Handle with care! Handelingen 19:13-20 Als je een nieuw apparaat gekocht hebt, kom je soms in de handleiding de meest vreemde dingen tegen. Bijvoorbeeld bij een magnetron: Pas op, niet geschikt om je kat in te drogen! Stel je voor zeg. Maar dat is dan echt een keer gebeurd: kat in bad, en daarna de magnetron in om snel droog te worden. Daar kwam niet veel van terecht, ben ik bang. En om schadeclaims voor te zijn, zetten fabrikanten het er dan maar bij: geen kat in de magnetron. [KLIK] Bij huishoudelijke apparaten moet je de gebruiksaanwijzing volgen. Daar haal ik het motto voor de preek vandaag vandaan: “Handle with care” – “Zorgvuldig gebruiken”. * Handle with care, daar komen die zeven zonen van Skevas achter. Ook vandaag gaat het over de naam van Jezus: een naam met kracht, die je aan het werk ziet in het verhaal van Handelingen. Maar wees wel voorzichtig met die naam, ga er zorgvuldig mee om. Niet zomaar de naam van Jezus gebruiken! Handelingen 19:13-20

Voor al uw religieuze problemen Niet zomaar een Naam Skevas & Zonen Voor al uw religieuze problemen Flavius Josephus over Salomo “Jezus” gebruiken als bezwering? Wie ben jij? Even wat achtergrond over deze zonen van Skevas. Je kunt ze niet zo makkelijk plaatsen. Een joodse hogepriester, wordt hun vader hier genoemd. Maar we kennen verder nergens een hogepriester van met de naam Skevas. Dus dikke kans dat ze zich wat mooier voordoen dan ze in werkelijkheid zijn. Het lijkt een succesvol familiebedrijf: Skevas & Zonen, voor al uw religieuze en psychische problemen. De zeven zonen hebben zich gespecialiseerd in het bezweren van geesten. In de tijd van het Nieuwe Testament hebben de Joden daar een behoorlijke reputatie in, je komt het zo ook een paar keer verspreid door het evangelie tegen. Op een of andere manier voelen de mensen aan dat de God van Israël een klasse apart is, machtiger dan de vele goden van de andere volken. Een beroemd Joods historicus uit die tijd, Flavius Josephus, vertelt dat het bezweren van boze geesten een traditie is die teruggaat op koning Salomo. We kennen de spreekwoordelijke wijsheid van Salomo, en we kunnen het nalezen in het bijbelboek Spreuken. Maar Salomo had nog meer in huis, en ik lees even een stukje voor dat die historicus Josephus vertelt: [KLIK] “God stelde hem ook in staat zich de kunst eigen te maken die tot voordeel en heil van de mensen tegen de demonen wordt aangewend. Hij schreef bezweringsformules waarmee hij ziekten met succes kon bestrijden, en methoden om geesten uit te bannen, waarmee mensen die door geesten bezeten waren deze zo effectief konden uitdrijven dat ze nooit meer terugkwamen. Hij heeft deze formules en methoden ook aan het nageslacht nagelaten. Die therapie is tot op de huidige dag bij ons zeer doeltreffend.” En dan vertelt Josephus over een joodse man, Eleazar, die mensen uit de greep van demonen bevrijdt door ze een zegelring onder de neus te houden en bij de naam van Salomo de boze geesten te bezweren om weg te gaan. Stel dat die zonen van Skevas inderdaad van deze traditie gebruik maken. Een geheimzinnige wijsheid, eeuwenlang bewaard, waarmee ze boze geesten te lijf kunnen. Een kwestie van de juiste bezweringsformule gebruiken. Maar nu maken ze in Efeze mee dat een andere Jood flink succes heeft: Paulus, de verkondiger van de naam van Jezus. Er komt concurrentie op het terrein van de firma “Skevas en Zonen”, want door die Paulus worden zieken genezen en verdwijnen de boze geesten. Laten wij dat ook eens proberen, hebben de broers gedacht. Die naam van Jezus, daar zit blijkbaar kracht in, en die kracht kunnen wij ook gebruiken. Zo gaan ze aan de gang: “Ik bezweer jullie bij Jezus, die door Paulus wordt verkondigd!” Maar ze komen van een koude kermis thuis. “Jezus ken ik, en Paulus ook, maar wie zijn jullie?” antwoordt de boze geest. Die is dus niet onder de indruk. Een geleende naam, zomaar even ‘Jezus’ proberen, daar hoef je bij de boze machten niet mee aan te komen. Boze geesten zijn geen speelgoed, en de naam van Jezus ook niet. Doe je het wel zo, dan speel je met vuur. Hier kunnen we een eerste les uit trekken als het gaat om hoe wij omgaan met boze geesten, demonen, en als wij erover nadenken hoe die demonen worden uitgedreven. Het is de vraag naar bevoegdheid die hier aan de orde is: met welk gezag zou je dat doen. Boze geesten zijn niet om mee te spelen, die kunnen ook aan ons vragen: Wie denk je wel dat je bent? Waar kom je mee om ons eruit te gooien? “Demonen, eruit, in Jezus’ naam!”, zo heet een boek over dit onderwerp. En dat is inderdaad het enige waarvoor de boze geesten op de loop gaan: de naam van Jezus. Die heilige naam vol waarheid en vol kracht, daar kan het kwaad niet tegenop. Maar maak nu niet de vergissing om het zomaar even te proberen, als een gokje op de manier van “baat het niet, dan schaadt het ook niet”. Jawel, het schaadt wel, dat zie je aan die zeven zonen die zonder kleren en bloedend op straat gegooid worden. In naam van Jezus de boze tegemoet treden, dat kan alleen als het klopt: als je innerlijk aan die naam verbonden bent. Als je al je geloof en al je vertrouwen op deze Redder stelt. Als je niet met bravoure op de kwade geesten afstapt, maar met intens berouw en afkeer over het kwaad dat ook aan jouzelf kleeft. Als je met heel je hart verlangt naar de Heilige Geest die jou rein maakt en krachtig in de band met Christus. De naam van Jezus, die naam vol kracht, die is niet als een spandoek die je voor je uit kunt zwaaien, maar die naam wil helemaal op jouw lijf geschreven staan. Dat er geen scheiding tussen gemaakt kan worden, zoals wel bij die zeven zonen gebeurt: Jezus en Paulus, die ken ik, maar wie ben jij eigenlijk? * Handle with care, dat gaat nog een stapje verder. En op dat punt gaat het verhaal ons ook in ons eigen leven raken. Demonen en bezwering, of dat nu kan en hoe dat moet, dat is niet een onderwerp om van een veilig afstandje naar te kijken. Je wordt er zelf in betrokken.

Boze geesten Alleen van vroeger? Psychisch? Je geest gekaapt Angst Depressie Je geest gekaapt Verslaafd Jaloers Bevrijding door Heilige Geest Zo gaat het met de mensen er omheen in Efeze. Ze worden allemaal geraakt door het voorval, en heel wat pasbekeerde gelovigen komen voor de draad met hun eigen portie boze geesten: hun praktijken van magie en ander fraais. Zo willen we het vandaag ook maar eens vragen: hoe zit het met boze geesten bij ons zelf? Denk maar niet dat praten over demonen alleen iets van vroeger is, iets van een achterhaald wereldbeeld. Op dat niveau kun je best je vragen hebben. Wat in de bijbel ‘bezetenheid’ heet, lijkt soms op wat bij ons als psychische ziekten en stoornissen bekend is. [KLIK] En dan zijn wij blij dat je in onze tijd naar de psychiater kunt met je angst die alles lamlegt, en dat je antidepressiva kunt krijgen om net dat stofje in je hersenen aan te maken waar je te weinig van hebt. Maar dan nog: als je zelf geplaagd wordt door angst of depressie of door woedeaanvallen die je niet kunt tegenhouden, en je bent blij dat daar dokters en medicijnen voor zijn, dan nog merk je soms heel goed hoe het is of de duivel ermee speelt. Ik gebruik die speelse uitdrukking maar even, maar een spelletje is het absoluut niet. Onze geest en onze emoties en onze reacties, die zijn soms het toneel van een hevige strijd. We voelen het trekken tussen goed en kwaad. Soms zijn die invloeden en stemmingen zo sterk, dat je het gevoel hebt dat je als het ware bent ‘overgenomen’ door een macht van buiten. Zoals een vliegtuig gekaapt kan worden door terroristen die niets anders willen dan te pletter vliegen tegen een wolkenkrabber en zo dood en verderf aanrichten, zo kunnen wij als mensen gekaapt worden door de macht van het kwaad. En dat zijn ook machten die niets anders willen dan je de vernieling injagen. Dat zit in het bijbelse woord ‘bezeten’: je bent jezelf niet meer, maar het commandocentrum – de cockpit van het vliegtuig – is door zo’n slechte, onreine geest overgenomen. Ook op andere terreinen kun je dat meemaken. Ik denk bijvoorbeeld aan verslaving. Je bent er ooit zelf een keer mee begonnen. Met alcohol drinken of met sigaretten roken. Je deed het voor de gezelligheid, of om je zenuwen af te reageren. Op zich was er niet zoveel mis mee. Maar op den duur had je er steeds meer van nodig. Je kon niet meer stoppen. Het ging je hele leven beheersen. Alsof het sterker is dan jijzelf. Je bent ergens gevoelig voor, bijvoorbeeld voor seksuele prikkels. Dat is normaal, dat hoort bij het leven. Als je puber bent ontdek je die gevoelens. Maar ook dat kan zo sterk worden dat je er niet meer van loskomt. Verslaafd aan seks, of dat nu in het echt is of nog veel vaker aan virtuele seks op je computer. Een macht die sterker is dan jijzelf, het vergiftigt je hele manier van denken en kijken en voelen. Het maakt je kapot, want na het korte moment van plezier voel je je rot en je weet dat het niet goed is maar je kunt zo moeilijk anders. Zo’n verslaving kan je zo eenzaam maken, je zo totaal opeisen dat er van het gewone leven weinig meer overblijft. Je tijd, je aandacht, je geld, het gaat er allemaal aan op. Boze geesten, die zijn er op uit om je kapot te maken. Je ziet het ook bijvoorbeeld bij jaloezie. Als je constant aan het vergelijken bent. Wat de ander heeft, dat wil jij ook, en als je het niet krijgt, dan word je er zuur en ontevreden van. Ook zoiets waar gif in zit: als je voortdurend jaloers bent op anderen, kun je niet meer blij zijn met de mooie en goede dingen van jezelf. En het verpest je relaties met anderen, want je gunt elkaar zo weinig en je bent er steeds op uit om zelf de beste en de mooiste en de grappigste te zijn. Neem dit in ieder geval mee: boze geesten zijn niet van gisteren, we krijgen er vandaag net zo goed mee te maken. En dat zit veel breder dan één aparte afdeling van het leven. Op alle terreinen van ons mens-zijn kunnen we erdoor gebonden worden en er onder gebukt gaan: de macht van het kwaad. Maar dat is het goede nieuws van Handelingen 19, en dat blijft het goede nieuws dat overal meekomt in de naam van Jezus: hier is bevrijding, totale bevrijding van ons hele leven uit de greep van het kwaad. Soms komt het heel scherp naar voren, want als de Heilige Geest, de Geest van Jezus komt, dan is de boze geest er als de kippen bij om de boel te verstoren en te verpesten. Die strijd, tussen Heilige Geest en boze geesten, die komt in ons eigen leven terecht. Dat is geen kinderspel. Maar in de naam van Jezus mogen we met vertrouwen de strijd aangaan. Handle with care – de boze geesten gaan eraan, niet zomaar, maar omdat Jezus ze te sterk is. * Die kleine geschiedenis in Handelingen 19 heeft iets waar je van moet lachen. De zeven zonen van Skevas, ze denken dat ze het wel even voor elkaar krijgen. Een boze geest verjagen. Maar ze komen er niet zonder kleerscheuren vanaf. Wat een gezicht moet dat zijn geweest.

Overwinnaar Heeft de demon gewonnen? “Allen eerden en prezen de naam van Jezus” Reddende kracht Toverboeken verbranden Horoscoop Financieel overzicht Make-up Er op af, in de naam van Jezus! Toch is er ook iets om niet van te lachen. Want je denkt even door: de poging is mislukt, de boze geest geeft zijn terrein niet prijs. Is de strijd nu verloren? Blijft die arme bezeten man daar in Efeze nu in de greep van de demonen? Het lijkt er inderdaad op dat de boze geest deze slag gewonnen heeft. Maar het is een schijnoverwinning. Die zonen van Skevas staan in hun hemd, of zelfs nog wat minder dan hun hemd. Maar daarmee wordt iets heel anders duidelijk: de naam van Jezus. Achter dit incident is Jezus bezig om mensen voor zich te winnen. En dat gebeurt op grote schaal: Alle Joodse en Griekse inwoners van Efeze hoorden van dit voorval. Het vervulde hen met diep ontzag, en ze eerden en prezen de naam van de Heer Jezus. Het verhaal sluit er ook mee af: Zo zegevierde het woord van de Heer en vond het steeds meer gehoor. Dat is waar het om gaat: het Woord en de naam van de Heer Jezus. [KLIK] Dat is het reddende en bevrijdende Woord, waar de kracht in zit van Jezus zelf. Die kracht wil Jezus ook vandaag bewijzen in ons leven. Dan komt ook bij ons die bevrijding los, dat we niet langer gebonden zijn aan de boze machten die ons proberen te kapen om ons dan te pletter te laten vliegen tegen de wolkenkrabber. Dat we niet blijven vastzitten in patronen van leven die misschien heel normaal voor ons voelen, maar als het evangelie zo scherp en tastbaar binnenkomt, dan voelen we opeens hoe abnormaal het is. De toverboeken van Efeze die verbrand werden, die mogen we vertalen naar onszelf vandaag, en dan gaan ook wij de toverboeken verbranden. De dingen waarop we vertrouwen buiten God om. De horoscoop in het meidenblad die ons vertelt wat we de komende weken gaan meemaken – weg ermee. De financiële overzichten en statistieken waarmee we ons voor de toekomst indekken – in het vuur ermee, als dat onze afgod is geworden. De hele kast vol make-up en schoonheidsartikelen waarmee we een ideaalbeeld van onszelf proberen te creëren, een masker waarachter je echte ik verdwijnt – mag ook dat allemaal aan de kant als Jezus zijn naam boven je leven schrijft? De naam van Jezus, dat is niet zomaar een naam. Daar komen we wel achter. Handle with care. Je kunt alleen de kracht en de bevrijding van die naam ervaren als je innerlijk verbonden bent aan Jezus. Als je aan zijn Woord gehoor geeft. Als zijn Geest je hart veroverd. En dan gaat er ook heel wat bij je veranderen: tegen de Heilige Geest van Jezus kunnen de boze geesten niet op, die hebben niets meer bij jou te zoeken, die moeten het veld ruimen. Daar ga je zelf ook steeds meer in mee. Als het Woord van de Heer sterk wordt in je hart, dan ga je de valse trucs en de gemene streken van de boze doorzien. Dan ga je er op af, niet als blinde gok, maar met scherpe ogen die door de Geest kunnen zien waar het kwaad zit, al heeft het zich nog zo verstopt. Dan zul je de moed vinden – steeds meer, en soms ook steeds weer, omdat je zwak blijft van jezelf en soms zomaar de controle voor een poosje laat overnemen – om los te komen van de boze en zijn greep. Niet in je eigen kracht, maar in de naam van Jezus.