Goede regels en de risico-regelreflex Hoe voorkomen we dat het betere de vijand van het goede wordt? Ira Helsloot Hoogleraar besturen van veiligheid

De zin van regels: het wordt veiliger Regels op het gebied van sanitatie hebben eind 19e en begin 20e eeuw onze levensverwachting sterk verhoogd Evenzo regels op het gebied van voedselveiligheid (inclusief additieven) In mindere mate geldt dat ook voor de eisen aan de chemische industrie in reactie op de grote ongevallen uit de jaren zestig en zeventig uit de vorige eeuw: die hebben ons enkele minuten per mens opgeleverd

Zijn we dan al klaar met veiligheid? Een verschil in sociale klasse betekent een verschil in levensverwachting van 7 jaar en voor gezonde levensjaren is dat zelfs 13 jaar. Dus hier ligt nog een opgave … in termen van opleiding, welvaart en misschien een paternalistisch ‘duwtje’ Regels die de welvaart verminderen, leveren dus ook echte doden op.

De onzin van meer regels Meer regels leiden nu niet zomaar tot meer veiligheid Langjarig zien we: 2200 doden bij ongevallen in huis 800 verkeersdoden 60 doden door brand Enkelen a.g.v. industriële ongevallen buiten bedrijfsterrein Frederick Wolfe heeft laten zien dat winst een betere voorspeller is van veiligheid dan (meer geld besteed aan) meer veiligheidsregels En natuurlijk de klassieker Adams: wie zich veilig voelt, gedraagt zich onveilig (en omgekeerd).

En daarom is de risico-regelreflex stom De RRR is het automatisme om na incidenten of het publiek worden van een risico het als (overheids)opgave te zien om dat risico te verkleinen. Menselijk maar stom … als het incident een incident is en de maatregelen duur … en dat is meestal het geval Bedrijven geven vaak de overheid de schuld en de overheid de burger … twee serieuze misverstanden want veel regels zijn door branches bedacht en de Nederlandse burger wil vooral een redelijke overheid.

Waarom tunnels zo duur zijn Casus 1 Waarom tunnels zo duur zijn Ira Helsloot Hoogleraar besturen van veiligheid

Andermans geld geef je makkelijk uit Enkele fatale branden in de Alpentunnels maakten duidelijk dat ook in tunnels mensen kunnen omkomen. Dus op rijksniveau nieuwe tunneleisen, maar … … tunnels vereisen een bouwvergunning van ook angstige gemeentelijke overheden waarbij … de Commissie (meer) Tunnelveiligheid adviseert. Dus stoere bestuurder houdt metro open en de Tweede Kamer vraagt in motie om centralisatie van tunnelvergunningen (maar neemt nog wel een extra Tunnelwetje aan)

Waarom de opsporingspercentages in Nederland achteruit hollen Casus 2 Waarom de opsporingspercentages in Nederland achteruit hollen Ira Helsloot Hoogleraar besturen van veiligheid

Oneindige professionalisering De vergissing na de Schiedammerparkmoord leidt tot het programma Versterking opsporing en vervolging gericht op meer professionalisering dus … … vier ogen principe, meer opleiding en certificering en daarom… … een onvermijdelijke afname in opsporingspercentages … … terwijl het over enkele serieuze fouten in tien jaar ging. Dus hebben we bewust een balans bepaald tussen het voorkomen van opsporingsfouten en het opsporen van boeven?

Hoe 580 miljoen euro onder de grond verdwijnt Casus 3 Hoe 580 miljoen euro onder de grond verdwijnt Ira Helsloot Hoogleraar besturen van veiligheid

Veiligheid boven alles? Hoogspanning is geen of een heeeeel klein risico daar zijn alle wetenschappers het over eens maar … … nieuwe lijnen geven altijd gedoe dus … dacht de minister van VROM om uit voorzorg voor nieuwe situaties een norm te ‘adviseren’ aan gemeenten die 500 keer strenger is dan de Europese norm maar … … dat begrijpt geen burger die in een ‘oude situatie’ leeft. Uiteindelijk stelt de TK in een motie dat alle hoogspanning onder de grond moet of huizen gesloopt want veiligheid boven alles Trucje van minister van EZ: deels via elektrarekening, deels gemeenten laten betalen.

Krijgen de gemeenten kans om een goede jeugdzorg te organiseren? Casus 4 Krijgen de gemeenten kans om een goede jeugdzorg te organiseren? Ira Helsloot Hoogleraar besturen van veiligheid

De RRR heeft de jeugdzorg ‘verpest’ Savanah en Robert M. Hebben geleid tot disproportionele veiligheidsmaatregelen als het vier-ogenprincipe, de VOG, de hogeropleidingseis en meer uithuisplaatsingen die alle leiden tot minder maar duurdere jeugdzorg Daarom is het stelsel gekanteld, d.w.z gedecentraliseerd. Gemeenten proberen weer te deprofessionaliseren en meer te vertrouwen op de uitvoerders De ‘Haagse’ druk vanuit Inspecties, ministeries en Tweede Kamer is echter naar weer meer ‘garanties op veiligheid’ terwijl … … ouders met kinderen in de jeugdzorg daar niet voor zouden kiezen.

Contact: i.helsloot@crisislab.nl Dank voor uw aandacht! Contact: i.helsloot@crisislab.nl