BEDRIJFSOVERDRACHT WAARDEBEPALING

Enkele belangrijke begrippen 1 Wie is Aquis? 2 Enkele belangrijke begrippen 3 Basisprincipes bij waardering 4 Bouwstenen voor een waardering 5 Normalisatie 6 Verdiscontering 7 Waarderingsmethoden Aquis gecreëerd : Corporate finance kantoor + KMO bemiddeling 3 vennoten Focus: 1 mio € - 5 mio € Uitleg Slogan- Experience –TRUST-Networking Vertaling naar strategie: Door intens networking + focus op Trust => customer intimacy TO DO (UITDAGING) Naambekendhied creeren en eerste klanten binnenhalen

Overnamebegeleiding van kandidaat verkopers Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden AQUIS is een onafhankelijk corporate finance kantoor met focus op volgende domeinen: Overnamebegeleiding van kandidaat verkopers Overnamebegeleiding van kandidaat kopers Waarderingsoefeningen & opmaak infomemorandi Financieringsopdrachten Interim Opdrachten Aquis kan terugvallen op een ruim netwerk van zakelijke contacten en kan beroep doen op een geprivilegieerde relatie met een groot aantal particuliere, industriële en financiële kandidaat investeerders of overnemers. Wij profileren ons als een ervaren bondgenoot die uw noden erkent, begrijpt en zorgt voor een maximale verdediging van uw financieel-strategische belangen.

TEAM Jules Sanders Partner Specialisatie: Fiscaliteit, Successieplanning, Vennootschapsrecht Achtergrond: Sanders Accounting & consulting Francis Gevaert Partner Specialisatie: Due diligence, Contractnegotiatie Achtergrond: Arthur Andersen, Omega Pharma, Arseus, Vangansewinkel Axel Despriet Advisory to the board Specialisatie: Vastgoed Achtergrond: Catella Property Group, GLL Real Estate Partners, Mitiska Reim 3 verschillende profielen met elk hun complementaire expertise

Uw #bedrijfsoverdacht, praat erover’ ‘Veel ondernemingen gaan jammergenoeg samen met de zaakvoerder op pensioen. Uw #bedrijfsoverdacht, praat erover’ Kris Peeters 25.000 Ondernemingen per jaar worden overgelaten. Bron: De Tijd http://www.unizo.be/opvolgingenovername/video/begin_op_tijd_aan_een_bedrijfsoverdracht.html 200.000 Ondernemers komende jaren met pensioen. Bron: Einde loopbaan enquête Unizo Aquis gecreëerd : Corporate finance kantoor + KMO bemiddeling 3 vennoten Focus: 1 mio € - 5 mio € Uitleg Slogan- Experience –TRUST-Networking Vertaling naar strategie: Door intens networking + focus op Trust => customer intimacy TO DO (UITDAGING) Naambekendhied creeren en eerste klanten binnenhalen

Confidentialiteit? Timing? Emotie? Waarde vs. prijs Intens proces Aquis gecreëerd : Corporate finance kantoor + KMO bemiddeling 3 vennoten Focus: 1 mio € - 5 mio € Uitleg Slogan- Experience –TRUST-Networking Vertaling naar strategie: Door intens networking + focus op Trust => customer intimacy TO DO (UITDAGING) Naambekendhied creeren en eerste klanten binnenhalen Tijdig beginnen

C wenst activa van B over te nemen: Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Asset Deal C wenst activa van B over te nemen: Balans B Gebouw: 80 Machines: 40 A C B Kapitaal: 50 Lening: 70

Alle activa afzonderlijk bekijken: Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Asset Deal - Overlater Alle activa afzonderlijk bekijken: Boekwaarde vs. verkoopwaarde (= marktwaarde) Verschil = meer - of minderwaarde Boekwaarde Verkoopwaarde Meerwaarde   Goodwill 0 Goodwill 20 20 Gebouw 80 Gebouw 180 100 (100-20) Machines 40 Machines 30 -10 (60-20) Totaal 120 Totaal 230 110

Verwezenlijkte meerwaarde = belastbare opbrengst Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden OVERLATER Verwezenlijkte meerwaarde = belastbare opbrengst Verwezenlijkte minderwaarde = fiscaal aftrekbare kost OVERNEMER Afschrijfbaar karakter activa Interesten financiering fiscaal aftrekbaar Registratierechten bij verkoop onroerend goed Onderworpen aan BTW Gekochte activa beschikbaar als garantie voor bank Pick and pay - achterlaten van ongewenste activa/passiva

C wenst de aandelen van A in vennootschap B over te nemen: Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Share Deal C wenst de aandelen van A in vennootschap B over te nemen: A Balans A FVA: 100 Kapitaal: 30 Lening: 70 C B

Aandelen niet afschrijfbaar Geen btw, geen registratierechten Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden OVERLATER MW niet belast zowel als overlater natuurlijk persoon of vennootschap is OVERNEMER Aandelen niet afschrijfbaar Geen btw, geen registratierechten Slechts gekochte aandelen beschikbaar als garantie voor bank Verkoop totaliteit van de onderneming, dus ook “lijken” in de kast

Vergelijking Asset Deal – Share Deal Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Vergelijking Asset Deal – Share Deal   Asset Deal Share Deal Voordelen Voordelen zijn eerder voor de koper: -Activa kunnen afgeschreven worden -Weinig risico’s i.v.m. passief Voordelen zijn eerder voor de verkoper: -Meerwaarde meestal vrijgesteld -Continuïteit onderneming -Geld onmiddellijk privé beschikbaar (in A) -Verkoper ontlast van verantwoordelijkheid Nadelen Nadelen zijn eerder voor de verkoper: -Meerwaarden worden meestal belast -Geld komt in onderneming i.p.v. privé (in B i.p.v. A) -Verkoper blijft verantwoordelijk Nadelen zijn eerder voor de koper: -Aandelen zijn niet afschrijfbaar -Koper draagt risico’s onderneming

EBITDA = Earnings Before Interest & Taxes (= EBIT) Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden EBITDA = Earnings Before Interest & Taxes (= EBIT) = Earnings Before Interest & Taxes Depreciations & Amortisations (= EBITDA) = Operationeel resultaat voor afschrijvingen & waardeverminderingen = Vrije Cash uit operaties

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden EBITDA Verkopen 1.000 Aankopen HG 500 Brutomarge 500 (50%) Diensten & Diverse Goederen 100 Personeelskosten 50 Diverse kosten 50 EBITDA 300 (30%) Afschrijvingen 100 Waardeverminderingen 100 EBIT 100 (10%)

Basisprincipes bij Waarderingen Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Basisprincipes bij Waarderingen

Totaliteitsprincipe Te waarderen object = gehele onderneming Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Totaliteitsprincipe Te waarderen object = gehele onderneming Combinatie van materiële en immateriële componenten Alle aspecten van de onderneming beoordelen & incalculeren

Subjectgeörienteerdheid Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Subjectgeörienteerdheid DE waarde van de onderneming => bestaat niet Steeds vanuit subjectief aandeel (koper – verkoper – kredietverschaffer - …)

Principe van toekomstgerichtheid Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Principe van toekomstgerichtheid De waarde van de onderneming => geactualiseerde toekomstige kasstromen Aspecten toekomst: Macro-economisch Marktontwikkeling sector Concurrentiepositie Risicoprofiel onderneming

Principe van waardering in going concern Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Principe van waardering in going concern Uitgangspunt: Going concern Uitzondering: Ontbreken van winstpotentie Bijkomend te beoordelen bij liquidatiewaarde: Sociaal passief Kosten sanering / afbraak Andere latente kosten…

Principe van tijdsafhankelijkheid Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Principe van tijdsafhankelijkheid Waardering op tijdstip ~ op basis van informatie op dat ogenblik Waardering wijzigt continu in functie van: Toekomst / Vooruitzichten Bedrijfsrisico Rente Marktklimaat

Bouwstenen voor een waardering Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Bouwstenen voor een waardering

Activiteiten Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Activiteiten

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Activiteiten De activiteit van een onderneming is de basis voor de waardering van een onderneming Wat onderscheidt onderneming van gelijkaardige ondernemingen? Product of dienst Know how Unieke marktpositie R&D Patenten, octrooien & licenties Specifieke contracten Gekwalificeerd personeel …

Activiteiten Risicoprofiel Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Activiteiten Risicoprofiel

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Risicoprofiel Marktanalyse: Marktpositie, Sector, toetredingsbarrières… Risicospreiding activiteiten Toekomstperspectieven Administratieve organisatie/Interne controle Claims en hangende geschillen Grote afhankelijkheid van bepaalde klanten en leveranciers Management Track record

Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Onroerende goederen Reële waarde van onroerende goederen is niet gelijk aan de boekwaarde Meerwaarde op onroerende goederen: Belastingeffect? Huur/verhuur onroerend goed: voorwaarden contract Zakelijke zekerheden: vruchtgebruik, recht van opstal, erfpacht Investeringsverplichtingen?

Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen Machines/uitrusting

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Machines/uitrusting Wat is de realisatiewaarde/gebruikswaarde van de activa? Belastingeffect? Off balance lease Renting Wagenpark Impact afschrijvingsmethode

Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen Rendement Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen Rendement Machines/uitrusting

Rendement Historisch rendement en verwacht rendement in de toekomst Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Rendement Historisch rendement en verwacht rendement in de toekomst Normalisatie resultaten: Bestuurdersvergoedingen Eenmalige kosten en opbrengsten Intragroepsverrichtingen: Transfer Pricing Intresten op rekeningen courant Huur marktconform Bedrijfskapitaal Overtollige activa Verborgen passiva

Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen Rendement Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen Rendement Machines/uitrusting Overtollige activa

Overtollige activa Cash-excess: effect op rendement/eigen vermogen Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Overtollige activa Cash-excess: effect op rendement/eigen vermogen Voorraad-excess Overtollige onroerende goederen Overtollige machines/uitrusting Overtollige vorderingen …

Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen Rendement Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen Rendement Machines/uitrusting Overtollige activa Bedrijfskapitaal

Bedrijfskapitaal Overwaardering/Onderwaardering substantie Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Bedrijfskapitaal Overwaardering/Onderwaardering substantie Voorraad Handelsvorderingen … Bedrijfskapitaal op moment waarderingen versus normaal verwacht bedrijfskapitaal

Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen Rendement Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen Rendement Machines/uitrusting Overtollige activa Bedrijfskapitaal Verborgen passief

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Verborgen passief Sociaal passief: waardering meestal vanuit ‘going concern’ standpunt Milieu Financiële contracten Investeringsverplichtingen Belastinglatenties Claims/geschillen Borgstellingen voor andere (groeps-)ondernemingen

Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen Rendement Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Activiteiten Risicoprofiel Onroerende Goederen Rendement Machines/uitrusting Overtollige activa Bedrijfskapitaal Verborgen passief Verborgen actief

Verborgen actief Knowhow Resultaten R&D Merknaam / Logo / Reputatie Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Verborgen actief Knowhow Resultaten R&D Merknaam / Logo / Reputatie Goodwill & netwerk …

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Quotes “ The estimation of the value of a share in a company whose shares cannot be bought and sold in the open market, and with regard to which there have not been any sales on ordinary terms, is obviously one of difficulty” “A business is worth what a willing, well informed buyer will pay to a willing seller”

Bouwstenen voor de waardebepaling Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Bouwstenen voor de waardebepaling Geïnvesteerd vermogen net assets substantiële waarde genormaliseerde rendementen/ prognoses verdisconterings-voeten/multiples

Normalisatie Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Normalisatie

Beoordeling en normalisering van de rendementen en kasstromen Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Beoordeling en normalisering van de rendementen en kasstromen Bij de beoordeling van de resultaten van een onderneming dient men na te gaan in welke mate de boekhoudkundige resultaten de correcte bedrijfseconomische rendabiliteit weerspiegelen en/of er een aantal correcties noodzakelijk zijn teneinde een juist inzicht te verwerven in de rendabiliteit die als basis kan dienen voor de waardering.

Beoordeling en normalisering van de rendementen en kasstromen Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Beoordeling en normalisering van de rendementen en kasstromen Normalisering van de resultaten houdt in: Onderling vergelijkbaar maken van de jaren Eliminatie van eenmalige en uitzonderlijke resultaten Eventueel afzonderen van niet bedrijfsgebonden kosten en opbrengsten Herberekening van lineaire en degressieve afschrijvingen en ruimer: corrigeren van invloed van fiscale motieven bij de winstbepaling Correcte verrekening van een ‘normaal’ ondernemersloon Correcte vergoeding van de gebruikte ruimten Correcte toepassing van rente bij RC (actief of passief) …

Verdiscontering Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Verdiscontering

Verdiscontering Waarom verdisconteren? Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Verdiscontering Waarom verdisconteren? Kasstromen in de toekomst hebben een lagere waarde dan kasstromen vandaag. Nochtans moet de investeerder nu decaisseren om de aandelen te verwerven die hem op termijn een bepaald rendement zullen opleveren. Vandaar dat bij waardering de geprojecteerde kasstromen verdisconteerd worden naar vandaag. In concreto wordt een kasstroom op tijdstipt als volgt verdisconteerd: CFo = CFt / (1+k) t Waarbij CFo = huidige verdisconteerde waarde van de toekomstige CF CFt = CF op tijdstip t k = verdisconteringsvoet of vereist rendement t = tijdstip

Verdiscontering 2.1. Kapitaalkost van het eigen vermogen: Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Verdiscontering Bepaling van de verdisconteringsvoet voor de waardering van een KMO 2.1. Kapitaalkost van het eigen vermogen: Verdisconteringsvoet van stromen die enkel toekomen aan de aandeelhouders is gebaseerd op CAPM model (Capital asset pricing model): i = Rf + (Rm – Rf) * Beta Waarbij: Rf = Risicovrije rente (voorbeeld OLO 10 jaar) : Rm = marktreturn Rm – Rf = risicopremie Beta= indicator van sectorieel risico

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Verdiscontering De cost of equity (kost van het eigen vermogen) is te beoordelen als het vereiste rendement dat de investeerder voor het beoogde risico (de over te nemen onderneming) wenst te bekomen. Doorgaans wordt dit uitgedrukt als de som van het risicovrije rendement (vb OLO) + risico factor voor de sector/markt + ondernemingsspecifiek risico Toevoeging van een extra risico voor KMO’s: operationeel risico en risico van illiquiditeit en dit kan op twee manieren Verhoging van de verdisconteringsvoet met een extra small cap- risicofactor: verdiscontering gebeurt dan aan CAPM voet + extra risk% Toepassen van een discount op de bekomen waarden: de waarden bekomen met toepassing van de cost of equity voet, worden verminderd met 20-30% waardereductie voor risico KMO

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Verdiscontering 2.2. Bepaling van de GGKK (gewogen gemiddelde kapitaalkost of WACC) Bij verdisconteringen waar de te verdisconteren stromen toekomen aan alle vermogensverstrekkers (vreemd en eigen vermogen) moet de GGKK gehanteerd worden waarbij een weging wordt aangehouden van zowel de kapitaalkost van het eigen vermogen als die van het vreemd vermogen. GGKK = kost eigen vermogen * % weging EV/TV + kost vreemd vermogen *% weging VV/TV

Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Marktgerichte benadering Inkomensgerichte benadering Rendementswaarde Discounted Cash flow methode Vermogensgerichte benadering

Waarderingsmethoden Marktgerichte benadering Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Waarderingsmethoden Marktgerichte benadering Empirische methode of methode van de vuistregels Bij deze methode geschiedt de waardering op basis van vuistregels die in de sector gehanteerd worden. Beoordeling: subjectief, niet verifieerbaar. Multiple of ‘direct market’ methode Bij deze methode maakt men gebruik van multiples die men haalt van vergelijkbare bedrijven (de zogenaamde peer group): veel gehanteerde multiples zijn P/CF, EV/EBITDA, EV/EBIT. Beoordeling: iets gefundeerder dan voorgaande gezien gebruik gemaakt wordt van parameters bij andere vergelijkbare bedrijven; eenvoudig in gebruik, doch groot risico van hanteren van foute parameters (slechte peer group, foute berekeningen in de peer group, …)

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Multiples Berekenen van de ondernemingswaarde op basis van peer multiples Parameter x multiple Historische data omtrent deals in het verleden (deal multiples) Beursgenoteerde ondernemingen (market multiples) Mogelijke parameters EBITDA EBIT Omzet Voorbeeld EBITDA x Multiple = Ondernemingswaarde + Overtollige kaspositie - Financiële schulden = Aandeelhouderswaarde

Waardebepaling Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Waardebepaling Multiples methode We hebben een ‘peer groep’ van vergelijkbare beursgenoteerde bedrijven van de VS, Europa en Azië opgesteld. - Een ‘peer groep’ is nooit volledig vergelijkbaar met Peeters NV omdat er geen beursgenoteerde bedrijven bestaan die exact dezelfde activiteiten, geografische spreiding en financiële cijfers hebben. Zoals kan afgeleid worden uit onderstaande tabel, zijn de ‘peer groep’ bedrijven in 201X gemiddeld gequoteerd aan: - 6,26 x EBITDA - 8,38 x EBIT Omdat Peeters NV niet beursgenoteerd is en er een verhoogde kans op illiquiditeit van aandelen is, moet een vermindering toegepast worden. -Deze vermindering varieert tussen 20 à 30%

Waardebepaling Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Waardebepaling

Waarderingsmethoden Inkomensgerichte benadering Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Waarderingsmethoden Inkomensgerichte benadering Rendabiliteitswaarde Bij deze methode bepaalt men de waarde op basis van de verdiscontering van de toekomstige winsten. De toekomstige winstcapaciteit wordt ingeschat op basis van een analyse en normalisering van de historische resultatenrekeningen en/of op basis van budgetten. De aldus bekomen gecorrigeerde winst wordt als te verwachten winst in de toekomst verdisconteerd naar vandaag, al dan niet rekening houdend met een groei. Beoordeling: in deze benadering wordt grondig onderzocht wat de reële bedrijfseconomische rendabiliteit is van de onderneming . Men gaat er van uit dat de waarde bepaald wordt door de winsten die deze onderneming kan opleveren voor de aandeelhouder; een negatief punt is dat de winst niet steeds de kasstroom weerspiegelt van de onderneming : aflossingen van kredieten en investeringen, niet kaskosten ed kunnen belangrijke afwijkingen tussen winst en CF veroorzaken. Deze methode belicht dus slechts één aspect van de waarde.

Waarderingsmethoden Rendementswaarde (dividend discount model) Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Waarderingsmethoden Rendementswaarde (dividend discount model) Bij deze methode wordt de waarde van de onderneming bepaald als de contante waarde van de verwachte dividendstromen die de onderneming tot in het oneindige zal opleveren. Vanuit het standpunt van de aandeelhouder is dat dan ook de cash die hij uit de onderneming zal kunnen verwachten. Teneinde een correcte inschatting te maken van deze dividendstroom, dient opnieuw een doorlichting te gebeuren van de historische rendabiliteit + normalisering , maar daar bovenop moet men uitgaan van bepaalde premisses zoals het bepalen van de groei% van het dividend en de pay out ratio.

Waarderingsmethoden Discounted Cash Flow methode Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Waarderingsmethoden Discounted Cash Flow methode Bij deze methode wordt de waarde van de onderneming bepaald als de contante waarde van alle toekomstige verwachte in – en uitgaande operationele kasstromen. Deze methode vergt wel een gedetailleerd budget van deze stromen gedurende een aantal jaren. De methode werkt in twee fasen: verdiscontering van de stromen in de expliciete fase (gedetailleerd budget) en daarna bepaling van een restwaarde (oneindig doortrekken van rendement).

Verdisconteerde kasstroom Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Verdisconteerde kasstroom Op basis van Rendement Toekomstige vrije operationele kasstroom op basis van genormaliseerde historische cijfers of gebudgetteerd cijfer Toekomstige vrije operationele kasstroom gaan actualiseren Actualiseren van de berekende kasstroom a.d.h.v. verdisconteringsvoet Verdisconteringsvoet = de gewogen gemiddelde kapitaalskost (WACC) De WACC Onderneming wordt typisch gefinancierd met eigen middelen en schulden Beide worden geacht een vergoeding te genereren: Vergoeding voor eigen middelen = typisch rond 15% Vergoeding voor schulden = intrestvoet = 3 à 6% De WACC is dan het gewogen gemiddelde van de twee vergoedingen (tussen 8 à 12%)

Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden

Waardebepaling Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Waardebepaling

Waarderingsmethoden Er zijn twee varianten op de DCF methode: Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Waarderingsmethoden Er zijn twee varianten op de DCF methode: De entity benadering: bij deze berekening wordt de contante waarde bepaald van de kasstromen die aan alle vermogensverschaffers toekomen (vreemd en eigen vermogen), de zogenaamde ‘enterprise value’, verdisconteerd tegen gewogen gemiddelde kapitaalkost, om vervolgens de marktwaarde van de financiële schulden af te trekken en de cash excess toe te voegen, en zo de equity value te bekomen. Deze methode wordt het meest gevolgd De equity benadering: hierbij worden de kasstromen berekend die toekomen aan het eigen vermogen , verdisconteerd tegen cost of equity. Beoordeling: deze methode houdt rekening met toekomstige kasstromen die toekomen aan de ondernemer rekening houdend met het geheel van middelen die de onderneming vormen. Nadeel is wel dat de budgettering die aan deze berekening vooraf gaat een belangrijke inspanning vergt van de bedrijfsleiding en correct en realistisch moet zijn opgesteld.

Waarderingsmethoden Vermogensgerichte benadering Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Waarderingsmethoden Vermogensgerichte benadering Intrinsieke of gecorrigeerde substantiële waarde De intrinsieke of substantiële waarde is de gecorrigeerde waarde van het eigen vermogen van de onderneming: deze waarde wordt bekomen door de afzonderlijke activa van de onderneming te herwaarderen aan hun actuele bedrijfseconomische waarde en deze som te verminderen met de marktwaarde van de schulden en de voorzieningen. De waarde van de goodwill wordt hierbij echter niet opgenomen. Er kan ook een onderscheid gemaakt worden tussen bedrijfsgebonden en niet bedrijfsgebonden activa. Bij de herwaardering van deze activa en passiva dient rekening te worden gehouden met een belastinglatentie gezien de ‘meer– of minwaarden’ binnen de vennootschap een belastingdruk ondergaan alvorens aan het eigen vermogen toegevoegd te worden . Beoordeling: deze benadering bepaalt de waarde van de onderneming louter op basis van haar activa en passiva, en houdt geen rekening met de immateriële waarde van de goodwill (clientèle , know how…) . Het is bovendien een statische methode die de waarde enkel baseert op een momentopname en geen rekening houdt met toekomst- en rendementselementen.

Waarderingsmethoden Substantiële waarde Activa-gedreven Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Waarderingsmethoden Substantiële waarde Activa-gedreven Basis = boekhoudkundig eigen vermogen Correcties op activa en passiva Marktwaarde vastgoed Verkoopswaarde machines Inbaarheid vorderingen Rekening houdend met latente belastingen Resultaat = gecorrigeerd eigen vermogen

Waardebepaling Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Waardebepaling

Waardebepaling & consensus prijs Wie is Aquis? Enkele belangrijke begrippen Basisprincipes bij waardering Bouwstenen voor een waardering Normalisatie Verdis-contering Waarderingsmethoden Waardebepaling & consensus prijs

Aquis BVBA Gistelse Steenweg 253 8200 Brugge Tel Aquis BVBA Gistelse Steenweg 253 8200 Brugge Tel. +32 (0)50 40 48 95 info@aquis.be www.aquis.be aquis_be

ROA:. Operating Profit / Assets. Operating Profit//Sales ROA: Operating Profit / Assets Operating Profit//Sales * Sales/Assets ROE: ROA + (ROA – i) * debt/Equity Financiële Hefboom Als ROA > i => Leverage ok