flexibiliteit: keuzedelen zijn apart beschreven en daardoor snel en flexibel te ontwikkelen en vast te stellen Innovatie: keuzedelen bieden de mogelijkheid om beter in te spelen op actualiteiten en innovatie in het beroepenveld Regio: keuzedelen bieden de mogelijkheid om in te spelen op regionale behoeften in het beroepenveld Keuzedelen bieden de mogelijkheid om als bouwstenen voor een opleiding ingezet te worden

Soorten Keuzedelen Keuzedelen zijn een verrijking naast de kwalificatie (basis- en profieldeel) en kunnen voor de student verbredend of verdiepend zijn of bijdragen aan een betere instroom van of doorstroom naar een (op)volgende opleiding. Er zijn drie soorten keuzedelen te onderscheiden: Verdiepende keuzedelen Keuzedeel en kwalificatie zijn gericht op hetzelfde beroep. Bijvoorbeeld kapper met keuzedeel afrokapper, het keuzedeel Verdieping expertise audiciens bij de kwalificatie Audicien en het keuzedeel Gebogen plafond- en wandconstructies bij de kwalificatie Plafond- en wandmonteur. Verbredende keuzedelen Het keuzedeel is gericht op een element van een ander beroep of het betreft een nieuw element van hetzelfde beroep. Denk bij een element van een ander beroep bijvoorbeeld aan het keuzedeel Autotechniek bij de kwalificatie Logistiek medewerker, of duits of engels bij een Fietstechnicus. Een nieuw element is bijvoorbeeld gericht op ontwikkelingen en innovaties op de arbeidsmarkt. Neem het keuzedeel Programmeren CNC-gestuurde houtbewerkingsmachines bij de kwalificatie Ondernemend meubelmaker/ (scheeps)interieurbouwer. Doorstroomgerichte keuzedelen Het keuzedeel heeft betrekking op onderdelen die relevant zijn voor doorstroom naar een (op)volgende opleiding in het mbo of hbo. Het kan bijvoorbeeld gericht zijn op een hogere beheersing van taal- en rekeneisen: Nederlands 3F of rekenen 3F voor een niveau 3 opleiding. Denk aan het keuzedeel Doorstroom HBO Automotive bij de Technisch Specialist bedrijfsauto’s of personenauto’s. Voor keuzedelen is het niet toegestaan dat de keuzedeeleisen overlappen met de kwalificatie-eisen van de kwalificatie(s) waaraan het keuzedeel gekoppeld is. Het keuzedeel moet immers een verrijking zijn ten opzichte van de gekoppelde kwalificatie. Uitsluitend voor de entreeopleidingen kan behalve bovengenoemde drie soorten ook sprake zijn van remediërende keuzedelen (herhaling van al eerder gevolgd onderwijs), die gericht zijn op het wegwerken van achterstanden voor het behalen van de beoogde kwalificatie. Studenten die bovenmatig moeite hebben met onderdelen van een entreeopleiding kunnen met een remediërend keuzedeel zich blijven richten op onderdelen van de kwalificatie die extra aandacht behoeven en die zijn aangegeven in het betreffende keuzedeel. Bij remediërende keuzedelen kan dus wél sprake zijn van overlap met de gekoppelde kwalificaties.

Keuzedelen en hun karakteristieken Voor zowel BOL als BBL geldt een studielast van 1600 klokuren per jaar. Een keuzedeel kent een omvang van 240 klokuren of een veelvoud daarvan. De aangegeven klokuren van een keuzedeel zijn indicatief. Het is een norm voor ontwikkelaars, en heeft geen directe relatie met de onderwijstijd. Dus 240 klokuren is niet noodzakelijkerwijs de omvang van het onderwijs. De vertaling naar onderwijs is de verantwoordelijkheid van de school. De studielast van keuzedelen telt mee in de studielast (1600 klokuren per jaar).

Keuzedelen en hun karakteristieken Studielast is totaal: BOT, BPV en zelfstudie BOT en BPV = onderwijstijd Het onderwijs dat gericht is op keuzedelen maakt op dezelfde manier deel uit van het onderwijsprogramma als het onderwijs dat gericht is op de kwalificatie. Onderwijstijd (BOT en BPV) wordt op het niveau van een opleiding bepaald, dus in de combinatie van basis, profiel en keuzede(e)l(en). Een keuzedeel telt dus net zo goed mee voor het voldoen aan de urennormen die voor het onderwijsprogramma gelden. Een keuzedeel dat in de opleiding van school A is opgenomen en wordt gerealiseerd door school B telt voor de betreffende opleiding van school A mee voor de onderwijstijd.

Alle behaalde keuzedelen die horen bij de opleiding en zijn vastgelegd in de OOK worden door de school vermeld op het diploma van de student. De examencommissie bepaalt of een keuzedeel is behaald. De student kan zo met het diploma op de arbeidsmarkt of in het vervolgonderwijs de meerwaarde van de behaalde keuzedelen laten zien. Op de resultatenlijst bij het diploma worden alle keuzedelen opgenomen die horen bij de opleiding en zijn vastgelegd in de OOK, zowel de behaalde als de geëxamineerd maar niet behaalde keuzedelen. De resultaten van keuzedelen worden apart vermeld op de resultatenlijst, omdat ze niet meetellen voor de slaag-/zakbeslissing. Onder “keuzedelen die horen bij de opleiding en zijn vastgelegd in de OOK” worden de keuzedelen verstaan die gevolgd zijn tussen het moment van inschrijven en diplomeren/uitschrijven. In die periode kan één kwalificatie afgerond zijn en kunnen één of meerdere kwalificaties deels gevolgd zijn. De resultaten van het keuzedeel of de keuzedelen worden bij diplomering uitgewisseld met BRON, of bij uitschrijven als de student geen diploma behaalt. Voor de invoering van de herziene kwalificatiestructuur wordt tevens een aangepast diplomamodel vastgesteld. Op dit diplomamodel staat vermeld wat er ten aanzien van keuzedelen vermeld moet worden.

Tot stand komen keuzedelen Kenniscentra/SBB, scholen, bedrijfsleven en/of brancheorganisatie kunnen initiatiefnemer zijn voor het ontwikkelen van een keuzedeel Een kort cyclische procedure van 3 maanden waarin pariteit geborgd is Meer info op http://www.kwalificatiesmbo.nl/Keuzedelen.html

Keuzedeel en keuzedeelverplichting Per soort opleiding is vastgelegd wat de omvang is van de keuzedeelverplichting De keuzedeelverplichting wordt uitgedrukt in studielast in klokuren De keuzedeelverplichting moet gevuld worden met één of meerdere aan de kwalificatie gekoppelde keuzedelen In een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) is per soort opleiding vastgelegd wat de keuzedeelverplichting is. De keuzedeelverplichting geeft de studielast aan van het keuzedeel of de keuzedelen die de student naast zijn kwalificatie moet doen om een diploma te behalen. De keuzedeelverplichting moet gevuld worden met één of meerdere aan de kwalificatie gekoppelde keuzedelen.

Keuzedeelverplichting In een Algemene Maatregel van Bestuur (AMvB) is per soort opleiding vastgelegd wat de keuzedeelverplichting is. De keuzedeelverplichting geeft de studielast aan van het keuzedeel of de keuzedelen die de student naast zijn kwalificatie moet doen om een diploma te behalen. De keuzedeelverplichting moet gevuld worden met één of meerdere aan de kwalificatie gekoppelde keuzedelen. Studielast niveau 1: 1600 Studielast niveau 2: 3200 Studielast niveau 3: 4800 Studielast niveau 4: 4800 Studielast niveau 4: 6400 (4-jarige opleiding) Studielast kopopleiding: 1600

Aanbod van keuzedelen De school bepaalt welke keuzedelen uit het landelijk register in het aanbod worden opgenomen
 Het aanbod moet voldoende zijn voor de student om daadwerkelijk te kunnen kiezen Voldoende is minimaal 2 configuraties van keuzedelen De school moet deze aanbieden, dat noemen we aanbodverplichting De keuze van een student voor een keuzedeel kan aan het begin of tijdens de opleiding worden gemaakt De school is vrij om te bepalen hoe en wanneer de keuzedelen worden aangeboden. Uiteindelijk heeft iedereen heeft een keuze: Bedrijven: welke keuzedelen School: welke keuzedelen aanbieden Leerlingen: keuze tussen setjes van keuzedelen Scholen bepalen zelf welke keuzedelen worden opgenomen in het onderwijsaanbod. Overleg met stakeholder hierbij ligt voor de hand. Daarvoor geldt dat ROC’s in beginsel opleidingen mogen aanbieden die gebaseerd zijn op alle kwalificaties van de kwalificatiestructuur. Dat betekent dat scholen in de opleidingen die zij aanbieden ook alle keuzedelen mogen aanbieden die landelijk zijn gekoppeld aan de desbetreffende kwalificaties van die aangeboden opleidingen. Vakscholen en agrarische onderwijscentra (AOC) mogen de opleidingen aanbieden die zijn geregeld in artikel 1.3.2a (vakscholen) en in artikel 1.3.3 (AOC) van de WEB. In de opleidingen die zij aanbieden mogen ze de keuzedelen aanbieden die landelijk zijn gekoppeld aan de kwalificaties van die aangeboden opleidingen. Niet-bekostigde instellingen kunnen een diploma-erkenning voor afzonderlijke opleidingen aanvragen. Met een diploma-erkenning krijgen zij het recht om een bepaalde kwalificatie te verzorgen inclusief de keuzedelen die aan de betreffende kwalificatie zijn gekoppeld. Hoewel de school zelf bepaalt welke keuzedelen worden aangeboden, is zij wel gehouden aan een zogenaamde aanbodverplichting. Dat betekent dat er voldoende keuzedelen worden aangeboden opdat de student daadwerkelijk iets te kiezen heeft. Wat voldoende is, laten we zien aan de hand van zogenaamde configuraties.

Komen tot configuraties Een configuratie is een keuzedeel of combinatie van keuzedelen waarmee aan de keuzedeelverplichting wordt voldaan. De keuzedeelverplichting is, zoals eerder beschreven, bepaald per soort opleiding. Een school biedt tenminste twee configuraties van keuzedelen aan per opleiding. De totale omvang van de configuratie is steeds hetzelfde, maar de keuzedelen binnen een configuratie hoeven niet dezelfde omvang te hebben. De kenniscentra (en straks SBB) zijn verantwoordelijk voor het aanbieden en stimuleren van de ontwikkeling van voldoende aan kwalificaties gekoppelde keuzedelen, zodat de school aan zijn aanbodverplichting richting de student kan voldoen.

Een voorbeeld van slim programmeren met configuraties Voorbeeld van twee keuzes die een leerling heeft. School is vrij om te programmeren wanneer. De volgorde binnen de configuratie is voor de aanbodverplichting niet relevant; een andere volgorde van dezelfde keuzedelen maakt geen nieuwe configuratie. Zo is configuratie ABC of ACB dezelfde. Maar als configuratie 1 bestaat uit de keuzedelen A, B en C en configuratie 2 bestaat uit de keuzedelen A, B en D, is wel sprake van 2 verschillende configuraties en is aan de aanbodverplichting voldaan. Uiteraard kan de school meer keuzedelen aanbieden dan het minimaal vereiste aantal.

Aan de slag Groepen: Vmbo Voertuigen en mobiele werktuigen: Eerste (Bedrijfs)autotechniek Fietstechniek (Fietstechnicus) Autoschadehersteltechniek (Autoschadehersteller) Aftersales/verkoop (Serviceadviseur/Verkoopadviseur)

Opdracht: Hoe ga je de opleiding organiseren met keuzedelen? Denk hierbij aan: Opstroom/afstroom Stapelen/ niet stapelen BOL/BBL Opleidingskenmerken (FOV) Gewenste groepsgrootte Moment van aanbieden Combineren niveaus / leerjaren Welke keuzedelen ga je aanbieden? In welke configuraties? Mis je keuzedelen? Waar zitten knelpunten? Welke keuzedelen ga je aanbieden? In welke configuraties? Mis je keuzedelen? Waar zitten knelpunten?

KOMT ALLEN !!! Afronden Vragen? Meer informatie op www.ikhs.nl Op 24 april 2015 themadag keuzedelen vanuit btg MTLM Dan gaan we in op het ontwikkelen van keuzedelen en de vertaalslag naar onderwijs en examinering. KOMT ALLEN !!!