Deel 3 Paneldiscussie

Krijgt de christelijke invalshoek voldoende aandacht in de medische zorg? Lieverse: Christenen zijn als minderheid vaak bang om zich te uiten. Er is daardoor een zeker Calimero-effect. Maar ik ervaar dat veel collega’s oprecht nieuwsgierig zijn naar het denken als Christen. Geestelijke verzorging is een onderdeel van de zorg. “De Staat zorgt voor de wond, God zorgt voor genezing”, zo staat boven de ingang van een ziekenhuis in Parijs. Van Voorst: door de diverse medische specialismen gaat een holistische benadering verloren. Om die te bevorderen is er een handboek van de katholieke medische ethiek. Hoe kun je omgaan met mensen die ernstig psychisch lijden? Van Voorst: Ik ben geen medicus maar moet denken aan een bekende, bij wie een gedragsverandering optrad door psychisch lijden. Hij werd een ander persoon. In deze uitzichtloze situatie bleef hij toch aan het geloof vasthouden. Hij hield een kruis in zijn hand vast en op de moeilijkste momenten hield hij dat nog steviger vast. Lieverse: psychisch lijden is een belangrijk onderwerp. Dat geldt ook voor de palliatieve zorg in combinatie met een psychische problematiek. Van Voorst: het is van groot belang dat er veel aandacht is voor verpleging.

Stel dat er niets te 'palliëren' is, dan blijft alleen ondraaglijk lijden over. Lieverse: Ik zie lijden als een kwaad dat we moeten verlichten. Verzachten van lijden kan aanvaardbaar zijn, onder omstandigheden ook wanneer dat het risico van sneller overlijden zou verhogen. Ik denk soms in drie gradaties. Genezen kunnen we soms. Verlichten kunnen we vaak en troosten kunnen we altijd. Ik heb nooit euthanasie gepleegd en zal dat ook nooit doen. Ik heb ook nooit daarvoor doorverwezen. Van Voorst: ik denk ten diepste (lijden is vaak een mysterie) dat niemand verlost wordt door euthanasie te ondergaan. De dood is de cumulatie van alle lijden. Het is de poort naar het volgende leven. Het is niet aan ons om die poort te openen, om daarover een beslissing te nemen. Vaak zijn er voldoende mogelijkheden om het lijden draaglijk te maken. Hoe dan te denken over een kindje dat ondraaglijk lijdt? Lieverse: vaak gaat het om beeldvorming. Dan komen extreme situaties voor de camera om een weg te effenen voor euthanasie. Er is bijvoorbeeld veel discussie over kindjes die met een open rug geboren worden. In de huidige richtlijnen kan het lijden van de ouders al een doorslaggevende rol spelen. Het is echter geen uitgemaakte zaak dat bij een bepaalde aandoening een lijdensweg moet volgen. Ik hoor vaak over kinderen met het syndroom van Down dat zij het zonnetje in huis zijn. Opmerking vanuit de zaal: er is ook een morele kant. Willen we een leuk of een zinvol leven?