Levenskunst voor pubers Is reflectie goed voor pubers? DE APENCULTUUR Levenskunst voor pubers DIGITAALZELFPORTRET.NL ORGANISEREN REFLECTIE NLT-MODULE APENCULTUUR DISCUSSIE Is reflectie goed voor pubers? Bram Tenhaeff 2015

DIGITAALZELFPORTRET.NL FILOSOFIE EN NATUURKUNDE GESTUDEERD  PLON (ROND 1900) 80- 96 AKTIEF IN ICT ONDERWIJS: KOMPJOETEREN! Veel ICT bestudeerd: programmeren, lezen, filosofie ICT-markt veranderde sneller dan ik kon studeren Eind jaren 90: grote twijfel over nut van zoeken op internet 2000 JPT: ICT IN Na-ONDERWIJS ( (VIDEO)METEN & MODELLEREN) 2008 ANW en NLT-PROJECTEN OVER OMGAAN MET ICT 2014 APENCULTUUR EN DIGITAALZELFPORTRET ZWO-BEURSAANVRAAG

DIGITAALZELFPORTRET.NL WAT MOETEN WE OP SCHOOL MET HET MASSALE SCHERMLOEREN? Etnografisch onderzoek naar jeugdcultuur en onderwijs PROMOTOREN Saskia Brand-Gruwel, Monique Volman, Marc de Vries, Stef Aupers 3 VAKKEN Onderwijskunde, pedagogiek, sociologie 3 VRAGEN Helpt reflectie? Afstroom naar HAVO? Etnografie jeugd BEGELEIDINGSCIE Cor de Beurs, Herman Koningsveld, Jos Kessels, Wouter Sanderse PROMOTIEVOORSTEL CLASH? AFGEWEZEN NOV 2014 HERNIEUWDE AANVRAAG MET BETERE METHODOLOGIE SEPT 2015 PROEFSCHRIFT

MODERNE MEDIA EN SCHOOL DIGITAALZELFPORTRET.NL EEN VRAAGJE OVER TIJDSBESTEDING HOEVEEL UUR BESTEDEN KINDEREN VAN 12 TOT 16 IN WESTERSE LANDEN DAGELIJKS AAN MODERNE MEDIA? 2 EN HOEVEEL UUR DAGELIJKS AAN SCHOOL? 6 uur 4 uur LEVENSKUNST Onderdeel van de praktische filosofie: A Hoe moet ik mijn leven inrichten B Wat zijn voor mij goede gewoontes? MODERNE MEDIA EN SCHOOL

jongeren, moderne media en onderwijs DIGITAALZELFPORTRET.NL HET BOEK VERDWIJNT? TOTALE ONZIN NATUURLIJK Er wordt meer gelezen dan ooit. Maar niet meer met een boekie in een hoekie! WEBSITE VOOR OUDERS, COLLEGA´s EN LEERLINGEN Materiaal over jongeren en hun media (inf, soc, psy, fil) DOEL Ondersteunen ouders middels populaire teksten en films Informeren collega’s over onderzoek middels teksten en films Verzamelen reflectief materiaal voor leerlingen Presenteren eigen onderzoeksmateriaal WEBSITE BTn jongeren, moderne media en onderwijs

DIGITAALZELFPORTRET.NL MODERNE-MEDIA-GROEP JPT Ferry Haan Economie, Onderwijsraad Jeroen Kerstjens Economie Bram Tenhaeff Natuurkunde, Beta-coordinator Beoogd leden Jeroen de Ruiter Muziek, Informatica, Johan Hoekstra Engels, Informatica Tim Jonkers Aardrijkskunde Fleur Kamphuis Muziek Tom van Greuningen ICT-er, Maatschappijleer Michiel Halewijn ICT-er, Wiskunde EERST WAT DOEN, DAN PAS UREN VRAGEN WEBSITE BTn OVER ONS

ORGANISEREN REFLECTIE AUTORITATIEVE OPVOEDINGSSTIJL Volwassenen en leerlingen zoeken samen naar goede regels . . . en handhaven die BASISSCHOOL MEDIAWIJSHEID Regels per leeftijdscategorie, diploma Veilig Internet MIDDELBARE SCHOOL REFLECTIE Leerling confronteren met eigen gedrag en moeilijke situaties Dwingen tot nadenken en keuzes maken ONDERBOUW Meeste problematische gedrag: de zes uur per dag Geleidelijk aan regels los laten en kleine reflectieve opdrachten BOVENBOUW Meeste leerlingen hebben stabiele set gewoontes Geen dwingende regels en grote reflectieve opdrachten

ORGANISEREN REFLECTIE VERWARRENDE TIJDEN IN ONDERWIJS OVER ICT weinig docenten met echt verstand van ICT-zaken weinig pedagogische en filosofische kennis rondom ICT techniek- pessimisten X techniek-utopisten docenten gaan prat op NIET lezen (anti-intellectualisme) STUDIEGEWOONTES LEERLINGEN VERANDEREN DOOR ICT SNEL ONDERGESCHOVEN ROL VAN KLASSIEKE VAARDIGHEDEN (LEZEN, SCHRIJVEN, REKENEN, TEKENEN EN LUISTEREN) NADRUK LEGGEN OP VERSCHILLEN TUSSEN LEERLINGEN BETEKENT OOK NADRUK OP REFLECTIE OP EIGEN GEWOONTEN ONDERWIJS IN DE WAR

ORGANISEREN REFLECTIE BELANG GOEDE GEWOONTES ARISTOTELES: DEUGDETHIEK belang van goede gewoontes ‘verstandigheid’ als midden tussen ‘denkkracht’ en ‘gevoel’ MARLI HUIJER DISCIPLINE disciplineren als goede gewoontes doen aannemen 50er jaren autoritaire opvoeding hard op inhoud, zwak op relatie 70er jaren vrije opvoeding hard op relatie, zwak op inhoud 90er jaren autoritatieve opvoeding na onderhandelen regels handhaven PUBERTEIT moratorium van Eric Ericsson onder druk zoeken naar eigen goede gewoontes BELANG GOEDE GEWOONTES

ORGANISEREN REFLECTIE Jaarklassensysteem onderwijs met vakken: ruim 200 jaar een groot succes MENTORAAT Individuele begeleiding daarnaast: al 50 jaar modderen VAKKEN  macht van CIJFERS voor opdrachten geallokeerde grotere reflectieve opdrachten MENTORAAT  cyclus van reflectie herhaling reflectie opdrachten in gespreksvorm VAKKEN EN MENTORAAT! VAKKEN OF MENTORAAT?

APENCULTUUR I INLEIDING: OPVOEDEN? 3 II OPZET Les 1 Identiteit 4 III ONDERWIJS EN ICT Les 2 Leerlingen en moderne media 11 IV OUDE PROBLEMEN IN EN NIEUW JASJE Les 3 Vrij of gedwongen? 16 Les 4 Samen of alleen? 21 Les 5 Kennis of mening? 26 Les 6 Kiezen of denken? 31 V LEVENSKUNST Les 7 Sokratisch gesprek over vriendschap 36 VI LITERATUURLIJST: WHO IS WHO IN IT? 41 VII NOTEN 43 VIII GOEDE PRESENTATIES MAKEN 44 IX STUDIEWIJZER 45 LESSENPLAN

DIGITAAL ZELFPORTRET O1 APENCULTUUR DIGITAAL ZELFPORTRET O1 GELEID OPSTEL OVER JOUW ICT-GEDRAG PRESENTATIES O2 16 Presentaties 10 min in tweetallen TOETS OVER BOEKJE T 50 pagina’s lezen  toets van 1 lesuur CIJFER = O1 + O2 + T 3 CIJFERGEVING

APENCULTUUR A DUS IK BEN B KLEREN MAKEN DE MAN C GENERATIE EINSTEIN D Digitale dementie Identiteit: worden wie je bent Kleine en grote identiteit Aristoteles: goede gewoontes Plato en het belang van inzicht ICT en onderwijs: gelovers en skeptici MIJN VRIENDEN EN IK VERTOON IK OOK WEL EENS BIZAR GEDRAG? 1 ICT EN IK

APENCULTUUR E ICT EN IK F SKINNER, BIJGELOOF BIJ DE DUIF G CARR, HET ONDIEPE DE KERK VAN GOOGLE Pubers en hun apparaatjes: vrijheid of dwang Natuurwetten versus regels Skinner: bijgeloof bij de duif Determinisme of keuzevrijheid Levenskunst: de plicht wat van je leven te maken Over de status van regels: zelfdwang 3 ICT EN IK 4 VRIJ OF GEDWONGEN 2 VRIJ OF GEDWONGEN?

APENCULTUUR H DAG VRIEND I PRIVACY: EEN DOOR JULLIE GENERATIE ONDERSCHAT BEGRIP? Catfishing Wat is vriendschap? Het moderne privacy begrip: Warren en Brandeis Privacy opgerekt: is dat erg The Circle van Dave Eggers 5 SAMEN OF ALLEEN? 3 SAMEN OF ALLEEN?

APENCULTUUR J PLATO: DE MYTHE VAN DE GROT K KEEN: WAARHEID EN LEUGEN L CARR: HOE KOM IK HOOG BIJ GOOGLE? Kennis is macht Margreet IK VINDT . . . Plato’s redeneren Aristoteles waarnemen De wetenschappelijke methode: experimenteren en redeneren WWW: web van waan en wijsheid 6 PLAGIAAT 4 KENNIS OF MENING?

APENCULTUUR M CARR: HET BOEK N CARR: GEVAREN VAN HET NET O HEEFT INTERNET ONZE MANIER VAN DENKEN VERANDERD? Hersenspul en hersenfuncties Twee soorten cognitieve activiteit Op school (helaas) vooral denken Het ondiepe Pubers 7 KIEZEN OF DENKEN? 5 KIEZEN OF DENKEN?

APENCULTUUR ROLVERDELING Gezamenlijke analyse fundamentele vraag Expliciteren van eigen waarden Onderzoek geldigheid en gemeenschappelijkheid waarden ROLVERDELING Gespreksleider handhaaft de orde, doet niet mee! Voorbeeldgever concrete voorbeelden Deelnemers gesprek voorbeelden, ideeën kiezen SOKRATISCH GESPREK

SOCRATISCH GESPREK OVER VRIENDSCHAP APENCULTUUR Leonard Nelson Jos Kessels UITLEG AHV PPT 20 min WAT IS VRIENDSCHAP? A VBN OPSCHRIJVEN 10 min B VBN UITLEGGEN 10 min C 1 VB UITKIEZEN 10 min D DAT VB ANALYSEREN 20 min D ZOEKEN KERNBEWERING 10 min NABESPREKEN 20 min SOCRATISCH GESPREK OVER VRIENDSCHAP

APENCULTUUR APENCULTUUR VERHAAL VAN MICHELE DE WAARD VRIENDSCHAP IS . . . Op elkaar menen te rekenen omdat je intimiteiten hebt uitgewisseld . . . VERHAAL VAN MADHURI KRUITHOF ICT vriendschap is gewone vriendschap RESULTATEN?

REFLECTIE IN PLAATS VAN VERBIEDEN DISCUSSIE VAN REGELS NAAR REFLECTIE MEER VRIJHEID GEVEN MEER STEUN GEVEN: MEER ICT BIJ ALLE VAKKEN GROTE REFLECTIEOPDRACHTEN BIJ PAAR VAKKEN (Ne, Na, NLT?) ELK JAAR TELLEN BIJ MENTORAAT KLASSENGESPREKKEN IN MENTORAAT ONDERBOUW REFLECTIE IN PLAATS VAN VERBIEDEN WEBSITE BTn

DISCUSSIE STEUN THE GAP: DIGITAL NATIVES x DIGITAL IMMIGRANTS Ervaringsfeit leraren: niveau leerlingen matig Danah boyd leerlingen leren op school weinig ICT-vaardigheden WAT DOEN WIJ? OP HET OOG HARTSTIKKE VEEL BETAPLUS 23H Robotica, Verdieping Office, Arduino, Lego league INFORMATICA BBHV keuze vak voor 3 groepen per jaarlaag NLT BBHV Tal van info modules ALLE VAKKEN ICT-ELEMENTEN HOE STEUNEN? Bij alle vakken meer sereuze ICT STEUN WEBSITE BTn

DISCUSSIE VRIJHEID LEERLINGEN ILLUSIE VAN VRIJHEID Mijn scherm is van mij, daar doe ik wat ik wil! FEITELIJKE ONVRIJHEID Ouders loeren mee op de schermen (helikopterouders) Leerlingen in 2015 veel onvrijer dan in 1990 of 1970 DANAH BOYD “Just be home before dark!” Wetten en ultrasone piepjes tegen hangjongeren We moeten ze meer vrijheid geven JPT EMOVO GEGEVENS BETER DAN ELDERS Problematisch gedrag met sociale media 8,9% (7,9  10,1) Problematisch gedrag met gamen 5,4% (7,0  3,9) BETERE CIJFERS DOOR LIBERALE KARAKTER SCHOOL? VRIJHEID WEBSITE BTn

DISCUSSIE NIEUWE LEERRUIMTES ORALE FORMATIE Dorp Religie SCHRIFT FORMATIE Stad Wetenschap DIGITALE FORMATIE Wereld Digisfeer . . KRITIEK OP WETENSCHAP ONSTAAN NIEUWE LEERRUIMTES ESSAY VERVANGEN DOOR PERSOONLIJKER SCHRIJFVORM 1 ICT steun 2 Reflectieve teksten laten maken 3 Betekenisvolle projecten op school NIEUWE LEERRUIMTES WEBSITE BTn

EINDE WEBSITE BTn