Differentiatie in het geschiedenisonderwijs Didactiek Praktijkvoorbeelden Anita Warmelink (war@wlg.nl) Willem Lodewijk Gymnasium Groningen Coördinator Alfasteunpunt RUG (g.h.warmelink@rug.nl)

Gezamenlijke instap Geef iedereen even de tijd na te denken en te formuleren. Bekijk de tekening. Welke tekst zou je in het tekstwolkje kunnen zetten om de noodzaak van differentiatie in het middelbaar onderwijs duidelijk te maken?

Waarom differentiëren? Om het eerlijk te houden krijgt iedereen dezelfde opdracht: klim in de boom

Differentiatie: wat is het? het doelbewust onderscheid maken tussen leerlingen binnen één klas, op basis van bijvoorbeeld leerstijl, instructiebehoefte of beheersingsniveau. (vrij naar Bosker) Vandaag: differentiatie naar instructie: Samen de les starten: prikkelende instap om lesdoel duidelijk te maken Verder in 3 groepen, met verschillende instructiebehoefte en verschillende opdrachten Samen afsluiten, controlevraag en reflectie

Visible Learning

Kleine oefening (10 min.) Neem één van je klassen in gedachten Benoem 5 excellente leerlingen (groep C) Benoem 5 leerlingen die niet mee kunnen komen (groep A) Welke oefening uit je methode is eigenlijk op het ‘middenniveau’? (groep B). Neem die in gedachte Hoe maak je daar een A en C bij?

Ervaren en aan de slag De komende 45 minuten maakt iedereen (een begin met) een gedifferentieerde les (differentiatie naar instructie), bestaande uit een gezamenlijke instap, 3 verschillende opdrachten en een gezamenlijke afsluiting.   Geen lesmethode mee? Kopie opdracht uit Feniks beschikbaar. Bepaal op welke manier je aan de opdracht zou willen werken: A: moeite met de stof: eerst wat uitleg, waarmee je op gang geholpen wordt. B: ik snap wat de bedoeling is en wil het liefst meteen zelf (individueel) met een gestructureerde opdracht aan de slag, daarna in tweetallen verder, vragen stellen kan. C: ik heb ervaring met differentiëren en wil zelf aan de slag (alleen, of samen), met een open opdracht waarin veel van je creativiteit en eigen inbreng verwacht wordt, vragen stellen kan.

Differentiatie naar instructie Groep A krijgt de eerste 5 minuten extra uitleg Groep B en C werken de eerste 5 minuten zelfstandig, in stilte Daarna mag iedereen vragen stellen aan de docent, door vinger opsteken We werken 45 minuten aan de opdracht

Rondje Voor welke klas heb je iets gemaakt? Welke opdracht uit welke methode was je uitgangspunt? Wat is het grootste verschil tussen jouw opdracht A, B en C? Welke vraag heb je nog? Wat wil je nog graag weten?

Hoe deel je de lln in? Op basis van toets: Pre-test: Tip: laat de lln dit zelf invullen, bij wijze van formatieve evaluatie Pre-test: via quiz op bv Edmodo, of Quizlet (huiswerk) Live in de klas: Socrative (les ervoor)   Beginner: 0 punten In ontwikkeling: ≤ helft punten Adequaat: ≥ helft punten ≤ alle punten Uitstekend: alle punten Vraagnummer SE VS RECHTS Chronologie: onderwerp-specifieke gebeurtenissen, verschijnselen en ontwikkelingen Noemen en herkennen Toepassen en gebruiken C14 Kritisch beschouwen B12 Oorzaak-Aanleiding (onderwerp-specifiek) B6

In een klassensituatie: Hoe doe ik dit in de klas? Bij binnenkomst plattegrond beamen Start van de les: gezamenlijk Plaatjes chronologische volgorde Opdrachten uitdelen Groep B en C gaan alvast instructie lezen Docent gaat bij groep A zitten en verlengde instructie geven Mixen voor nabespreking en/of Gezamenlijke afsluiting met controlevraag

Reacties Kijk leerling: hoe zou die dit ervaren? Mijn leerlingen: “prettig om op je eigen niveau te werken” “Extra aandacht van docent is fijn” Groep C had veel aan uitleg van groep A Kijk docent: welke didactiek zit hier achter? Verschillende leerstijlen Verschillende niveau’s Verschillende leerroutes Opvallend: veel lln zijn niet gewend in de les te werken.

Tips Begin klein Neem je boek als uitgangspunt Zorg voor volledige instructie op papier Deel vooraf de groepen in Begin samen en eindig samen Reflecteer/evalueer met je klas na afloop Deel je ervaringen met anderen

Tot slot Voorbeeldmateriaal bij de context Republiek bij mij af te halen. Handouts en ppt via link (zie congresmap)