Spirituele coping en longkanker Maastricht, IKL, 12 juni 2012

Spiritualiteit en welbevinden? Uitgangspunt: religie & spiritualiteit dragen bij aan welbevinden Lichamelijk, psychisch en existentieel Bij ingrijpende gebeurtenissen en bij levenseinde Existentieel: dood, zingeving, vrijheid & verantwoordelijkheid, eenzaamheid (ultimate concerns – Yalom) Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Spirituele coping en longkanker Model van Lazarus & Folkman (o.a. 1984) dynamisch interactie met de omgeving geen structureel persoonskenmerk Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Spirituele coping en longkanker Oosterwijk (2004): “Coping is de cognitieve en gedragsmatige inspanning die een persoon levert om het hoofd te bieden aan eisen die door anderen, de situatie of zichzelf aan hem worden gesteld, en waarvan hij inschat dat deze zijn vermogens op de proef stellen, of misschien wel te boven gaan. Deze inspanning is erop gericht de stressvolle situatie te beheersen, op te heffen, te reduceren of te tolereren” Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Spirituele coping en longkanker Oosterwijk (2004): drie categorieën copingstrategieën 1. Het probleem direct aanpakken. 2. Zich richten op de emotionele gevolgen van het probleem. 3. De betekenis van het probleem beïnvloeden. Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Coping & spiritualiteit Ways of Coping Questionnaire (Folkman & Lazarus, 1988): 66 items ik vond nieuw geloof ik bad COPE (Carver et al., 1989): 15 copingstrategieën (oa religie), 60 items ik vertrouw op God ik zoek Gods hulp ik probeer troost te vinden in mijn geloof ik bid vaker dan gewoonlijk Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Spirituele coping en longkanker Pargament (1997): religie: “the search for significance in ways related to the sacred” coping: “the search for significance in times of stress” spirituele/religieuze coping: “het zoeken naar betekenis in relatie tot het heilige/sacrale in tijden van stress” Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Spirituele coping en longkanker Drie religieuze copingstijlen op basis van drie persoonlijke Godsbeelden (Pargament, 1988): Afwachtend Samenwerkend Zelfsturend RCOPE (Pargament et al., 2000): Zingeving Controle Troost en nabijheid van God Intimiteit en nabijheid van God Transformatie Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Spirituele coping en longkanker Receptiviteitsschaal (Pieper & Van Uden, 2005) Ontvankelijkheid en vertrouwen Niet een goddelijke persoon die een oplossing biedt Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Spirituele coping en longkanker Spirituele Coping Lijst 1 Rituelen en spirituele praktijken 23 1.1 Volksdevotionele rituelen 9 1.2 Meditatie en gebed 6 1.3 Spirituele praktijken 8 2 Nieuwe spiritualiteit 18 2.1 Verbondenheid met de kosmos 7 2.2 Verbondenheid met de natuur 5 2.3 Verbondenheid met het zelf 3 Paranormale ervaringen en magische handelingen 22 3.1 Contact met overledenen, geesten en eerdere levens 3.2 Beroep doen op buitengewone krachten van voorwerpen, handelingen en gebeurtenissen 3.3 Zoeken naar esoterische kennis Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Spirituele coping en longkanker Achtergrondgegevens 1 Achtergrondgegevens: frequentie & percentage of gemiddelde & standaarddeviatie (N=237)   N (%) M (SD) Range Man 160 (67.5) Leeftijd 66 (10.0) 37 – 99 Samenwonend/gehuwd 199 (84.0) Kinderen 210 (88.6) 1 – 8 (modus 2) Opleidingsniveau Basisonderwijs 34 (14.3) LBO 86 (36.3) MBO 58 (24.5) Middelbaar onderwijs 23 (9.7) HBO 33 (13.9) Universiteit 3 (1.3) Werkend 93 (39.2) Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Spirituele coping en longkanker Achtergrondgegevens 2 Achtergrondgegevens: frequentie & percentage of gemiddelde & standaarddeviatie (N=237)   N (%) M (SD) Range Tijdsduur sinds diagnose (maanden) 32.6 (63.3) 1 – 624 Stadium I + II 96 (40.5) Stadium III + IV 128 (54.0) Stadium onbekend 13 (5.5) Religieuze opvoeding: RK Kerk 204 (86.4) Religieuze opvoeding: PKN 11 (4.7) Religieuze opvoeding: Geen 21 (8.9) Beschouwt zich als Religieus 109 (46.2) Spiritueel 28 (11.9) Paranormaal 12 (5.1) Kerkelijk betrokken 35 (14.8) Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Resultaten 1: Factoranalyse SPIRITUELE COPING LIJST: 4 factoren Volksdevotie ‘roep ik een heilige aan’ Verbondenheid met een diepere werkelijkheid ‘ga ik ervan uit dat ik in een volgend leven een nieuwe kans krijg’ Natuurlijk evenwicht ‘probeer ik zo te leven dat het evenwicht in mijn leven terugkeert’ Meditatieve praktijk ‘brand ik wierookstokjes’ Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Resultaten 2: Structural Equation Modeling Voorspellers voor existentieel welbevinden: Leeftijd: ouder Gezinssituatie: samenwonend/gehuwd Opleidingsniveau: hoger Religieuze betrokkenheid: hoger Psychisch onwelbevinden: lager Geen algemene of spirituele copingstrategieën die rechtstreeks effect hebben op existentieel welbevinden! Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Resultaten 3: Moderatie/interactie Interactie Psychisch onwelbevinden en Herwaardering Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Resultaten 4: Latente profielen analyse Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012

Lou Reed: Magic and Loss (1992) “I want some magic to sweep me away… I want some magic to keep me alive… to take me away…” Spirituele coping en longkanker 12 juni 2012