SENECA STOA
HELLENISME (vanaf ca. 300 v. Chr.) meer behoefte aan houvast in het leven meer aandacht voor het individu Er ontstaan twee nieuwe filosofische stromingen, die in die behoefte voorzien: STOA (behandeld in deze ppt) EPICURISME
STOA ca. 300 v.Chr. ZENO geeft les in de Stoa Poikilè, een beroemde zuilengalerij in Athene. Daaraan ontleent deze nieuwe filosofische stroming dus haar naam. ca. 250 v.Chr. Chrysippus legt de theorie van de stoïcijnse filosofie vast. vanaf 100 v.Chr. De Stoa wordt in Rome een zeer populaire stroming.
KOSMOLOGIE het wereldbeeld van de STOA De wereld en het goddelijke zijn samen één Er bestaat geen transcendente god, geen god die boven de wereld staat als losse entiteit. Nee, het goddelijke zit overal in, is overal om ons heen te vinden, zelfs in ons, in onze geest. Alles is ervan doordrongen. De goddelijke kracht is de ratio Deze kracht is dus ook overal, ‘als een vurige adem die overal doordringt’. De ratio staat gelijk aan het fatum (lot) Alles is voorbeschikt en staat vast. Daar moet je je niet tegen verzetten.
ETHICA Hoe te leven? Wat is goed? De mens moet leven volgens die goddelijke ratio secundum naturam vivere: leven in overeenstemming met de natuur We moeten ernaar streven om de ratio in ons zoveel mogelijk te ontwikkelen. Dan pas leven we volgens de natuur, volgens het goddelijke. Dan pas kunnen we volmaakt geluk bereiken en één zijn met de wereld. Het bereiken van sapientia (wijsheid) is het summum bonum (het hoogste goed). De zeldzame persoon die dat stadium heeft bereikt heet sapiens (de wijze). De meeste anderen zijn proficientes (zij die onderweg zijn).
ETHICA Hoe te leven? Wat is goed? Indifferentia Dingen die er niet toe doen, die niet bijdragen tot je geluk. Bijvoorbeeld: materiële bezittingen (je merkkleding, je iPhone, je Vespa), maar zelfs vriendschap, gezondheid, familie en vrijheid. Het verlies van indifferentia wordt door de sapiens in kalmte aanvaard. Zijn geluk hangt er niet van af. De sapiens is vrij van emoties, in een toestand van apatheia. De sapiens heeft ook een taak: de wereld wijzer en beter maken. Een ware stoïcijn moet dus actief deelnemen aan de maatschappij en niet langs de zijlijn staan.