Mantelzorgers en mindfulnesstraining: een onderzoek naar kwaliteit van leven en de rol van ervaren druk, ervaren grip op het leven, sociaal functioneren, hulp vragen en sociale steun. Sanny Kappen, masterthesis, RuG, Sociologie: route welzijn, gezondheid en zorg dr Danielle Jansen, begeleiding RuG, Sociologie dr Jolanda Tuinstra, begeleiding UMCG, Wetenschapswinkel, TGO 14 november 2013

Inhoud van mijn presentatie Inleiding en achtergrond Probleemstelling Theorie en onderzoeksmodel Onderzoeksopzet en methode Resultaten Conclusie

Inleiding en achtergrond Maatschappelijke ontwikkelingen Dubbele vergrijzing Behoefte aan zorg stijgt Toename zorgkosten Discussie vormgeving AWBZ, WMO Prominente rol van mantelzorgers Overbelasting, klachten Project Mindfulness voor Mantelzorgers

Probleemstelling Wat is de invloed van een mindfulnesstraining op de kwaliteit van leven van mantelzorgers? Welke rol spelen ervaren druk, ervaren grip op het leven, sociaal functioneren, hulp vragen en sociale steun in dit proces?

Theorie en onderzoeksmodel Sociale Productie Functie Theorie Top level   Psychisch welbevinden Universele behoeften Fysiek welbevinden Sociaal welbevinden Instrumentele doelen Stimulatie Comfort Status Gedrags-bevestiging Affectie Figuur 1: De hiërarchie van sociale productie functies (Ormel, Lindenberg, Steverink & Verbrugge, 1999)

Onderzoeksmodel Kwaliteit van leven (Psychisch welbevinden) Ervaren druk  (Fysiek welbevinden)   Ervaren grip Sociaal op het leven functioneren (Sociaal welbevinden)   Pijn Opleidingsniveau Sociale steun Hulp vragen (Comfort) (Status) (Gedragsbevestiging & Affectie)   Figuur 2: Schematisch overzicht van de te onderzoeken concepten, gebaseerd op de SPF theorie

Onderzoeksopzet en methode T1 = Voormeting Training T2 = Nameting voorafgaand aan na afronding intakegesprek eindgesprek       T1 Mindfulness training T2

Deelnemers Mantelzorgers uit de gemeenten Groningen en Assen Via nieuwsbrief mantelzorgregister Humanitas Via bericht in plaatselijke huis-aan-huis bladen Exclusiecriteria: Eerder een mindfulnesstraining gedaan Psychiatrische aandoening Aantal deelnemers: n=63

Beschrijving van de groep deelnemers, T1 gegevens Variabele Gem. (sd) en % range N totaal Leeftijd 55.6 (9.9) 31-83 62 Geslacht 63 Man 19% Vrouw 81% Woonsituatie Zelfstandig, alleen 22.2% Samen met partner 31.7% Samen met kind(eren) 9.5% Samen part. + kind. 33.3% Anders 3.2% Werksituatie Betaald werk 39.7% Pensioen 20.6% Uitkering 19.0% Burgerlijke staat 61 Gehuwd, samenwonend 60.3% Gescheiden 4.8% Weduwe, weduwnaar Ongehuwd 15.9%

Resultaten, vóór en ná de training vergeleken ** ** * ** Significantieniveau p<0.01

Resultaten, vóór en ná de training vergeleken ** ** * ** Significantieniveau p<0.01

Resultaten, vóór en ná de training vergeleken * * Significantieniveau p<0,05

Resultaten, ervaren veranderingen Variabele Verslechterd Gelijk gebleven Verbeterd N   Kwaliteit van leven - 50% 56 Ervaren druk 16,3% 18,2% 65,5% 55 Ervaren grip op het leven 13% 18,5% 68,5% 54 Sociaal functioneren 11,3% 13,2% 75,5% 53 Pijn 24,5% 49,1% 26,4% Sociale steun 50,9% 57 Hulp vragenb 8,6% 37,9% 53,5% 58

Kwaliteit van leven, wat is van invloed? Voorafgaand aan de training: Ervaren grip op het leven, Sociaal functioneren Na de training: Ervaren druk, Geslacht Verandering in kwaliteit van leven: Verandering in pijn, Sociaal functioneren op T1, Burgerlijke staat

Conclusie Significant toegenomen: Significant afgenomen: Kwaliteit van leven Ervaren grip op het leven Sociaal functioneren Hulp vragen Sociale steun Significant afgenomen: Ervaren druk

Conclusie Invloed op kwaliteit van leven Voor de training: ervaren grip op het leven + sociaal functioneren Na de training: ervaren grip op het leven + ervaren druk Invloed op verschil in kwaliteit van leven Sociaal functioneren voor de training + afname van pijn

Tot slot Veel belangstelling voor de training Grote betrokkenheid training + onderzoek Positieve feedback

Vragen?

Bedankt voor uw aandacht! Link scriptie: zie samenvatting in symposiummap