Maatschappelijke kosten- batenanalyse Tbv rekenkamer seminar Rotterdam, 29 januari 2015

Even voorstellen: Sigrid Schenk - Rebel

Overzicht Wat is een MKBA? Toepassing bij WAC Helmond

Wat is een MKBA?

MKBA in Nederland Van budget-denken… Naar betuweroute en HSL (rond 1995) Naar Tijdelijke Commissie Infrastructuur (2004) Naar een leidraad voor infrastructuur (2000/2004) Naar toepassing in andere sectoren (zorg, onderwijs, GO) En bij decentrale overheden Inmiddels algemene leidraad MKBA (2013)

Wat is een MKBA? De MKBA beoogt de vraag te beantwoorden: is deze investering/interventie aantrekkelijk vanuit economisch perspectief? Economisch? Niet Maar wel Horizon Investering/bouw Lange termijn Perspectief Overheid/budget Maatschappij Afbakening Financiële effecten Alle effecten Vergelijking Kwalitatief (MCA) Monetair (euro’s) Resultaat Getal onder de streep Economische argumentatie

Wat levert een MKBA wel en niet? Een MKBA levert informatie voor besluitvorming: Efficiency (biedt de interventie meerwaarde voor de maatschappij) Verdeling (welke actoren zijn beter en slechter af?) – bijvoorbeeld VSV Welke informatie levert de MKBA niet: Financieel: kunnen we het betalen? – business case Technisch: kunnen we het maken / werkt het? Juridisch: is het wettelijk toegestaan? Sociaal/ethisch: is het eerlijk/rechtvaardig – SCBA/politiek

In 8 stappen bepalen of een project maatschappelijk aantrekkelijk is (MKBA) Beschrijven probleem of de ambitie [vgl. Zuiderzeelijn] Vaststellen goedkoopste alternatief Bepalen projectalternatieven Benoem de directe en indirecte effecten (causaliteit) Kwantificeer de kosten en de baten Benoemen en waarderen risico’s Verdelen van kosten en baten tussen de stakeholders Presenteren van de resultaten Theory of change

Hoe worden kosten en baten gemeten?

Toepassing MKBA bij WAC Helmond

Het project "Wraparound Care" Pilot Wraparound care Gemeente Helmond Samenwerking tussen zorg- en welzijnsinstellingen Pilot bestaat uit 13 gezinnen, zwaarste categorie probleemgezinnen Begeleiding door 5 Jeugd & Gezinsmedewerkers Bij evaluatie loopt project 1 jaar MKBA van pilot als input voor besluitvorming vervolg (mn optimalisatie & brede uitrol) Nulalternatief WAC Zorgverlening Specialistisch op specifieke problemen voor specifieke gezinsleden 1 begeleider/coordinator, integraal plan, gehele gezin Uren extra inzet 6520 uur voor 13 gezinnen Kosten 400.000 (eerste jaar)

Structureren: Effectenboom

Kwantificeren: Uitdaging is de Q, niet de P Parameter Methode Voorbeeld Omvang zonder WAC Situatie pre-WAC Enquête gezinnen Factsheet intake Interview JG werker Werkloosheid Spijbelen Huisuitzetting Schulden Omvang effect WAC KT Situatie huidig Causaliteit/kans van optreden LT Literatuur Kind uit MP-gezin wordt zelf MP-gezin Beprijzing effect CBS Kosten criminaliteit Lonen

Uitkomsten MKBA WAC pilot Helmond Kanttekeningen: Pilot (hogere kosten opstart, inefficiënte schaal) Representativiteit van pilotgroep (zwaarste categorie)

Uitkomsten evaluaties van andere WAC-pilots LPBL “voorbeeldgemeente” 1 gezin 1 plan: 34% maatschappelijk rendement LPBL Amsterdam “Om het kind”: 30% maatschappelijk rendement Utrecht “WAC zwaarste gezinnen”: maatschappelijke winst (niet gekwantificeerd) Amersfoort WAC: Niet financieel/economisch

Kasstromen

Gevoeligheidsanalyse

Actorenanalyse (pre decentralisatie) Kanttekeningen: Marktordening: wie levert J&G werker? Samenwerking bij pilot leuk, maar bij brede uitrol staan belangen op het spel

Uitspraken van gezinnen “Zoon heeft het op school heel fijn. Hij zit op speciaal onderwijs. Er is meer rust nu” “Alles is veranderd in het goede. Ik voel me veel gelukkiger. Er is een last van me af gevallen. De kinderen zijn allemaal blij als X komt” “Ik voel me beter, rustiger. Meer bezig met mijn toekomst” “Het loopt, ik hoef niet meer bang te zijn. Heb meer vertrouwen door X. Ik durf weer overal naar toe. Ik kom weer onder de mensen” “Het zou fijn zijn als de gemeente soepeler zou zijn. Nu: strakke regels, veel controle, wantrouwen. We hopen dat zij meer luisteren naar de mensen, hen meer vertrouwen. Het krachtteam kan daardoor zijn werk nog niet goed genoeg doen” “X legt mij goed uit zodat ik kan begrijpen of gesprek kan volgen, want soms kan ik niet begrijpen hoe of wat en X legt het dan uit” “Sinds X in mijn leven is gaat het met mij steeds beter. Ik zie X momenteel als de fundering van mijn nieuwe bestaan dat ik aan het opbouwen ben” “X staat altijd voor me klaar, kan X zelfs in het weekend bereiken”