een ziekenhuis, HTSM en logistiek 8 december 2014 Kennispunt Twente, presentatie Twente Index dr. Duco Bannink Vrije Universiteit Amsterdam Bestuurswetenschappen

lokaal sociaal beleid in de kennissamenleving p. 2 de ontwikkeling van werkgelegenheid is U-vormig niet simpelweg gevolg van malaise, maar structureel

1. het verdwijnende midden 2. beleidsopties voor Twente p. 3db, governance studies een ziekenhuis, HTSM en logistiek

productie in globale netwerken coördinatie van globale netwerken 1. het verdwijnende midden db, governance studiesp. 4

productie in globale netwerken coördinatie van globale netwerken “Zuidas” “City” “Philips” “ABN Amro” “Apple” coördinatie & ontwerp “China” “Foxconn” productie schoonmaak, zorg, veiligheid ondersteuning 1. het verdwijnende midden db, governance studiesp. 5

economische uitwisseling in netwerken is globaal netwerk-werk is plaatsgebonden > twee consequenties >> volgende slide p. 6db, governance studies 1. het verdwijnende midden

1. uitsluiting uit netwerken bij te hoge kosten of te lage toegevoegde waarde (Manuel Castells, The Network Society) > in Nederland gelokaliseerde productie van goederen komt onder druk > wel toegevoegde waarde op basis van positie (“Rotterdamse haven,” geografisch effect) 2. gelokaliseerd netwerk-werk in ‘global city’ (Saskia Sassen, The Global City) > sterke concentratie van coördinatie-functies (financiën, control, advocatuur, etc.) in die global city (“Zuidas,” agglomeratie-effect) > ook ondersteuning van coördinatie is gelokaliseerd: zorg, onderwijs, huisvesting, bouw, horeca, schoonmaak p. 7db, governance studies 1. het verdwijnende midden

verschuiving van arbeid: gedifferentieerde consequenties (dit is het gevolg van wat heet “task-biased technological change”) > middengroep: numerieke flexibilisering > verdwijnt naar lage lonenlanden (onderkant MBO) > bovenkant: functionele flexibilisering > investering in kennis en capaciteiten; toename inkomens vanwege kapitaliseren op positie en kennis en expertise (vanaf bovenkant MBO) > onderkant: “informalisering” > informalisering: de baan verdwijnt; toename flexibele contracten, ZZP- ers, informeel werk, etc.; dus ook toename draaideur-bijstand p. 8db, governance studies 1. het verdwijnende midden

> informalisering: ‘laagste inkomens in zorgsector, agrarisch/milieu, horeca’ > veel deeltijd, lage uurlonen, stijging ZZP-ers vooral in diensten en bouw, enkele procenten stijging ‘flexibele schil’ > ‘hoogste inkomens in economie, juridisch, hoge techniek, bestuurlijk, zorg-bestuurlijk’ > integratie in globale netwerken, maar onderhevig aan schommelingen internationale economie CBS, kwartaalberichten III-2009, II-2011, II-2012 p. 9db, governance studies 1. het verdwijnende midden ZZP-ers (aandeel werkz. beroepsbev.)1996: 6%2008: 9% flexibele schil (CBS, UWV)2006: 23%, 28%2009: 26%, 32%

> twee opties > investeren in kwaliteit arbeidsaanbod > participatiebeleid, WWB, scholing > moeizaam; en beperkt effect > investeren in internationale positie > welbeschouwd ondoenlijk, maar absoluut noodzakelijk p. 10db, governance studies 2. beleidsopties voor Twente

Gefragmenteerde arbeidsvraag Aan lokale context gebonden taken Verdwijnend midden Banen gebaseerd op expliciete kennis ArbeidsvraagActivering: scholing, bemiddeling Potentieel arbeidsaanbod Topsegment Integratie in internationale kenniseconomie Tacit knowledge Clientèle WW Clientèle WWB WO, HBO MBO 3-4 Lagere opleiding Toerustingsambitie Toerustingspotentieel

> twee opties > investeren in kwaliteit arbeidsaanbod > participatiebeleid, WWB, scholing > moeizaam; en beperkt effect > investeren in internationale positie > welbeschouwd ondoenlijk, maar absoluut noodzakelijk p. 12db, governance studies 2. beleidsopties voor Twente

> investeren in internationale positie > waarin? inzicht in globale kenniseconomie biedt antwoorden! > let op kennisbasis en op locatievoordeel > impliciete, zich ontwikkelende kennis; die je moeilijk kunt transfereren; bij voorkeur voortbouwend op unieke kritische massa. HTSM! > werk dat is gebonden aan de locatie. toerisme, logistiek! > en beschermde werkgelegenheid in publieke sector. zorg dat je een ziekenhuis hebt! en een HBO of universiteit p. 13db, governance studies 2. beleidsopties voor Twente

> ideeën, problemen voor Twente? > verdringing lagere banen door mbo’ers > samenwerkingsstrategieën: poolen van personeel, campusgedachte met strategische partners > behoud van kennis van basistechnieken, re-shoring p. 14db, governance studies 2. beleidsopties voor Twente