MULTIMEDIA PRESENTATIES Inleiding Materiaal verzamelen en bewerken - Digitale foto’s : doel , vormfactor , resolutie , compressie - Irfanview : hernoemen en converteren in batch mode (F) - Picasa : bewerken en verbeteren (F) - SnagIt, WMSnap, WME9: opnemen van beeldscherm (S) - (FF) - Digitale audio : compressie , wav , mp3 , wma , aac , … - Windows Media Player 10 : rippen van muziek (F) - Audacity : omzetten en bewerken (F) - mp3gain : normalizeren (F) - Digitale video: enkele begrippen Diamontage Microsoft Photo Story 3 (F) Filmmontage Windows Movie Maker 2 (F) DVD’s maken Nero Vision Express 3 (?) - TMPGEnc Encoder MPEG-2 encoding (F) - TMPGEnc DVD Author DVD Authoring (F)

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Digitale foto’s : doel , vormfactor , resolutie , compressie Camera (5,18 Mpixels) - 2560 x 1920 ( dat is maar 4,9 ??? ) - 2048 x 1536 - 1280 x 960 - 640 x 480 zgn. vormfactor 1,3333 of 4 : 3 PC-scherm (TFT) 1024 x 768 1,3333 of 4 : 3 TV scherm (klassiek) 4 : 3 TV scherm (breedbeeld) 16 : 9 Foto’s afdrukken 15 x 10 cm 3 : 2 Resolutie: PC scherm en website 72 ppi (pixels per inch)  Apple/MacIntosh 96 ppi Onderscheidend vermogen menselijk oog is max. 285 ppi Enkel foto’s afdrukken 15 x 10 cm of 6 x 4 inch (bij 200 ppi) : 1200 x 800 volstaat Hoogste resolutie nodig: a) afdrukken op formaat A4, poster, … b) uitsnijden en vergroten c) zoom en pan in diareportage

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Digitale foto’s : doel , vormfactor , resolutie , compressie Compressie denk ook aan audio (mp3) en .zip of .rar bestanden Voorbeeld: 3 foto’s van 2560 x 1920 bij 72 ppi geeft als output een JPEG file - 3 sterren (kwaliteit hoog) 1501 kB weinig compressie - 2 sterren (kwaliteit fijn) 650 kB normale compressie - 1 ster (kwaliteit normaal) 422 kB veel compressie JPEG is een zgn. “lossy” compressie formaat  TIFF is een zgn. “lossless” compressie formaat maar dat betekent ook grotere files : (°) wordt 14,4 MB  intern RAW Opgelet: telkens men na een bewerking opslaat in JPEG formaat gebeurt er een herberekening met compressie, is er dus een zeker kwaliteitsverlies en deze is onomkeerbaar. Het TIFF formaat is beter voor de kwaliteit maar heeft weer andere nadelen, dus het JPEG formaat met weinig compressie is een goed compromis. Wijzig de afmetingen dus liefst in één keer Bewaar in alle geval steeds de originelen ! Bij alle bewerkingen moet men de verhoudingen respecteren Maak liefst allemaal foto’s in “landscape”, geen “portrait” Overigens: 90° draaien is een lossless operatie in de meeste fotobewerkingpaketten, maar niet in de standaard Windows-viewer voor afbeeldingen en faxen !

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Digitale foto’s : doel , vormfactor , resolutie , compressie Afbeelding verkleinen: 2590 x 1920 pixels idem 1295 x 960 1275 x 850 72 ppi => 216 ppi idem idem 90 x 67 cm 30 x 22 cm => 15 x 11 cm => 15 x 10 cm (°) 1501 kB 1449 kB 415 Kb 391 kB FOUT !!! 2590 x 1920 pixels 426 x 319 424 x 283 72 ppi idem idem 90,3 x 67,7 cm => 15 x 11 cm => 15 x 10 cm (°) 70 kB 68 Kb (°) door middel van bijsnijden of “crop”

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Irfanview : hernoemen en converteren in batch mode Al jaren gekend voor zijn “diavoorstellingen”, maar kan veel meer! Opgelet: nederlandse taalmodule(s) en plug-in’s mee downloaden en installeren Uitstekende korte handleiding op http://www.kulac.ac.be/renwv/nazorg/wegwijsweb Men moet voor sommige zaken wel als beheerder ingelogd zijn !!! Waarom belangrijk? Zie test met hernoemen via Windows Verkenner en dan die map laden in Paint Shop Pro of zelfs in Microsoft Office Picture Manager Hernoemen via : Bestand => Groepsconversie/-hernoeming en dan bestanden toevoegen, bestemmingsmap definieren, naampatroon en opties opgeven, en “start” Oude naam kan deel van nieuwe worden mits toevoegen van suffix -($N): fran05-001-(IMG00001) Ook voor groepsconversie geschikt, maar dan “geavanceerde opties” aanvinken en de gewenste conversies instellen door aan te vinken Vele andere paketten hiervoor geschikt, ook freeware zoals Faststone Photo Resizer, maar hier is de doelmap=bronmap voor operatie hernoemen en conversies beperkt tot overgang tussen JPEG, TIFF, GIF, PNG, … Irfanview is een vrij volledig pakket: o.a. onder “bestand”: scannen, onder “afbeelding”: informatie (incl. EXIF) en allerlei bewerkingen (panorama, formaat, rode ogen, … ) en onder “opties”: schermopname en JPEG lossless operaties (o.a. roteren) Interessantste is de mogelijkheid van eenvoudige diavoorstellingen in .exe formaat met eventueel achtergrondmuziek (gewoon als .mp3 file vooraan toevoegen), dus om snel een serie foto’s te tonen nauwelijks meer werk dan met de Windows-viewer voor afbeeldingen en faxen en veel meer mogelijkheden!!! De link foto-software is instelbaar via Verkenner / Extra / Mapopties / Bestandstypen en er kan op elk moment gekozen worden via Rechter muisklik / Openen met … en selecteren uit de lijst

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Picasa: bewerken en verbeteren Folders organiseren via Extra / Mappenbeheer en indien nodig: Map / Sorteren op … Bewerken : keuze uit 3 tabbladen : Basisbewerkingen, Afstellen en Effecten. Zeer eenvoudig te bedienen met o.a. de één stap correctie knop Ik doe een gok en vooral goede Rode ogen correctie en Recht maken Bijsnijden: goed voor standaard formaten (15 x 10 cm) , maar verder zeer beperkt : zo ontbreekt ondermeer het willekeurig bijsnijden met behoud van vormfactor. Dit vindt men wel in Microsoft Office Picture Manager (standaard sinds versie 2003), maar die is dan weer zwakker voor ander elementen van fotobewerking (rode ogen) en fotobeheer Exporteren: bewerkingen van afbeeldingen bestaan alleen binnen Picasa tot men de afbeeldingen exporteert via Bestand / Afbeelding exporteren naar map. Pas als men gewijzigde afbeeldingen exporteert, wordt een nieuwe JPG-kopie gemaakt waarin de bewerkingen zijn opgenomen.Hierbij zijn afmetingen en JPEG compressiefactor instelbaar ( Bij een rode ogen correctie blijkt de wijziging wel direct te gebeuren !!! ??? ) Met één knop krijgt men een slideshow van goede kwaliteit, eventueel met achtergrond muziekje (instelbaar via Extra / Opties / Diavoorstelling). Geen .exe formaat mogelijk van diavoorstelling, wel filmpje in .avi formaat (via Maken / Film) van redelijke kwaliteit (afhankelijk ingestelde compressie) maar zonder de achtergrondmuziek, dat automatisch in de map Mijn afbeeldingen wordt geplaatst Goede handleiding op de website http:/picasa.google.com Andere freeware: Photofiltre(gemiddeld niveau) en Gimp (hoog niveau)

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Schermopname: MWSnap en SnagIt (1) Beide programma’s kunnen opnames maken van een zone, van een venster of van het hele beeldscherm, maar SnagIt kan ook video-opnames maken (overigens, in vele paketten zit een beperkte tool voor schermopnames:Irfanview, Paint Shop Pro 9, … ) SnagIt is shareware (39,95 euro) maar men kan een free trial version downloaden Uitstekende Help functie met eveneens enkele interessante instructie video’s Voorbeelden: (1) enkele mooie foto’s halen uit een Powerpoint presentatie in .pps formaat linker kolom: “basic capture profiles”: ”a region to file” kiezen en rechts aanpassen : output=file en daar verder specificeren: file format JPEG met quality=90, automatic file name kiezen (bijv. ncc_xx.jpg) en output folder opgeven / <toepassen> en <OK> indrukken / <save profile> en dan <overwrite> / presentatie starten en stoppen op gewenste dia / met Alt-Tab opnieuw SnagIt oproepen en activeren met de <capture> knop / gewenste zone afbakenen en de opname wordt automatisch gemaakt en weggeschreven / eventueel een andere dia kiezen en met Ctrl-Shift-P opnieuw SnagIt activeren ….

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Schermopname: MWSnap en SnagIt (2) (2) zelf een instructievideo maken als eerste introductie tot Photo Story 3 linker kolom: “basic capture profiles”: ”a window to file” kiezen en rechts aanpassen : video aanklikken, output=file en daar verder specificeren: automatic file name kiezen (bijv. ncc_xx.avi), output folder opgeven / <toepassen> en <OK> indrukken / cursor mee opnemen / <save profile> en dan <save as new> / naam en hotkey opgeven (bijv. Ctrl-Alt-V), dan <save> / de gewenste toepassing opstarten / met Alt-Tab opnieuw SnagIt oproepen, activeren met de <capture> knop / gewenste venster kiezen en dan <start> / toepassing uitvoeren (alles wordt gefilmd) en aan het einde Ctrl-Alt-V en <stop> Opgelet : http://www.microsoft.com/windows/windowsmedia/download/default.asp Men kan hier ook een gratis softwarepakket Windows Media Encoder 9 Series van Microsoft downloaden en daarin zit een module die eveneens toelaat om een video clip van het scherm op te nemen (alsook een Windows Media Profile Editor)

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Digitale audio: compressie, rippen, converteren, … Geluid = analoge drukgolf, dus eerst analoge info omzetten naar digitale info Sample frequency : 2 x 22.050 Hz = 44,1 KHz (wet van Nyquist) Dynamiek : amplitude omgezet (PCM) met resolutie van 16 bits (later 24 bits) Bitrate : (stereo) 2 x 16 x 44.100 bps = ong. 1,4 Mbps Dus het klassieke CD formaat betekent (1,4 x 60) / 8 of ong. 10 MB aan digitale info voor 1 minuut muziek of : 70 minuten muziek op een audio CD met en geheugen capaciteit van 700 MB Formaten: op CD is dat .cda en in de PC is dat .wav (beide lossless)

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Digitale audio: compressie, rippen, converteren, … Speciaal: .mid (zeer compact) legt enkel de klavieraanslagen van synthesizer vast Comprimeren van digitale info (cfr. zip, jpg, … ) mits behoud van redelijke kwaliteit 1) mp3 : (in feite MPEG1 – layer 3) eerste codec van Fraunhofer Instituut (freeware) goede kwaliteit bij bitrate van 128 Kbps (ong. 1 MB voor 1 min. muziek) als eerste uiteraard massaal ondersteund: zie markt van de mp3-players ingevolge licentieproblemen => Lame encoder 2) wma : (van Microsoft !!!) bij bitrate van 128 Kbps nog iets betere kwaliteit dan mp3 wordt meer en meer ondersteund 3) aac : (van Apple) zou beter zij dan wma, maar nog maar weinig ondersteund behalve in de eigen iPOD’s 4) ogg : (Vorbis) zou zeer goed zijn, open software, voorlopig weinig ondersteund 5) ra : (van Real Audio) voor “streaming audio” In de meeste gevallen allerlei opties instelbaar, o.a. variable bit rate (VBR). De vraag is of dat allemaal wel ondersteund wordt Ook nog enkele “lossless” formaten, ondermeer iaff

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Digitale audio: compressie, rippen, converteren, … Bronnen: rippen cd (dig) , downloaden / converteren (dig) , omzetten lp / cass (ana) Rippen van CD : Windows Media Player 10 - heeft ook nog andere functies meegekregen maar is in de eerste plaats een “player”, formaten beschikbaar in audio: cda , mid , wma , wav , mp3 , … instellingen om te rippen via extra / opties / tabblad “muziek rippen” : doelmap en methode / kwaliteit kiezen ( enkel wma en recentelijk ook mp3) Indien nodig kan men rechts bovenaan de albumgegevens opvragen Men kan ook compilatie audio-CD branden met nummers in willekeurig formaat uit het PC geheugen : rechts bovenaan in tabblad “Mediabibliotheek” op het pijltje naast “Huidige afspeellijst” klikken en vervolgens “Lijst voor branden” kiezen, de gewenste nummers naar het rechter venster slepen, klik op “Branden”, een lege CD inleggen, kiezen voor audio-CD (indien niet reeds ingesteld), klik op “Beginnen met branden”, en de rest volgt vanzelf - Bij het branden kan volumeafvlakking toegepast worden Branden van een audio CD met een eigen compilatie kan uiteraard ook met NERO, maar ook met het freewarepakket CDburnerXP Pro

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Digitale audio: compressie, rippen, converteren, … Andere freeware om te rippen: - Audiograbber : wav , wma , mp3 maar interne encoder geeft slechts 56 Kbps dus beter een externe gebruiken (Lame) - dBpowerAmp Music Converter : via audio-cd input cda => mp3 , wma , wav , ogg , flac is ook code convertor : cda , wav en mp3 => de hiervoor genoemde formaten - Cdex : cda => mp3 , wma , wav , ogg , aac is ook code convertor ; kan bovendien analoge signalen omzetten tot digitaal - MediaMonkey : cda => mp3 , wma , wav , ogg Code converteren : zie hierboven dBpowerAmp en Cdex, maar nog vele andere zoals Cheetah, MediaMonkey, … zie ook op internet o.a. www.coolsoft.com Analoge muziek digitalizeren : Audacity, Cdex, … maar ook Nero Wave Editor Volume normaliseren : mp3gain, Audacity, Media Monkey, … en Nero Wave Editor Audio Players: Microsoft WMP10, WinAmp, Media Monkey, … en Nero Media Player Besluit : voor de meeste problemen op audiogebied is via internet een overvloed aan goede freeware beschikbaar, terwijl de naam Nero ook telkens opduikt

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Digitale audio: compressie, rippen, converteren, …

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Digitale video: enkele begrippen Structuur van DVD schijf : - in de root 2 mappen AUDIO_TS en VIDEO_TS AUDIO_TS meestal leeg, behalve bij een dvd-audio VIDEO_TS bevat alle gegevens van een film - onder VIDEO_TS een aantal bestanden van het type .VOB , .IFO en .BUP VOB - Video OBject De VOB-bestanden bevatten alle data ivm video, audio, ondertitelingen, tekeningen … IFO - InFOrmation Deze bevatten de informatie over HOE de data in de VOB-bestanden moet afgespeeld worden BUP - BackUP BUP-bestanden zijn backup-bestanden van de IFO-bestanden - we onderscheiden verder ook nog VIDEO_TS.VOB , VIDEO_TS.IFO en VIDEO_TS.BUP : dit is de intro van de film VTS_01_0.VOB : titel 01/hoofdstuk 1 …. VTS_02_1.VOB : titel 02/hoofdstuk 2 - een VOB-bestand mag maar ong. 1 GB groot zijn - alles moet conform zijn met de MPEG 2 standardisatie

1. Inleiding - Materiaal verzamelen en bewerken Digitale video: enkele begrippen Algemeen Overzicht:

2 - Photo Story 3 Openingsscherm: kiezen tussen new / edit / play (bvb. new) dan <next> Foto’s importeren en indien nodig: herschikken en bewerken (o.a. autom. bijsnijden) Tekst en effecten toevoegen Duur, overgangen en pan/zoom instellen Achtergrondmuziek kiezen Afwerken: doel, bestandsnaam en doelmap opgeven en video-settings instellen Video-settings: best PAL-DVD voor TV en 1024x768 voor PC Regelmatig “project” opslaan Na de laatste <next> heeft de pc een aantal minuten tot enkele uren rekenwerk Eindproduct is een .wmv-file die met o.a. Nero Vision Express kan omgezet worden tot een DVD structuur, inclusief menu’s Photo Story is voorlopig nog freeware, maar … Microsoft Digital Image 2006 Suite, wat bestaat uit een beheermodule, een bewerkingsmodule en Photo Story 3.1 als sluitstuk, kost 79,90 euro. En de “Standard” versie, zonder die Photo Story 3.1 kost 35,90 euro !!! Op haar website stelt Microsoft een plug-in van Sonic voor om DVD’s te branden, maar die is wel te betalen (19,99 euro) Uitstekende tutorial (wel engels!) over Photo Story op http://www.microsoft.com/windows/windowsmedia/knowledgecenter/workshops/default.aspx

2 - Photo Story 3 Vergelijking met andere freeware: na omzetting tot DVD met NVE 1) PS3 PAL-DVD-768x576 audio var P/Z .wmv 17 MB Q=OK (°°) (.wp3 45 MB) maar wazig 2) PS3 PAL-VCD-384x288 audio var P/Z .wmv 9 MB Q=slecht 3) PIC DIVX-960x720 geen vaste P/Z .avi 18 MB Q=redelijk audio 4) NVE ??? audio geen P/Z VOB ---- Q=redelijk 5) SSMM INDEO audio geen P/Z .avi 33 MB Q=matig 6) PS3 (PC – 1024x768) audio var P/Z .wmv 14,5 MB Q=matig (°) 7) XATSHOW audio geen P/Z VOB ---- Q=redelijk (°) 30 fps / bij 25 fps veel beter (°°) moet 720 zijn – of 704 !?

2 - Photo Story 3 Als men voor het renderen de standaard Microsoft encoder met PAL-DVD profiel gebruikt is het resultaat slechts matig te noemen (lichte waas) Probleem is het PAL-DVD profiel van de encoder dat standaard in Photo Story gebruikt wordt Dit kan met de Media Profile Editor (onderdeel van WME9 – zie hoger) aangepast worden De profielen zitten normaal in C:\Program files\Photo Story 3 for Windows\Profiles\1033 en het fout ingestelde profiel is de file {3E54A8AB … }.prx  dubbelklikken Op het tweede tabblad zien we dat de afmetingen ingesteld staan op 768 x 576 pixels, wat als verhouding 4:3 geeft, maar het moet volgens de PAL specificaties 720 of 704 x 576 pixels zijn ! Verbeter dit dus en laat de rest staan: frame rate 25 fps en quality 100 zijn OK, stel 5 sec in voor key frame interval. Op het eerste tabblad Name en Description aanpassen en dan het nieuwe profiel EXPORTEREN, nooit save want dan overschrijft men het origineel !!! Geef het nieuwe profiel een eigen naam (vb. mijn dvd-pal profiel), om het gemakkelijk terug te vinden en te kiezen in de tabel met de instellingen van de encoder, alvorens het renderen te starten. De .wmv file die nu afgeleverd wordt is wel goed van kwaliteit, en na overbrenging op DVD is het uiteindelijke resultaat op TV ook nog zeer goed te aanvaarden Besluit: - na correctie van PAL-DVD profiel van de encoder is kwaliteit van outputfile goed - achteraf geeft de MPEG-2 encoder wel licht kwaliteitsverlies vooral bij zoom/pan - voor stilstaande beelden leveren alle freeware paketten een uitstekend resultaat af - PhotoStory3 heeft echter het meeste mogelijkheden en is zeer gebruiksvriendelijk

3 - Movie Maker 2 Zit normaal bij in elke Windows XP sinds SP2 Mogelijkheid om video-project samen te stellen uit video clips, foto’s en audio Resultaat is (wat dacht je anders van Microsoft) een .wmv file Wordt hier maar kort toegelicht a.d.h.v. enkele video-clips, van diashows gemaakt met PhotoStory, die samengevoegd worden en voorzien van enkele extra’s OPGELET: alle materiaal bewaren in één map en niets meer wijzigen, want de project-files .mswmm zijn zeer klein en bevatten enkel verwijzingen; verder via extra/opties de gepaste instellingen kiezen (vb. PAL en 4:3) Opstarten en kiezen voor “nieuw project”: men onderscheidt duidelijk 2 delen van het venster In het onderste gedeelte kan men schakelen tussen weergave van de tijdlijn of het draaiboek, en het bovendeel heeft 3 vakken: het taken/collecties venster links, het voorbeeldscherm rechts en in het midden een soort magazijn voor het multimedia materiaal, inclusief effecten en overgangen. Multimedia materiaal moet geimporteerd worden via een taak uit het linker venster. Elke video clip geeft aanleiding tot een nieuwe collectie (maar men mag verslepen!) en wordt opgesplitst in fragmenten (die men achteraf terug aaneen mag plakken) Een project wordt samengesteld door de gewenste blokken naar de tijdlijn te slepen, bij te trimmen, te voorzien van tekst, muziek, effecten en overgangen. Sla regelmatig op om bij vastlopen van de PC het tot dan geleverde werk niet te verliezen Als het project klaar is kan men het resultaat wegschrijven in een .wmv file (zie taakvenster); er moet een naam en een locatie opgegeven worden en men krijgt verder de keuze tussen enkele opties o.a. voor weergave op PC-scherm of hogere kwaliteit voor omzetting later naar PAL-DVD (de profiles die daarbij gehanteerd worden zijn niet envoudig te manipuleren zoals bij PhotoStory)

4 - Nero Vision Express 3 Zit normaal bij elk pakket van Nero sinds versie 6 Heeft 3 hoofdfuncties: mpeg-2 encoding, dvd authoring, en branden (maar men kan er bijvoorbeeld ook een dia-show mee maken) Nieuw project: vooraf kiezen DVD of CD, of bestaande project-file (.nvc) openen; deze zijn zeer klein m.a.w. oppassen met achteraf zaken te verplaatsen of hernoemen Eerst video files die op DVD of CD moeten komen importeren; elke file wordt een “title” en men kan deze nog een beetje gaan bewerken (o.a. inkorten) Het is soms nuttig om elke title in te delen in een aantal “chapters”, met de afstandsbediening kan men dan van het ene naar het ander chapter springen Vervolgens moeten de menu’s ingesteld worden: het hoofdmenu en voor elke title die onderverdeeld is in chapters ook nog een secundair menu De menu’s kunnen volledig geëditeerd worden: layout, achtergrond (foto en muziek), knoppen, fonts, teksten, …. Het is mogelijk om eigen knoppen of foto’s te gebruiken als men ze in een gepast formaat (resp. PNG en JPG) kopieert naar c:\ahead\nerovision\buttons of …\pictures Om de inhoud van een knop en de tekst erbij te veranderen moet men er dubbel op klikken Als men op de knop “More” klikt kan men enkele parameters instellen voor de weergave van de DVD: starten met het heoofdmenu of met één van de titels,en wat te doen op het einde van een titel Vervolgens kan men via een simulatie alles inhoudelijk en functioneel controleren Tenslotte gaat men branden, maar eerst onderaan Video Options aanklikken: dan op één tabblad “Belgium (PAL)” instellen en op het andere “4:3”, “Standard”, “Interlaced (bottom line first)“ en “High Quality (2-pass VBR)”