Technische evoluties in de cardiologie Ook voor de oudere patiënten Technische evoluties in de cardiologie Ook voor de oudere patiënten? Martin van Leen, specialist ouderengeneeskunde.

Disclosure (potentiële) belangenverstrengeling Geen / zie hieronder Voor bijeenkomst mogelijk relevante relaties met bedrijven Bedrijfsnamen sponsering of onderzoeksgeld honorering of andere (financiële) vergoeding aandeelhouder andere relatie namelijk…… geen nee

Mw Janssen 88 jaar Gereanimeerd (ventrikelfibrilleren) Lichte cognitieve functie stoornis Geniet van leven

Moet er een ICD geplaatst worden?

Technische evoluties in de cardiologie Ook voor de oudere patiënten? de guidelines de randomized controlled trials (RCT) de “real world” studies het boerenverstand

Moeten we boven 75 jaar ICD plaatsen? Realiteit toont aan dat binnen 1 jaar 35% is overleden! Dus er volgt nog een ethische discussie!!!!

Richtlijn ICD implantie ACC/AHA/ESC guidelines

Retrospectieve analyse (n=502) Pellegrini et al. Europace 2008;10:1296-1301

Moss et al. N Engl J Med 2002;346:877-83 RCT (n=1232) Moss et al. N Engl J Med 2002;346:877-83

Moss et al. N Engl J Med 2002;346:877-83 de RTC’s Moss et al. N Engl J Med 2002;346:877-83

Chan et al. Circulation 2009;2:16-24 de “real world” n=965 Chan et al. Circulation 2009;2:16-24

Earley et al. Ann Intern Med 2014;160:111-21 de “real world” Earley et al. Ann Intern Med 2014;160:111-21

indicatie/consequenties met patiënt bespreken het boerenverstand leeftijd een slecht criterium afwijzing device therapie indicatie/consequenties met patiënt bespreken er moet begrip zijn voor de aard van de therapie

het boerenverstand valkuil 1: dementie valkuil 2: device wissel valkuil 3: “downgrade” CRT-D naar CRT-P bespreken

Adequaat maar onvolledig de guidelines Adequaat maar onvolledig de RTC’s Effect ICD jong en oud gelijk de “real world” > 80 jaar ?????????? het boerenverstand Onmisbaar!!

Mw Janssens Gaat lichamelijk en geestelijk hard achteruit Wil waardig sterven Levensverwachting nog 1 jaar

Vragen Wat te doen met ICD? Wat te doen met pacemakerfunctie? Wie doet wat?

Shock frequentie aan het einde van het leven Retrospectieve cohort studie 100 overleden patiënten 27 kregen ICD shocks in de laatste maand waarvan 8 in de laatste levensminuten Goldstein, Ann Int Med 2004;141:835-8

..Gedifferentieerde deactivatie ICD: shockfunctie uit Pacemaker: definitie van pacefunctie-afhankelijkheid is patiënten met inadequaat of afwezig intrinsiek hartritme die leiden tot ongewenst kwaliteitsverlies (bijv vallen, benauwdheid) door pacemaker deactivatie Bijv ICD: comfort bij bi-ventriculaire pacing

Q4. Optimale procedure? Goed geïnformeerde ICD patiënt Terminale fase: consult patiënt, andere zorgverleners, cardioloog Uitschakelen ICD in preterminale fase Beslissing gezamenlijk door dokter + patiënt De-activatie in preterminale fase!

Conclusies Doel van therapie moet men defineren ICD therapie moet gereëvalueerd worden in de context van de gezondheidsstaat van de patiënt Als een ICD mogelijk lijden verlengd of verergerd, dient men hem te deactiveren

Mw Pieters 85 jaar Ziekte van Parkinson Ernstige aortaklepstenose Angina pectoris Artrose Woont in verpleeghuis vanwege ADL problemen

Uw diagnose???????????

Opereren?

Mogelijkheden Klepvervanging (grote operatie) Klepimplantatie = TAVI (kleinere ingreep)

Management of severe aortic stenosis. Management of severe aortic stenosis. The management of patients with low gradient and low ejection fraction is detailed in the text. Authors/Task Force Members et al. Eur Heart J 2012;33:2451-2496

Management of severe aortic stenosis. Management of severe aortic stenosis. The management of patients with low gradient and low ejection fraction is detailed in the text. Authors/Task Force Members et al. Eur Heart J 2012;33:2451-2496

Management of severe aortic stenosis. Management of severe aortic stenosis. The management of patients with low gradient and low ejection fraction is detailed in the text. Authors/Task Force Members et al. Eur Heart J 2012;33:2451-2496

Resultaten Grote kans op succesvolle ingreep Verhoogd levenskwaliteit Grootste risico ernstige bloeding Wordt tot op zeer hoge leeftijd gedaan

Hr van Galen 85 jaar Ernstig hartfalen door zeer slechte ventrikelfunctie en mitralisklep insufficiëntie Houdt erg vast aan leven Woont in verpleeghuis vanwege rheuma en diabetes mellitus

Opereren?

Mogelijkheden Klepvervanging middels open hartchirurgie Percutane mitraalklepoperatie (Mitraclip)

Procedure Aanprikken liesvene Via rechter atrium naar linker atrium Verkleinen insufficiëntie door plaatsen clips

Effect Resultaat op levensverwachting vrijwel gelijk aan klepoperatie rond 70% na 4 jaar Medicamenteuze behandeling 40% na 4 jaar

Mw de Groot 84 jaar Diabetes Hypertensie Hartfalen

Medicatie Bisoprolol 2 mg 1xdd Bumetanide 2 mg 1xdd Aldactone 50 mg 1xdd Perindopril 8 mg 1xdd Valsartan 160 mg 1xdd

Hartfalen Met verlies van linker kamer functie Met behoud van linkerkamerfunctie

Onderscheid Klachten niet verschillend Enige goede diagnose te stellen door uitsluiten van systolisch hartfalen middels Doppler-echocardiografie Ejectiefractie>55% Nieuwe techniek= Tissuedoppler

Medicatie Bisoprolol 2 mg 1xdd Bumetanide 2 mg 1xdd Aldactone 50 mg 1xdd Perindopril 8 mg 1xdd Valsartan 160 mg 1xdd

Effecten medicamenteuze behandeling Geen calciumantagonisten als verapamil/diltiazem Bij hoog hartritme betablokker Bij vochtretentie diureticum, maar bij moeiheidtoename minderen/stoppen Geen der gebruikte middelen verlengt het leven

Vragen???

Bedankt voor uw aandacht m.van.leen@avoord.nl