Schenkingen in een internationale context DEREME & DELLOYE Schenkingen in een internationale context EPSG Estate Planning Skill Group België Jaarlijks congres 2015 - Luik Page 1

Schenkingen in een internationale context DEREME & DELLOYE Schenkingen in een internationale context EPSG Estate Planning Skill Group België Renate Barbaix Nicolas Geelhand de Merxem HCMGB Advocaten Jaarlijks congres 2015 - Luik Page 2

Deel I : Voorstelling casus Belgische Casus Mevrouw Belganache Hotelschool Lausanne – Gepassioneerd door chocolade – Reist samen met de andere dames in 1993 Geboorte van dochter Vanille in 1994; vader onbekend Huwt in 2002 in Brussel met Pierre Marcolini (Belgische rijksinwoners; Belgische nationaliteit). Huwelijkscontract bij Belgische notaris; zuivere scheiding van goederen naar Belgisch recht Uit dat huwelijk wordt een tweede kind geboren in 2004, Praliné.

Deel I : Voorstelling casus Belgische casus (vervolg) 2012 : Schenking tussen echtgenoten Schenkster: mevrouw Belganache Begiftigde: de heer Pierre Marcolini (haar echtgenoot) Voorwerp van de schenking: roerende goederen; 1.000.000 € in volle eigendom Vorm: notariële akte (voor Belgische of Nederlandse notaris) Beding van conventionele terugkeer (facultatief; ongeacht de aan- of afwezigheid van afstammelingen van de begiftigde) Beding van fideï-commis de residuo in het voordeel van de twee kinderen van de schenkster, Vanille en Praliné Herroepelijke schenking

Deel I : Voorstelling casus Belgische casus (vervolg) 2014 : delocalisaties: Mevrouw Belganache en haar echtgenoot Pierre Marcolini verlaten België en vestigen zich in … Frankrijk/Luxemburg/Zwitserland Het jongste kind Praliné verhuist met hen mee. De oudste dochter van mevrouw Belganache, Vanille, op dat ogenblik 20 jaar, blijft in België. M/evrouw Belganache blijft eigenares van een onroerend goed gelegen in Brussel, waarde 800.000 € (eigen goed; privé aangehouden) Mevrouw Belganache overlijdt vervolgens in haar nieuwe land van vestiging Frankrijk/Luxemburg/Zwitserland

Deel I : Voorstelling casus Belgische casus (vervolg) 2014 : delocalisaties De dames Francofève, Pralilux et Helvémanon vestigen zich in België, met hun echtgenoten, de heren Patrick Roger, Jean Oberweïs et Philippe Suchard. Hun oudste kinderen (die meerderjarig zijn) blijven in het land van herkomst: Aztèque blijft in Frankrijk; Cacao in Luxemburg en Maya in Zwitserland. De jongste kinderen (minderjarig, geboren uit het huwelijk) vestigen zich samen met de ouders in Brussel Elkeen behoudt een onroerend goed in het land van herkomst van 800.000 € (eigen goed; aangehouden als privé-persoon) Zij overlijden in België (als Belgisch rijksinwoner op het ogenblik van hun overlijden).

Schenkingen in een internationale context DEREME & DELLOYE Schenkingen in een internationale context EPSG Estate Planning Skill Group België Jaarlijks congres 2015 - Luik Page 7

Deel II : Schenkingen 2012 Hoofdstuk I: Burgerlijk recht - België Mogelijkheid en geldigheid van het beding van conventionele terugkeer Mogelijkheid en geldigheid van het beding van fideï-commis de residuo Mogelijkheid van de herroepelijkheid van de schenkingen tussen echtgenoten Telkens: bijzonderheden en aandachtspunten

Deel II : Schenkingen 2012 Hoofdstuk I: Burgerlijke recht - België Mogelijkheid en geldigheid van een beding van conventionele terugkeer? Geldigheid ongecontesteerd: ja; art 951 et 952 Belgisch BW. Opgelet: onderscheid met wettelijk recht van terugkeer (art. 747 Belg. BW); erfrechtelijke aanspraak; in geval van afwezigheid van afstammelingen Noodzakelijk om te bedingen Op het ogenblik van de schenking: toevoegen in de akte van schenking 2012 Conventionele terugkeer later bedingen? Terugkeer kan enkel worden bedingen in het voordeel van de schenkster, mevrouw Belganache. Kan worden voorzien, hetzij in geval van vooroverlijden van de begiftigde (Pierre Marcolini), hetzij in geval van vooroverlijden van de begiftigde zonder afstammelingen Kan facultatief zijn (modaliteiten optie vastleggen; hoe optie lichten?; wanneer optie lichten?; quid bij gebrek aan keuze?)

Deel II : Schenkingen 2012 Hoofdstuk I: burgerlijk recht - België Mogelijkheid en geldigheid van het beding van fideï-commis de residuo Geldigheid: ja Combinatie met beding van conventionele terugkeer: mogelijkheid om te voorzien dat conventionele terugkeer voorgaat op het fideï-commis In geval van vooroverlijden van Pierre Marcolini: conventionele terugkeer, behalve indien mevrouw Belganache daaraan verzaakt en fideï-commis laat spelen In geval van overlijden van mevrouw Belganache en navolgend overlijden van Pierre Marcolini: fideï-commis Modaliteiten Vervreemdingen onder bezwarende titel: eerder beperkte mogelijkheden om deze bevoegdheden te beperken. Vervreemdingen onder kosteloze titel: modaliteiten vastleggen

Deel II : Schenkingen 2012 Hoofdstuk I: Burgerlijk recht - België Mogelijkheid van herroepelijkheid van de schenkingen tussen echtgenoten? Schenking tussen echtgenoten buiten huwelijkscontract: ad nutum herroepelijk: art. 1096 Belg BW (Internrechtelijke) openbare orde Enkel schenking tussen echtgenoten herroepelijk; niet het fideï-commis! Persoonlijk recht van mevrouw Mme Belganache Schenking kan op ieder ogenblik worden herroepen, zowel bij leven van de begiftigde als na diens overlijden Na vooroverlijden begiftigde: dubbel gebruik met het beding van conventionele terugkeer Ongeacht de vorm van de schenking Geen vormvereisten voor de herroeping Vormvereisten opleggen voor de herroeping? Nee

Deel II : Schenkingen 2012 Hoofdstuk II : Fiscaal recht – België Fiscaal regime van de schenking Régime fiscal et taxation de la donation. Fiscaal regime in geval van uitoefening van het beding van conventionele terigkeer Fiscaal regime in geval van fideï-commis de residuo Fiscale gevolgen van de herroeping van de schenking tussen echtgenoten Conséquences fiscales d’une révocation entre époux. Telkens: bijzonderheden en aandachtspunten

Deel II : Schenkingen 2012 Hoofdstuk II : Fiscaal recht – België Fiscaal regime van de schenking Artikel 931 BW: notariële akte Schenkbelasting in geval van roerende schenking? Belgische notariële akte => verplichting tot registratie; betaling van schenkbelasting (art. 19, al. 1, 1° en al. 2 W.Reg.) Buitenlandse notariële akte => geen verplichting tot registratie in België; geen automatische heffing van schenkbelasting (art. 19 W.Reg. a contrario) Tarief voor roerende schenkingen tussen echtgenoten: 3 % (Br. et Vl.) en 3,3% (Wall.) Droits de succession? Is er voor het overlijden schenkbelasting verschuldigd door verplichte of spontane registratie: geen erfbelasting Zo niet: erfbelasting ingeval de schenker is overleden binnen de drie jaar te rekenen vanaf de schenking Tarief tussen echtgenoten: tussen 3 en 27 % in Vlaanderen; tussen 3 en 30 % in Wallonië en Brussel

Deel II : Schenkingen 2012 Hoofdstuk II : Fiscaal recht - België Fiscaal regime in geval van uitoefening van het beding van conventionele terugkeer In beginsel geen enkele heffing Quid zaakvervanging? - Geen teruggave van de in 2012 betaalde rechten Opmerkingen: wettelijke terugkeer is in beginsel onderworpen aan erfbelasting (maar vrijstelling in Vlaanderen art. 2.7.6.0.4 VCF; vergelijk: art. 67bis W. Succ. Wall.) ; c d

Deel II : Schenkingen 2012 Hoofdstuk II : Fiscaal recht – België Fiscaal regime in geval van uitwerking van het fideï-commis de residuo Hypothese dat Pierre Marcolini mevrouw Belganache overleeft, maar voor de kinderen (of hun kinderen) overlijdt Heffing Hoofdschenking belast met schenkbelasting: schenkbelasting op de residuaire schenking: 3 of 3,3 % Niet geregistreerde hoofdschenking : Geen erfbelasting ingeval de schenker overlijdt meer dan drie jaar na de schenking (de residuaire schenking ontstaat op het ogenblik van de aanvaarding door de verwachter) Erfbelasting ingeval de schenker overlijdt binnen de periode van drie jaar te rekenen vanaf de schenking aan de verwachter: tarief rechte lijn

Deel II : Schenkingen 2012 Hoofdstuk II : Fiscaal recht – België Fiscale gevolgen van de herroeping van de schenking tussen echtgenoten Geen heffing Geen teruggave van de in 2012 betaalde schenkbelasting.

Deel III : Delocalisatie in 2014 Hoofdstuk I: burgerlijk recht – België Bijzonderheden bij aankomst van mevr. Pralilux, Francofève & Helvémanon, van hun echtgenoten en hun minderjarige kinderen in België? Neen voor het verleden; wel voor de toekomst (Belgisch rijksinwoner; Belgische nalatenschap) Internationaal privaatrecht ? (art. 78 et 79 W.IPR et Europese Erfrechtverordening) Geldigheid en gevolgen in België van de in 2012 gedane schenkingen (in het buitenland)? Geldigheid onbetwist Mbt het beding van conventionele terugkeer: geldigheid erkend Mbt het fideï-commis de residuo: geldigheid erkend Mbt de herroepelijkheid van de schenking tussen echtgenoten: geldigheid erkend

Partie III : Délocalisation 2014 Hoofdstuk II: Fiscaal recht - België Dubbelbelastingverdragen? Schenkingen: neen. Nalatenschappen: Frankrijk en Zweden Verplichting tot aangifte van de schenkingen van 2012 of eerder? Neen Heffing van schenkingen van 2012 of eerder: enkel verplichting tot aangifte in geval van overlijden binnen de drie jaar te rekenen vanaf de schenking Fiscaal regime van de schenking van 2012: Bij beding van conventionele terugkeer: geen heffing (idem supra) Fideï-commis de residuo: idem supra (registratie = registratie in België) Herroeping tussen echtgenoten: geen heffing

Partie III : Délocalisation 2014 Hoofdstuk II : Fiscaal recht – België Erfbelasting in België, in geval van overlijden van mevrouw Pralilux, Francofève of Helvémanon als Belgisch rijksinwoners op het ogenblik van hun overlijden. Erfbelasting op het wereldwijd vermogen voor: Hun echtgenoten (vrijstelling van de gezinswoning in bepaalde gewesten en onder bepaalde voorwaarden) Hun meerderjarige en minderjarige afstammelingen

Besluit Aandacht voor Persoonlijke en familiale situatie Vermogensrechtelijke situatie Wensen Extraneïteitselementen Waarde Elke situatie is specifiek => geval per geval beoordelen Aandacht voor wijzigingen in de toekomst

Conclusie voor België

T: +32 3 259.09.59 F: +32 3 237.60.36   Bv cvba Huber Crommen Muyshondt Geelhand Barbaix Advocaten Amerikalei 215 2000 Antwerpen    Bezoek onze website : www.hcgb-advocaten.be