Prof. mr. De Doelder Erasmus Universiteit Rotterdam Wetboek van Strafrecht Curaçao

Vooraf Nummering Invoeringsdatum 15 november 2011

Waarom nieuw wetboek? Verouderd, en dus in strijd met veel verdragen.

Uitbreiding rechtsmacht In verband met verdragen. bijzonderheid: invoeging ‘Nederlands’, ‘Nederlander’ dan wel ‘Koninkrijk’. Ook uitbreiding rechtsmacht tot ‘Nederlander’

Artikel 1:11 Straffen (volwassenen) 1. De straffen zijn: a. de hoofdstraffen: 1°. gevangenisstraf; 2°. hechtenis; 3°. taakstraf; 4°. geldboete. b. de bijkomende straffen: 1°. ontzetting van bepaalde rechten; 2°. verbeurdverklaring.

Artikel 1:12 Rechterlijk pardon Indien de rechter dit raadzaam acht in verband met de geringe ernst van het feit, de persoonlijkheid van de dader of de omstandigheden waaronder het feit is begaan, dan wel die zich nadien hebben voorgedaan, kan hij in het vonnis bepalen dat geen straf of maatregel zal worden opgelegd.

Artikel 1:13 Gevangenisstraf De duur van de tijdelijke gevangenisstraf blijft maximaal 24 jaren en bij levenslang-delicten maximaal 30 jaren. De minimumstraf is geschrapt.

Artikel 1:14 Oriëntatiepunten Bij het opleggen van een straf houdt de rechter rekening met de persoon van de verdachte, met de mate waarin de gedraging aan de verdachte is te verwijten, met de ernst van het feit en met de omstandigheden waaronder het feit is gepleegd.

Artikel 1:19 Voorwaardelijke straf is slechts mogelijk bij gevangenisstraf tot 4 jaar. Proeftijd soms 10 jaar

Art. 1:26 Tul voorw straffen Het dagbepalingssysteem is afgeschaft (zie artikel 17h oud). Dat systeem geldt in Nederland nog steeds. Het openbaar ministerie mag er in plaats van 3 (oud), nu maximaal 6 maanden over doen.

Artikel 1:30 Periodieke toetsing levenslang Dit is een NIEUW artikel. gratie blijft wel bestaan. Beoordeling na 20 jaar, en telkens na 5 jaar. Het Hof neemt daarbij ten minste in zijn beschouwing de positie van het eventuele slachtoffer of directe nabestaanden en het gevaar dat de veroordeelde alsnog zal recidiveren (lid 2):

Artikel 1:31 invrijheidstelling Dit is een sterke vereenvoudiging van de oude tekst. Kern van de regeling: iedereen zit tweederde uit. Speciale termijnen voor veroordeelden worden afgeschaft (bijvoorbeeld recidivisten).

Artikel 1:37 Legalisering trein ‘legalisering ‘trein’. Objectivering maatstaf (procentueel), en het valt nu ook binnen de voorwaardelijke invrijheidstelling. Dat was eerst een gat in de regeling: er was een vacuüm.

Artikel 1:41 Hechtenis De hechtenis komt alleen nog voor in boek 3, en niet meer in boek 2. In boek 2 alleen gevangenisstraffen Hechtenis = overtreding = boek 3. Gevangenisstraf = misdrijven = boek 2.

Artikel 1:44 Buitenlandse executie Buitenlandse executie/ detentie: executie in het buitenland (lees bijvoorbeeld: Nederland) is mogelijk. Men kan zich ertegen verzetten.

Artikel 1:45 t/m 1:53 Taakstraf Dit is helemaal NIEUW. De Nederlandse regeling is min of meer overgenomen. In Nederland is een wetsvoorstel aanhangig dat voorziet in een beperking van de taakstraf: dat wordt niet overgenomen.

Geldboete Artikel 1:54: de geldboetecategorieën. Artikel 1:55: met draagkrachtbeginsel. Artikel 1:56: mogelijkheid tot oplegging in termijnen

Artikel 1:64 Ontzetting van rechten De bepaling is gemoderniseerd. Het dienen bij de gewapende macht’ is geschrapt Ook de ‘raadsman’ (omdat het hier niet een raadsman is in de sfeer van een advocaat betreft, maar een raadsman in de familierechtelijke zin van het woord), en de ‘bewindvoerder’ zijn geschrapt. ‘Reisverbod’ en ‘gebiedsverbod’ zijn toegevoegd. De mogelijkheid van het beperken van het actieve en passieve kiesrecht is in de uitwerking sterk beperkt.

Artikel 1:77 Ontnemingsmaatregel De ontneming van het wederrechtelijk verkregen voordeel is best ingrijpend gewijzigd: A) “omkering’ bewijslast (lid 3), B) mogelijkheid hoofdelijke aansprakelijkheid (lid 7). Er is geen lijfsdwang mogelijk. Bij spoedwetgeving Sv wordt de mogelijkheid tot conservatoir derdenbeslag opgenomen.

Artikel 1:78 Schadevergoedingsmaatregel De schadevergoedingsmaatregel is ingevoegd (NIEUW). Betaling door de Staat als veroordeelde niet binnen 6 maanden betaalt. Versterking positie slachtoffer. Artikel 1:78 Schadevergoedingsmaatregel

Artikel 1:81 e.v. TBS invoering tbs; met, dan wel zonder verpleging.

Titel 3, § 3 Onder curatele stelling of SOV Artikel 1:105: onder curatele stelling. Deze regeling sluit aan bij de civielrechtelijke onder curatele stelling. Artikel 1:106: SOV. Dit kan als alternatief voor onder curatele stelling worden gebezigd. De SOV is in Nederland inmiddels de ISD geworden. Deze regeling is niet veel anders dan in Nederland. Een markant verschil is dat de SOV beperkt is tot verslaafden.

Art 1:114/115 strafuitsluitingsgronden De strafuitsluitingsgronden zijn anders opgeschreven dan in Nederland en thans uitdrukkelijk opgesplitst in rechtvaardigingsgronden en schulduitsluitingsgronden Let op: veronderstelling van noodweersituatie bij huisvredebreuk (artikel 1:114 lid 2).

Art. 105/106 Recidiveverhoging De straffen worden verhoogd na recidive. Dat geldt bij soortgelijke delicten (zie artikel 106).

Artikel 1:123 Uitlokking en doen plegen 1. Als daders van een strafbaar feit worden gestraft: a. zij die het feit plegen of medeplegen; (geen doen plegen meer) b. zij die door giften, beloften, misbruik van gezag, geweld, bedreiging of misleiding of door het verschaffen van gelegenheid, middelen of inlichtingen of door een andere feitelijkheid het feit opzettelijk uitlokken.

De samenloopbepalingen zijn geheel herschreven, maar zijn inhoudelijk weinig veranderd. Er is gepoogd meer jurisprudentie in de landsverordening tot uitdrukking te brengen. Titel 7 Samenloop

Titel 8 Klachtdelicten De klacht heeft sterk aan belang ingeboet.

Titel 1:139 Klachtdelicten in beginsel dient de getroffene de klacht in. Artikel 1:140, eerste lid: de wettige vertegenwoordiger bij handelingsonbekwamen. In het tweede lid is geregeld wie tot klacht gerechtigd is als de eerste klachtgerechtigde is overleden. In lid 3 staat wie er aan zet is als de klacht gericht is tegen de wettige vertegenwoordiger.

Titel 9 Verval recht strafvordering Artikel 1:143 verjaring Delicten waar levenslang op staat verjaren niet langer (was 18 jaar) zes jaren voor de misdrijven waarop geldboete of gevangenisstraf van niet meer dan drie jaren is gesteld; twaalf jaren voor de misdrijven waarop tijdelijke gevangenisstraf van meer dan drie jaren is gesteld; twintig jaren voor de misdrijven waarop gevangenisstraf van meer dan tien jaren is gesteld (was ook 12 jr) Voorbeelden: verkrachting; diefstal met geweld.

Artikel 1:149 Transactie De transactie is thans opgenomen in de wet. Tot nu toe werd er ook wel sporadisch mee gewerkt, maar dan steunde het op Sv. Het stond dus niet apart in de wet. De Nederlandse strafbeschikking wordt vooralsnog niet overgenomen.

Artikel 1:152 Transactiebevoegdheden van opsporingsambtenaren De politietransactie kan later stapsgewijs worden ingevoerd.

Titel 10 Jeugd In Nederland geldt de regel dat voor wat betreft het strafrecht voor jeugdigen alles vervalt behalve wat geregeld wordt. In de Antillen is het zo dat alles wat geregeld is ook van toepassing is in het jeugdstrafrecht, en dat slecht de afwijkingen worden besproken.

Titel 10 jeugdige personen Artikel 1:157: de ondergrens blijft 12 jaar, en de bovengrens blijft 18 jaar.

Titel 10 Bijzondere bepalingen voor jeugdige personen Artikel 1:158: Toepassing volwassenensanctie aan 16-18 jarigen. De voorwaarden zijn – anders dan in NL – cumulatief! Hier is het nu ‘en, en, en’, in Nederland is het ‘of, of, of’: ‘indien hij daartoe grond vindt in de ernst van het begane feit, de persoonlijkheid van de dader alsmede in de omstandigheden waaronder het feit is begaan’.

Titel 10 jeugd Artikel 1:161: Het HALT-project voor kleine zaakjes ter voorkoming van doorzending van het proces-verbaal.

Titel 10 jeugd (2) Artikel 1:164: hier worden de hoofdstraffen opgesomd. 1. De hoofdstraffen zijn: a. in geval van een misdrijf: jeugddetentie, taakstraf of geldboete; b. in geval van een overtreding: taakstraf of geldboete. 2. Een taakstraf bestaat uit: a. een werkstraf, zijnde het verrichten van onbetaalde arbeid of het verrichten van arbeid tot herstel van de door het strafbare feit aangerichte schade, of b. een leerstraf, zijnde het volgen van een leerproject, of c. een combinatie van werkstraf en leerstraf.

Titel 10 jeugd (3) Artikel 1:165: de jeugddetentie. 1. De duur van de jeugddetentie is: a. voor degene die ten tijde van het begaan van het misdrijf de leeftijd van zestien jaren nog niet had bereikt: ten minste een dag en ten hoogste twaalf maanden, en b. overigens ten hoogste vierentwintig maanden, doch voor strafbare feiten waarop een gevangenisstraf van maximaal vier en twintig jaren dan wel een levenslange gevangenisstraf is gesteld: ten hoogste vier jaren. In Nederland is het maximaal 12 maanden voor personen tot 16 jaar, en overigens ten hoogste 24 maanden (artikel 77i Sr NL).

Titel 10 jeugd (4) Artikel 1:168: de geldboete. Deze bedraagt ten hoogste 5000 Afl.

Titel 10 jeugd (5) Artikel 1:169: de taakstraf. Hier ligt een taak voor de jeugdreclassering.

Titel 10 jeugd (6) Artikel 1:174/175: de PIJ-maatregel is ingevoerd (Plaatsing in een Inrichting voor Jeugdigen), in de plaats van de jeugd-tbr. De PIJ-maatregel geldt ook voor mensen die verminderd toerekeningsvatbaar zijn, maar dat hoeft niet! De gedachte is immers (ook) opvoeding. De jeugdinrichtingen moeten nog worden gebouwd. De maximumduur van de PIJ-maatregel is 2 jaren. Verlenging: met ten hoogste 2 jaren. Het algemeen maximum is 4 jaren. Indien er sprake is van een psychisch gestoorde kan de PIJ-maatregel worden verlengd tot 6 jaar. De verlengde PIJ-maatregel kan in ernstige gevallen indien de verdachte meerderjarig is worden omgezet in een tbs.

Titel 10 jeugd (7) Artikel 1:177: soort “voorwaardelijke pij”: “maatregel betreffende het gedrag”. Zonder een PIJ-maatregel op te leggen, toch binden aan bepaalde maatregelen.

Artikel 1:191 videoverhoor Ook geluidsverbinding!

Artikel 1:200 zwaar lichamelijk letsel De tekst van het artikel is verduidelijkt. Onder zwaar lichamelijk letsel wordt verstaan: a. hetgeen naar gewoon spraakgebruik als zodanig wordt genoemd, waarbij wordt gelet op de aard van het letsel, de aard en de noodzaak van het medisch ingrijpen en het uitzicht op volledig herstel; b. voortdurende ongeschiktheid tot uitoefening van zijn ambts- of beroepsbezigheden, afdrijving of dood van de vrucht van een vrouw en storing van de verstandelijke vermogens die langer dan vier weken geduurd heeft.

Artikel 1:216 inklimming Artikel 202: Onder inklimming wordt begrepen ondergraving, alsmede het overschrijden van water of omheiningen tot afsluiting dienende. (HR 16 febr 2010 LJN BK6351 cactussen van 1.25m hoog) Oude artikel 93: Onder inklimming wordt begrepen ondergraving, alsmede het overschrijden van sloten of grachten tot afsluiting dienende.

Artikel 1:217 valse sleutel Onder valse sleutels worden begrepen alle tot opening van een mechanisch of elektronisch slot bestemde voorwerpen en middelen tot identificatie, die onbevoegd worden gebruikt, alsmede alle niet tot opening van die sloten bestemde voorwerpen en middelen.

Artikel 1:233 levensgezel Onder levensgezel wordt verstaan degene met wie men duurzaam feitelijk samenwoont.

Tweede Boek ‘Wetende dat’ ‘Wetende dat’: is telkens geschrapt. Vervangen door hetzij het woord opzettelijk (inclusief voorwaardelijk opzet, bijv. bigamie, art. 2:191), hetzij vervangen door ‘in de wetenschap dat’ (exclusief voorwaardelijk opzet, bijv. verkopen schadelijke stoffen, art. 2:123). In combinatie met ‘ernstige reden hebben te vermoeden’ is ‘wetende dat’ wel blijven staan (bijv bij mensensmokkel, art. 2:154).

Tweede Boek Roekeloosheid Introductie zwaardere schuldvorm roekeloosheid. Niet alleen bij het algemene artikel betreffende dood of zwaar lichamelijk letsel door schuld artikel (2:282/283). Bij alle delicten ingevoegd waar sprake is van de dood als gevolg. Bijvoorbeeld bij gevaarzettingsdelicten, zoals de artikelen 2:99 en 2:104.

Art. 2:65 (huis- en lokaalvredebreuk) Veranderd is dat het resultaat strafbaar is gesteld, en niet meer het binnendringen zelf.

Art. 2:82 Openlijke geweldpleging ‘Met verenigde krachten’ is vervangen door ‘in vereniging’.

Artikel 1:128 e.v. Actieve omkoping In strijd met plicht: artikel 1:128. Max 4 jaar (vroeger 2 jaar, art. 183) Niet in strijd met plicht: artikel 1:129. Max 2 jaar (vroeger niet strafbaar) Bij rechter 6/9 jaar (vroeger 184, nu 1:130)

niet-ambtelijke omkoping Artikel 2:312/313 Was niet in vorige wetboek opgenomen

Art 2:350 e.v. passieve corruptie In strijd met plicht (art. 2:351) Max 6 jaar (was 4 jaar, art 379) Zonder plicht (2:350) Max 4 jaar (was 3 mnd, art. 378) rechter 9/12 jaar (2:352, was 380)

Extra: corruptie Artikel 2:354 en 2:356: misbruik van macht en ongerechtvaardigde verrijking.

Artikel 2:154 Mensensmokkel Strafmaxima van 4 tot 15 jaar. Extra: ‘vertrek uit’. De tekst is taalkundig veranderd. Het internationale Verdrag tegen transnationaal georganiseerde misdaad en het Protocol tegen smokkel van migranten zijn geïncorporeerd.

Artikel 2:239 Mensenhandel De (uitgebreide) versie van mensenhandel van Nederland is geheel overgenomen. Strafmaten zijn hoger.

Artikel 2:239 Mensenhandel Bij mensenhandel gaat het hoofdzakelijk om misbruik, doch niet alleen over misbruik. Ook bescherming is een element! Voorbeeld: het is strafbaar om dames te importeren om werkzaam te zijn in Campo Alegre. In dit voorbeeld staat de beschermingsgedachte centraal!

Artikel 2:184 Valsheid in geschrift De artikelen zijn anders opgeschreven, maar inhoudelijk hetzelfde. De strafverzwarende omstandigheden zijn nu onder elkaar genoteerd (2:185).

Titel 22 Diefstal In deze titel (artikel 2:288 e.v.) is stroperij geschrapt.

Artikel 2:302 Subsidiefraude Dit artikel is NIEUW! De subsidie is rechtmatig verkregen, doch het wordt gebruikt voor andere doeleinden dan waarvoor zij is gekregen.

Artikel 2:360 Misbruik van opsporings- en toezichtsbevoegdheid Luidt totaal anders dan artikel 386 (oud). Het is uitgebreid: het oude artikel ging alleen over overschrijdingen van huiszoekingsbepalingen, maar nu kan het gaan over alle opsporingsmiddelen. Verhoging strafmaat

Verandering van wetgeving Gunstigste tekst geldt: Maak onderscheid: Omschrijving (bijvoorbeeld wetende dat) Strafmaat (bijvoorbeeld corruptie) Verandering van wetgeving

Prof. mr. De Doelder Erasmus Universiteit Rotterdam Dank voor uw aandacht Prof. mr. De Doelder Erasmus Universiteit Rotterdam dedoelder@law.eur.nl