Rita Verrando, CAD/MSOC Limburg Brugge 17 oktober 2014 Cannabis… Rita Verrando, CAD/MSOC Limburg Brugge 17 oktober 2014

Inleiding Cannabis, de plant Cannabis, de psychoactieve stoffen Cannabis, de synthetische cannabisproducten Cannabisgebruik De werking van cannabis… Cannabis, medisch gebruik Cannabis, de carrière

Cannabis !...?

Vluchtige snuifmiddelen Ketamine/PCP Verslavende stoffen Verdovend Paddo’s LSD/LSA Mescaline Opwekkend Koffie-thee Tabak Boosters Speed Cocaïne Alcohol Benzodiazepines Heroïne GHB Bewustzijnsveranderend Vluchtige snuifmiddelen Ketamine/PCP XTC Cannabis

Cannabis Een zegen? Een vloek? Of…

Cannabis: de plant Tweehuizig

Cannabis: de plant Hennep: THC < 0,3%

Cannabis: de plant marihuana Super Skunk Power Plant ) Super Skunk Power Plant http://weedseedshop.com/wiet-zaden/super-skunk

Cannabis: de plant marihuana Northern Light White Widow Purple Haze Nederwiet +/- 14,6% THC – Geïmporteerde wiet +/- 4,8% THC In beslag genomen wiet in België 9 à 10% THC

Cannabis: de plant Hasj en hasjolie Super polm 9,50 euro per gram Gele Libanon 8,70 euro per gram Nederhasj +/- 20,4% THC – Geïmporteerde hasj +/- 14,9% THC In beslag genomen in België 10 à 11% THC

Cannabis: kostprijs 00 01 02 03 04 05 06 07 13 14 Nederwiet 5.83 5.86 6.10 6.45 5.97 6.22 6.20 7.30 9.80 9,53 Import wiet 3.87 4.10 4.16 4.32 4.86 4.11 4.40 4.30 5.30 4,51 Import hasj 6.29 6.36 7.14 7.56 6.60 6.78 7.70 10.0 9,72 Tabel: Gemiddelde prijs (€) per gram cannabisproduct in coffeeshops (Trimbos)

Cannabis: psychoactieve stoffen THC: TetraHydroCannabinol (delta-9-trans-…) CBD: Cannabidiol CBN: Cannabinol (oxydatie van THC) … THC-COOH

Cannabis: synthetische cannabisproducten cannabicyclohexanol JWH-018 Straatvariant Spice Gold of K2 geur van kruidnagel krachtiger dan natuurlijke variant Silver, Gold, Diamond, Buddha, Blend, Spicey…

Cannabis gebruik: inhaleren Joint spliff blunt tulip

Cannabis gebruik: inhaleren Waterpijp bong

Cannabis gebruik: inhaleren Verdamper Draagbare Elektrische

Cannabis gebruik: inhaleren Pijp  

Cannabis gebruik: orale inname Space cake Space pizza Cannabis thee Cannabis candy

Cannabis gebruik: medisch

Cannabis gebruik: werkingsduur Bij roken: Effecten beginnen na 10 à 20 seconden Piekeffect na 1 uur Gewenste effecten houden 2 à 4 uur aan Het duurt 6 tot 8 uur voordat de effecten verdwenen zijn Bij eten/drinken: Effecten beginnen na 1 à 1 ½ uur Geleidelijk verloop van de gewenste effecten Het kan wel 24 uur duren voordat de effecten verdwenen zijn

Cannabis gebruik: stofwisseling Δ 9-THC, CBD… 11-OH-THC 11-COOH-THC 1. afgifte bloed aan vetweefsel: T ½: 30 minuten (klaring uit bloed) 2. afgifte vetweefsel aan bloed : T ½: 2 à 7 dagen (klaring uit vetweefsel) Aantoonbaar in urine: 1 – 5 d (gebruik 1x per week) 2 – 4 w (regelm. gebruik)

Cannabis: de werking Het endocannabinoïde systeem

Cannabis: de werking Verspreid in lichaam Het endocannabinoïde systeem Verspreid in lichaam  belangrijke rol in regulering van talrijke fysiologische en pathologische processen CB1 wijd verspreid in hersenen o.a. verantwoordelijk voor de psychotrope processen

Cannabis: de werking Het endocannabinoïde systeem

Het endocannabinoïde systeem Cannabis: de werking Het endocannabinoïde systeem Frontale cortex: besluitvorming, sociale vaardigheden, hoger bewustzijn – rijk aan receptoren. Cann: euforie en droomtoestand Hippocampus: opslaan en oproepen van informatie. Cann: effecten op het kortetermijngeheugen Basale ganglia: beweging en controle over de lichaamshouding- veel receptoren Cerebellum: beweging – veel receptoren. Cann: effecten op de coördinatie Nucleus Accumbens: deel van het ‘beloningssysteem’ Cann: effecten niet duidelijk Hersenstam: belangrijke lichaamsfuncties Cann: GEEN EFFECTEN

Cannabis: gewenste effecten Energetisch high Droomachtige toestand Stoned Ontspannen, innerlijke rust, zorgeloos Prettig gevoel van vrolijkheid Spraakzaamheid en gemakkelijk contact Verandering van gevoel voor tijd en ruimte Verandering waarneming: kleuren en muziek Prikkeling fantasie

Cannabis: neveneffecten Acute fysiologische effecten van cannabis Verlaging van de bloeddruk door vaatverwijding Vaatverwijding in het oogbindvlies Versnelde hartslag Invloed op de motoriek (verslapping van de spieren) Verlies controle onbewuste spierbewegingen Invloed op diverse hersenfuncties reactiesnelheid neemt af concentratie en coördinatie vermindert (evenwichtsstoornissen) Invloed op het immuunsysteem Invloed op de voortplanting en de geslachtshormonen… Pijnstillend (acute en chronische pijn) Meer eetlust (zoet…)

Cannabis: neveneffecten Effecten van CBD Geen high! Dempend effect op hallucinogene effecten van THC  minder risico op psychose Verhouding THC/CBD  zou een rol spelen bij het risico op verslaving Momenteel onderwerp van onderzoek i.v.m. medicinaal gebruik…

Cannabis: risico’s Gedrag onder invloed Verminderd logisch denken Verminderd concentratievermogen Verminderd logisch denken Problemen met het recent geheugen Gestoorde fysieke coördinatie Tripeffecten In zichzelf gekeerd Bestaande gevoelens worden versterkt Rijden onder invloed!

Cannabis: risico’s Overdosis Meestal bij combinaties Kliniek Zeer moeilijk met cannabisproducten alleen tenzij met spacecake Meestal bij combinaties Kliniek Acute paniek kan ontstaan bij onverwachts of onaangenaam hallucineren Ontwikkeling van een psychose Roekeloos gedrag 31

Cannabis: risico’s Gewenning (tolerantie) Milde gewenning voor de gewenste effecten Voor andere effecten: verschillende snelheden en intensiteitsniveaus , verschillend naargelang de hersengebieden Soms sensitisatie Onthoudingsverschijnselen: relatief mild – weinig medische complicaties

Cannabis: risico’s Hart en bloedvaten Gewenning voor acute cardiovasculaire effecten nl. toename hartslag en bloeddruk Meer CO in het bloed  belastend voor het hart Vaatverwijding in oogbindvlies Risico op hartinfarct direct na het roken van cannabis (man – roker – zwaarlijvig) Luchtwegen en longen Meestal gerookt in combinatie met tabak ! ?  van infecties over COPD tot kanker

Cannabis: risico’s Hersenstructuur ‘Early onset’ gebruikers!! Onvoldoende bewijs dat cannabisgebruik structurele wijzigingen teweegbrengt ‘Early onset’ gebruikers!!

Van adolescent naar volwassene Belangrijke structurele veranderingen in de hersenen Geheugen Hogere cognitieve functies: impulscontrole, motivatie, keuzes maken, sociale vaardigheden Verschillende rijpingssnelheden De primitieve, diepgelegen gedeelten van de hersenen rijpen sneller dan de top-down controlesystemen

Van adolescent naar volwassene Belangrijke structurele veranderingen in de hersenen Geheugen Hogere cognitieve functies: impulscontrole, motivatie, keuzes maken, sociale vaardigheden Verschillende rijpingssnelheden De primitieve, diepgelegen gedeelten van de hersenen rijpen sneller dan de top-down controlesystemen Verklaring voor het risicovol gedrag van adolescenten Gevolgen voor de aanpak van jongeren

Cannabis: risico’s Hersenstructuur ‘Early onset’ gebruikers!! Onvoldoende bewijs dat cannabisgebruik structurele wijzigingen teweegbrengt ‘Early onset’ gebruikers!! Volwassen brein: contradictie i.v.m. ‘neurogenese’ Cognitieve functies Moduleren van kortetermijngeheugen IQ: ‘early onset’ gebruikers: afname van 8 IQ ptn in evolutie van kind tot volwassene onenigheid over het causaal verband (bias: persoonlijkheid – SES) Aandacht Waarneming en tijdsbesef Schoolprestaties: leervermogen aangetast Psychomotorische functies: dosisafhankelijke afname in motoriek en reactievermogen Rijvaardigheid!

Cannabis: medisch gebruik In VS sedert 2004: Δ9-THC-dronabinol erkend als middel tegen misselijkheid en overgeven bij kankerpatiënten als eetlustopwekker voor aidspatiënten

Cannabis: medisch gebruik In Nederland vanaf 1/9/2003: Momenteel zijn er voldoende gegevens beschikbaar die aantonen dat medicinale cannabis werkzaam is(niet genezend, wel bestrijden van klachten) bij: •aandoeningen met spasticiteit in combinatie met pijn (multiple sclerose (MS), ruggenmergschade) •chronische pijn (met name van neurogene aard) •misselijkheid en braken (bij chemotherapie of radiotherapie tegen kanker, bij hiv-combinatietherapie en bij medicatie tegen een hepatitis C-infectie) •palliatieve behandeling van kanker en aids (voor opwekken eetlust en verminderen van pijn, misselijkheid en gewichtsverlies) •syndroom van Gilles de la Tourette •therapieresistent glaucoom

Cannabis: de carrière Beginleeftijd ‘Adolescentie’ bevraag 55 - 64 jarigen  24,5 jaar bevraag studenten  16,5 jaar bevraag leerlingen 17-18j  15,5 jaar Beginnen met gebruiken aangeboden door vrienden uit nieuwsgierigheid – voor de kick Gebruikspatronen levensomstandigheden en negatieve gevolgen voor de gezondheid bepalen het gebruik inlassen van tijdelijke abstinentieperiodes of gebruik verminderen hanteren van ‘regels’

Cannabis: de carrière Type gebruiker ‘Sterkste roes’: …jonge blowers…vaker en meer…hoge THC ‘Stabiele roes’: …bewuste blowers…samen met anderen ‘Stabiele hoeveelheid’:…oudere, mannelijke, solistische gebruiker…vast patroon Stoppen of doorgaan -hoogste prevalentie laatstejaarsgebruik: 18 – 24 jarigen -meer dan 90% van ooit-gebruikers stopt voor of rond hun 30 ste -‘Het zijn met andere woorden voornamelijk mannen, jongere gebruikers, ongehuwden en personen met een hoger gebruik, maar ook personen met een lagere educatie, die werkloos zijn, die depressieve symptomen en een sociale context hebben die druggebruik aanmoedigt, die relatief vaker zullen blijven gebruiken. Bovendien hebben deze personen meer kans om zwaar cannabisgebruik te vertonen en een afhankelijkheidsstoornis te ontwikkelen.’ Rooke e.a., 2011; Copersino e.a.,2010

Cannabis: de carrière Motieven om te stoppen verschillen tussen Occasionele gebruikers en regelmatige gebruikers Volwassenen en adolescenten die hulp zoeken voor hun gebruik Strategieën om te stoppen uit eigen wil Toewijden aan activiteiten die losstaan van cannabisgebruik Veranderen van levensstijl Vermijden van triggers Zoeken van sociale ondersteuning  

Cannabis: (niet)problematisch gebruik meerderheid bevolking minderheid bevolking niet problematisch gebruik problematisch gebruik Dagelijkse gebruikers!   sociaal gebruik geïntegreerd gebruik situationeel gebruik (veiligheid / gezondheid) riskant occasioneel excessief gebruik chronisch gebruik proces naar afhankelijkheid (vooral impact op gezondheid & omgeving) 10 %

Cannabis: (niet)problematisch gebruik meerderheid bevolking minderheid bevolking Risicofactoren: -jonge beginleeftijd -hoge gebruiksfrequentie wekelijks! niet problematisch gebruik problematisch gebruik sociaal gebruik geïntegreerd gebruik situationeel gebruik (veiligheid / gezondheid) riskant occasioneel excessief gebruik chronisch gebruik proces naar afhankelijkheid (vooral impact op gezondheid & omgeving)

Cannabis: (niet)problematisch gebruik meerderheid bevolking minderheid bevolking Voorspellers: -vroeg hardnekkig antisociaal gedrag -man zijn -regelmatig tabak roken -gebruik andere illegale drugs -diagnose van psychose -gedragsstoornissen -gewelddadigheid -andere psychische problemen niet problematisch gebruik problematisch gebruik sociaal gebruik geïntegreerd gebruik situationeel gebruik (veiligheid / gezondheid) riskant occasioneel excessief gebruik chronisch gebruik proces naar afhankelijkheid (vooral impact op gezondheid & omgeving)

Dank voor uw aandacht Dank voor uw aandacht Alles over cannabis? www.cannabishulp.be

Menselijke taakuitvoering Menselijke informatieverwerking: waarnemingsprocessen: info van zintuigen naar CZS + voorverwerking centraal verwerkingsproces codering tot bruikbare vorm + geheugenprocessen beslissing wat er moet gedaan worden processen van motorische voorbereiding reactie zichtbaar als ‘gedrag’

Menselijke taakuitvoering Taakaspecten structuur van de taak taakcomplexiteit tijdsstructuur beschikbare informatie over de taak motivationele eigenschappen controle over de taakuitvoering Taakomgeving fysieke taakomgeving psychologische taakomgeving sociale taakomgeving Persoonlijkheidseigenschappen uitbundigheid intelligentie

Verkeerstaak ‘Rijtaak’: 3 deeltaken Stuurtaak koers houden verstorende invloeden compenseren obstakels ontwijken Reactietaak op onregelmatige tijdstippen in onverwachte verkeerssituaties snel kunnen reageren Waakzaamheidstaak bij lange saaie autorit…

Rijden onder invloed Info over invloed van drugs op rijvaardigheid en rijgedrag 1. Epidemiologische studies: biologische stalen worden onderzocht a. beschrijvende epidemiologische studies roadside surveys gewonde chauffeurs dodelijk gewonde chauffeurs chauffeurs verdacht op ‘rijden onder invloed’ bijkomende analyse op stalen voor alcoholbepaling b. schuldonderzoeken c. studies met controlegroep 2. Farmaco- epidemiologische studies: verkeersongevallen bij gebruikers vergelijken met een controlegroep 3. Experimentele studies: stof (verschillende doses, vergelijking met placebo en positieve controle) aan vrijwilligers en effect op rijgedrag en -vaardigheid wordt gemeten a. laboratoriumtesten b. rijsimulator c. testen op de weg

Cannabis in het verkeer Acute intoxicatie Gestoord rijgedrag bereikt een piek na de plasmapiek Reactietijd vertraagt waarneming vb. van signalen en geluiden op de weg, verslechtert vermogen om snelheden nauwkeurig in te schatten neemt af aandacht vermindert (wordt selectief of verdeeld) geheugenfunctie vermindert motoriek (coördinatie) verslechtert remreactie vertraagt vaker kronkelen over de baan

Cannabis in het verkeer Acute intoxicatie Bewust van de negatieve effecten op de rijvaardigheid  gedrag aanpassen meer conservatieve rijstijl verminderde snelheid – meer afstand – niet inhalen  geen gedragsaanpassing bij combinatie met alcohol Acute intoxicatie

Cannabis in het verkeer Acute intoxicatie Serum-THC concentratie tussen 2 en 5 ng/ml is de grens vanaf wanneer cannabisgebruik de prestatie belemmert Serum-THC concentratie van 7 à 10 ng/ml is vergelijkbaar met een BAC van 0,5 promille ‘Recent gebruik’: meten van THC en/of 11-OH-THC in het bloed 11-COOH-THC wijst op ‘langer geleden’ gebruik  Bloedname op plaats van ongeval uitvoeren Acute intoxicatie

Cannabis in het verkeer Acute intoxicatie Acute intoxicatie

Cannabis in het verkeer Conclusie Rijden onder invloed van cannabis is minder gevaarlijk dan rijden onder invloed van alcohol of slaperigheid. Bestuurders worden niet overmoedig. Bestuurders beseffen dat ze onder invloed zijn en passen hun rijgedrag aan. Dit vereist een extra mentale en fysieke inspanning. Bij zeer complexe verkeerssituaties of juist in heel rustige verkeersomstandigheden, werkt die ‘extra inspanning’ niet meer en wordt cannabis echt gevaarlijk.