Hoofdstuk 1: De Eerste Wereldoorlog Les 5 – par. 3B Opkomst van het Nationaalsocialisme
Chaos in Duitsland in 1919 Communisten wilden een revolutie Spartakisten-opstand Socialisten (democraten) gesteund door Leger en Vrijkorpsen Berlijn in chaos De Keizer vlucht
Raden Republiek - München
Berlijn 1919 Spartakisten gegen Regierungstruppen
Democratische verkiezingen en zwakten Democratische regering zetelt in Weimar Weimarrepubliek Gewonnen door de socialisten Geen van de partijen had de meerderheid Dus een coalitieregering was noodzaak Socialisten, Katholieken en progressieve liberalen waren tot elkaar veroordeeld Socialisten en Katholieken wantrouwden elkaar Communisten, conservatieven en behoudende liberalen wilden niets met de regering te maken hebben
Democratische zwakten Deze regering gaat akkoord met Vrede van Versailles Echter niet met de nieuwe landsgrenzen (zie dia) Deel van de legertop voelt zich verraden Dolkstootlegende wordt geboren (zie dia)
Weimar vs Dolkstoot
Meer problemen voor de jonge republiek Binnenlands Staatsgreep 1920 Kapp-putsch Freikorps Extreemrechts Mislukt Doordat arbeiders in het hele land achter de regering gingen staan. Het leger hield zich echter afzijdig en de coupplegers werden niet vervolgd! Buitenlands 1923 kon men de herstelbetalingen niet meer nakomen Franse reactie bezetting Ruhrgebied Als reactie hierop leggen de industriearbeiders in dit gebied hun werk neer, maar kregen wel doorbetaald drukken van geld geldontwaarding Hyperinflatie
Hyper-inflatie Prijs van 1 kilo brood December 1921: 4 Mark Januari 1923: 250 Mark April 1923: 474 Mark Augustus 1923: 69.000 Mark November 1923: 201.000.000.000 Mark
Tijdelijke hulp VS springen op de bres Geldleningen Investeringen van bedrijven 1929 Wereldwijde Economische Crisis Duitsland werd het hardst getroffen leningen stop en terugbetaling Werklozen fabrieken sluiten enz.
NSDAP Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei Na de Oorlog zocht Hitler een nieuw levensdoel en een wijze om zijn radicale ideeën te verspreiden Hij vond dit bij de DAP Hij vormde deze partij om tot de NSDAP Deze partij beloofde Duitsland weer sterk te maken [militair & economisch] weer één te maken [Heim ins Reich] te geven waar het recht op had > land & grondstoffen [Lebensraum] ruimte voor het superieure volk [Lebensraum] één leider (Der Führer); antidemocratisch desnoods geweld om het doel te bereiken [gezond] Aanpakken der Joden [antisemitisch] en socialisten/communisten Partijprogramma NSDAP 1920 (Activerende Opdracht)
Couppoging van Hitler In 1923 dacht Hilter met zijn NSDAP dat de tijd rijpt was voor een coup (en een bankroof!) De coup mislukte waarbij ook nog eens tientallen doden vielen Hitler werd tot vijf jaar cel veroordeeld In een luxe gevangenis Waar hij Mein Kampf schreef De NSDAP verdween niet maar bleef een kleine fanatieke aanhang houden
Hitler tijdens coup 1923
Aanhang groeit Vanaf 1924 leek het beter te gaan in Duitsland De radicale (rechts en links) partijen zagen hierdoor hun aanhang slinken Tevens tekende de regering het Verdrag van Locarno Erkenning van de Westgrenzen en herstel van de relaties met Frankrijk en later ook met haar Oosterburen (na erkennen van de Oostgrenzen) (zie dia hierboven) De groeide welvaart was echter schijn; de economie draaide op geleend geld. De Crisis van 1929 maakte hier een einde aan. Gevolgen Economie stortte volledig in Massale werkloosheid Mensen zoeken hun heil bij radicaal politieke partijen
Aanhang groeit In 1932 behaalde de NSDAP 37 procent van de stemmen De boodschap van de NSDAP sprak veel mensen aan (zie eerdere dia) De wijze waarop de boodschap werd verpakt was zeer slim Zeer goede propaganda Inzetten moderne communicatiemiddelen Redenaarskunst van Hitler Moeilijke problemen/eenvoudige oplossingen, en Charisma
Huiswerk Opdracht Bestudeer het Partijprogramma van de NSDAP. Welke fascistische kenmerken herken je en welk specifieke Nationaalsocialistische? Markeer digitaal deze (dan wel uitprinten en in je schrift plakken en/of schrijf ze over in je schrift!) Het doc staat op de site.