Duurzame Ontwikkeling en MVO Emeritiforum K.U. Leuven 1 oktober 2009 Thomas Leysen Voorzitter Umicore

I Duurzaamheid en MVO II De Umicore case III Duurzaam Ondernemen

I Duurzaamheid en MVO

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO) is een continu verbeteringsproces waarbij ondernemingen vrijwillig op systematische wijze economische, milieu- en sociale overwegingen op een geïntegreerde manier in de gehele bedrijfsvoering opnemen, waarbij overleg met de stakeholders, of belanghebbenden, van de onderneming deel uitmaakt van dit proces

Definitie van Duurzaamheid Sustainability may be best defined as the capacity for continuance into the long term future. Anything that can go on being done on an indefinite basis is sustainable. Anything that cannot go on being done on an indefinite basis is unsustainable. In that respect, sustainability is the end goal or desired destination for the human species. By contrast, sustainable development is the process by which we move towards sustainability (Jonathan Porrit – Capitalism as if the world matters)

Wereld kent tal van niet-duurzame trends Uitputting van grondstoffen, klimaatverandering, vermindering van biodiversiteit, aantasting van ecosystemen, excessieve inkomensongelijkheid, financiële onevenwichten, … Koerswijziging is nodig, eerder vroeger dan later. Bedrijfsleven kan dit niet alleen oplossen, maar moet wel deel van de oplossing zijn.

Exponentiële aard van de bevolkingsgroei VN projecties voor 2050 gemiddeld scenario: 9.2 mia mensen hoog scenario: 10.8 mia mensen laag scenario: 8.0 mia mensen tegen 2041

Exponentiële aard van de economische groei indien China blijft groeien aan 8% p.a. zal het in 2030 een BBP hebben vergelijkbaar met dat van de USA vandaag (en 1.46 mia mensen) indien zelfde levenswijze en zelfde efficiëntie, betekent dit: ⇨1.1 mia wagens (momenteel wereldwijd 860 mio wagens) ⇨2 x papier zoals het vandaag wereldwijd wordt geproduceerd ⇨98 mio vaten olie per dag (85 mio vandaag geproduceerd)

Klimaat nadert « tipping point » nog veel onzekerheid, maar grote kans voor temperatuurstijging van meer dan 2°C tegen 2050 drastisch terugdringen van broeikasgassen nodig om dit te beletten (tot -50% t.o.v. 2000) T° change in (C°) Source: IPCC, 2001, 2007

Duurzame ontwikkeling is het pogen om de beperkingen van een begrensde biosfeer te verzoenen met de wens naar (materiële) economische vooruitgang.

II De Umicore case

Diepe wortels, rijke historiek 1900 1960 1970 1980 Société minère du Bécéka (Sibeka) Asturienne 1805 Vieille-Montagne Acec Union Minière du Haut Katanga Union Minière Metallurgie Hoboken Usine de désargentation Compagnie des Metaux d’Overpelt Société Générales des Minerais Sogem Méchim MDK Kombinat Pirdop Degussa (precious metals) PMG

Het omvormen van Umicore in een duurzaam bedrijf Vastleggen van een visie Omgaan met het verleden Duurzaamheid in strategie integreren Investeren in Innovatie Prestaties verzekeren Communiceren naar de buitenwereld

Vastleggen van een visie Een materiaal-technologiegroep 14

Omgaan met het verleden Sanering van de historische erfenis Bedrag Status Vlaanderen € 90 mio op schema Wallonië € 5 mio afgewerkt Bulgarije € 25 mio afgewerkt Nederland € 4 mio afgewerkt Frankrijk € 50 mio op schema

Integratie duurzaamheid in de strategie De innovatie-inspanningen van Umicore worden essentieel gedreven door het concept van eco-efficiëntie. Zoektocht naar milieuverbeteringen met parallele economische voordelen. Eco-efficiëntie = hogere waardecreatie met minder impact (minder energie, afval, zeldzame grondstoffen)

Investering in Innovatie 80% van R&D gaat naar schone technologieën Autokatalysatoren (incl. HDD) Fotovoltaïek Brandstofcellen Herlaadbare batterijen Recyclagetechnologie 17

Minder is meer: autokatalysatoren Umicore is één van ‘s werelds grootste autokatalysatorproducenten. Umicore concentreert op de ontwikkeling van nieuwe technologie om aan strengere emissie-standaarden te kunnen voldoen. Significante vermindering van in autokatalysatoren gebruikt platinummateriaal (tot 65%) Umicore bij de wereldleiders m.b.t. autokatalysatoren

Minder is meer: zonnecellen Voordelen van op germanium gebaseerde zonnecellen: Beter ratio vermogen/gewicht = minder gewicht bij lancering Betere energie-omzettingsratio bij gebruik Projecten om het gebruik van germanium te verbreden tot terrestriële CPV en halfgeleider-verlichting (LED) Umicore is wereldleider in zonnecelsubstraten voor ruimtevaart

Minder is meer: herlaadbare batterijen Nood aan hogere energiedensiteit. Umicore bezit leiderschapspositie in materialen voor lithium-ion batterijen. Nieuwe opportuniteiten bieden zich aan: hybride electrische wagen. Umicore materialen wereldwijd aanwezig in bijna 50% van de herlaadbare batterijen 1980 2004

Minder is meer: recyclage Metalen zijn oneindig recycleerbaar wat deze zeer duurzaam maakt. Minder energie, minder afval → meer waarde. Umicore biedt in toenemende mate “gesloten cirkel” diensten (autokatalysatoren, … ). Umicore is ‘s werelds grootste recycleerder van edele metalen en zink

Verzekeren van prestaties: 10 duurzame ontwikkelingsdoelstellingen 2006 - 2010 Vermindering procesemissies Beheerssystemen Landbeheer en historische vervuiling Klimaatverandering en energie EHS productdoelstellingen Verantwoording aan lokale gemeenschap Beste werkgever Constructieve dialoog en open communicatie Opleiding en ontwikkeling Mensenrechten en gelijke kansen

Communicatie naar de buitenwereld Dit is onze wereld Materialen vormen de kern Engagement tot recyclage Uitstraling door bijdrage tot een beter leven

Evolutie in externe communicatie Pre 2000 2004 2006 2008 + Engagement in externe communicatie is een sterke motor voor interne verbetering

Externe erkenning Newsweek Top Global 500 AstraZeneca Bayer Degussa Imperial Chemical Industries Norsk Hydro BASF Henkel Umicore Diagio BT Group

Er blijven veel uitdagingen Veiligheidsprestaties blokkering op weg naar nul ongelukken. De historische erfenis opkuisen is gemakkelijker gezegd dan gedaan (maar we geraken er ...). Innovatie kan veel doen maar er zijn fysieke grenzen. Mentaliteit is niet uniform over de hele wereld. Safety ??

III Duurzaam Ondernemen

Duurzame ontwikkeling in een wereld op weg naar 9 miljard mensen, vraagt een bundeling van vele inspanningen: politieke wil om de richting te bepalen verstandige regulering, incl. markt mechanismen innovatie aangedreven door entrepreneurschap gedragswijzigingen Zakenwereld heeft in elke dimensie een rol te vervullen

Indien de zakenwereld op langere termijn succes wil boeken, kan ze deze kwesties niet negeren Omwille van de beperkingen die zullen ontstaan beter om te begrijpen en anticiperen dan om te reageren Omwille van de opportuniteiten die kunnen ontstaan beter om deze vroeg in de strategische denkoefening en de innovatie-inspanningen te integreren Omwille van haar reputatie en “license to operate” beter geloofwaardigheid op te bouwen dan achteraf de schade te beperken

Zijn de financiële markten geïnteresseerd, of zelfs tolerant, met betrekking tot duurzaam ondernemen? “Sociaal Verantwoordelijke Investeerders” zijn nog steeds een minderheid maar investeerders staan doorgaans open voor een geloofwaardige lange termijn strategie “druk op de kwartaalresultaten” is beheersbaar en vaak zelf opgelegd

Wordt duurzame ontwikkeling opgeofferd in de huidige crisis? de huidige crisis wijst op het einde van niet-duurzame groei “groene groei” moet een weg uit de crisis worden de succesvolle bedrijven zullen die zijn die zowel op korte termijn op de crisis reageren als een lange termijnvisie hebben en willen innoveren

Wat doet het VBO om duurzaam ondernemen te promoten? partner voor verstandige wetgeving en (zelf)regulering promoten van de Belgische eco-business forum m.b.t. energie efficiëntie sociale innovatie: eco-cheques promoten van entrepreneuriale economie

“You always overestimate how much you can change in one year but you always underestimate how much you can change in 10 years” Bill Gates