Over waardige zorg voor kwetsbare ouderen VUmc Basispresentatie Over waardige zorg voor kwetsbare ouderen Jaarcongres waardige zorg Vereniging het Zonnehuis Amsterdam 30 oktober 2014 Prof. dr. Cees Hertogh Afdeling Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde VUmc Amsterdam

Belangenverstrengeling: geen Sponsoring: n.v.t.

Waardige zorg????

De behoefte heeft zelf geen waardigheid, maar is alleen toevallig gekoppeld aan iets dat waardigheid heeft. Daarom zien we de behoefte die het lichaam heeft aan voedsel en onderdak, aan zorg bij ziekte en aan liefde, niet als bestanddelen van iemands waardigheid, maar als enigszins beschamende aspecten van iemand die daarnaast ook waardigheid heeft. Deze zienswijze kleurt subtiel hoe we in dergelijke lichamelijke behoeften voorzien. We beschouwen het dan als steun aan een betrekkelijk onwaardig aspect van het menselijk leven, opdat het waardige deel daar wel bij vaart. Nussbaum, 2006

Waardige zorg???? Contradictio in terminis Negatief  protestbegrip

Dignity in ethical and political discourse It is difficult to define what human dignity is. It is not an organ to be discovered in our body, it is not an empirical notion, but without it we would not be able to answer the simple question: what is wrong with slavery? Leszek Kolakowski, 2002

Waardige zorg???? Contradictio in terminis Negatief  protestbegrip Waardige zorg  goede zorg  kwaliteit van zorg

Drie fasen / perspectieven Medicalisering Psychologisering Normalisering

Medicalisering Seniliteit  hersenziekte  kwetsbaar brein Agenderend: onderzoek en zorg Unieke NL studies: inzicht in beloop Probleemgedrag i.r.t. pijn, medicatie, delier en inflammatie Terminale ziekte met veel belastende symptomen Palliatieve zorg benadering

Psychologisering Ontdekking belevingswereld Bejegening = therapie “ there is still some truth in the old idea that someone can be driven demented.” Mediatieve therapie

Normalisering Kleinschalig wonen Aansluiting bij het ‘gewone leven’ Prothetische omgeving! Thuis: Fysieke huiselijkheid (archetype huis) Sociale huiselijkheid  leefstijlen (op elkaar betrokken groep) Individuele huiselijkheid (jezelf kunnen blijven)

Bio-psycho-sociaal model biomedisch (neuro-) psychologisch sociaal

Onderzoek ouderengeneeskunde & ethiek van de zorg Je krijgt er zoveel voor terug! (Ilse Warners project) (Cees Hertogh) Vrijheidsbeperkingen en domotica (Alistair Niemeijer) GRIP op probleemgedrag (Sandra Zwijsen)

Onderzoek ouderengeneeskunde & ethiek van de zorg PERSPECTIEVEN Advance care planning (Anticipating old age) Kwaliteit van zorgverleningsrelatie Onvrijwillige zorg Probleemgedrag bij dementie Neuropsychologie (Awareness) Delier