MISDRIJF en LETSELS en toegift
OORZAKEN Verwondingen door messen Verwondingen door scherven Vergiftigingen Slag of stoot
Verwondingen door messen Bij een misdrijf (beroving, overval, ruzie) worden mensen nog wel eens bedreigd met een mes. Het mes varieert in grote en vorm en kan dus verschillende soorten wonden veroorzaken.
Verwondingen door messen Snijwond (recht en scherp afgrensbaar) Steekwond (penetrerend, diepte??) Beschadiging aan organen Beschadiging aan het bot Scheurwond (gekarteld mes) Bij bovenstaande verwondingen zie je niet hoe ernstig het letsel kan zijn.
Pneumothorax, samengeklapte long Long- en borstvlies om de long worden doorboord Lucht uit long ontsnapt (ruimte tussen long en romp) Long valt in elkaar Wond vertoont vaak licht-schuimend-bloed Inwendig bloedverlies
spanningspneumothorax Ventielwerking Lucht vanuit long de holte in Lucht vanuit holte kan niet ontsnappen Hierdoor worden belangrijke structuren (hart, bloedvaten) verplaatst naar de gezonde long of richting buik
Wat kun je zien? Snelle ademhaling Benauwdheid Pijn Wond (kan klein zijn) Gewonde zijde beweegt niet mee met het ademhalingsritme Strottenhoofd en bloedvaten hals zijwaarts verplaatst bij spanningspneumothorax
Eerste hulp Bij bewustzijn, halfzittende houding 112 bellen Afplakken borstwond Steriel en luchtdicht Aan 3 zijden afplakken Bewusteloos, stabiele zijligging Stabiele zijligging op gewonde zijde
Overige verwondingen messen Snijwond scheurwond
snijwond Rechte en scherp afgrensbare wondranden Bloedverlies Diepte? Bloedvaten Zenuwbanen Pezen en spieren bot
Eerste hulp Bloeding stelpen Hoog houden Schoon spoelen Verbinden Indien mogelijk zwaluwstaartje of hechtpleister Verwijzen
scheurwond Rafelige wondranden Half-vastzittende huid- en bindweefselresten Vuil Bloedverlies Diepte??
Eerste hulp Bloeding stelpen Hoog houden Schoon spoelen Verbinden Verwijzen
scherfverwonding De oorzaak van een scherfverwonding is divers, voorbeelden: Val met een glas in de hand Gebruik van gereedschap (roterend) Explosie Gsm (oogverwonding) Croftybom (scherf- en amputatieverwondingen) Industrieeël Oorlog en terrorisme (spijkerbom Boston marathon)
scherfverwonding Voorwerp steekt uit de wond Diepte? Bloedverlies Vervuiling?
Eerste hulp Scherf laten zitten Bloeding stelpen Niet drukkend afdekken met verband Je zult moeten improviseren doorverwijzen
vergiftigingen GHB (gamma-hydroxybuthyrate) CO (koolmonoxide) Medicijnen Slaap kalmering
GHB GHB is van oorsprong (jaren 60 20ste eeuw) een narcosemiddel, later gebruikt als slaapmiddel en antidepressivum. Ook door bodybuilders gebruikt vanwege de opbouw van spierweefsel. Nu wordt GHB gebruikt als partydrug. GHB zou worden gebruikt als bedwelmmiddel om seks te hebben (misdrijf).
GHB Dosering: Je kunt GHB drinken en slikken. De werking van GHB hangt heel erg af van de dosering. Een dosis bij volwassenen ligt meestal tussen de 0,5 en 1,5 gram. Werking: GHB heeft een verdovende werking op het centrale zenuwstelsel. Bij 0,5 tot 1,5 gram werkt GHB ongeveer hetzelfde als alcohol. Je wordt vrolijk, remmingen en angsten verdwijnen, je wordt praterig en je raakt opgewonden. Soms zijn er ook bij deze dosering onaangename effecten zoals duizeligheid, misselijkheid, geheugenverlies en het plotseling in slaap vallen.
GHB, effect De dosering ligt erg nauw en gaat daarom ook regelmatig mis. De dosis is erg moeilijk te bepalen; de ene keer zit er meer GHB in een flesje dan een andere keer. De reactie op GHB verschilt ook heel erg per individu. Dat heeft te maken met je lichaamsgewicht of je snel of langzaam verteerd en of je lever goed werkt. Het effect van GHB hangt dus ook af van de psychische en fysieke gesteldheid van degen die het slikt.
GHB, overdosis Bij een dosering van 2 gram kan de gebruiker in een diepe slaap vallen, waaruit hij moeilijk wakker te maken is gedurende een aantal uren. Bij een dosis van meer dan 2 gram kun je bewusteloos raken en ernstige ademhalingsproblemen krijgen. Andere mogelijke gevolgen van overdosering: hersenbloeding, hartstilstand en organen die het begeven.
GHB, niet combineren Niet combineren De omgeving, waarin je gebruikt, is erg belangrijk. Je moet erg oppassen met hitte. GHB mag je absoluut niet combineren met alcohol of andere drugs.
GHB, statistiek In 2009 belanden 1200 Nederlanders op de Spoedeisende Hulp na het gebruik van GHB. Zo'n 40 procent moest worden opgenomen en de helft van hen belandde op de intensive care. De meeste opnames zijn in het weekend, 69 procent is man. Iets meer dan de helft is tussen de 20 en 29 jaar. 14 procent is tussen de 15 en 19 jaar.
GHB, eerste hulp Veiligheid centraal, ook voor jezelf Maak ruimte Controleer vitale functies Stabiele zijligging bij bewusteloosheid Bel 112
CO Koolmonoxide is; Kleurloos Reukloos Smaakloos En……..giftig
CO Meestal zijn het ongevallen door slechtwerkende verwarmingsinstallaties en of geisers. Te weinig of geen ventilatie kan ook de oorzaak zijn. Is er sprake van een misdrijf dan is dat meestal een geval van poging tot zelfdoding.
CO Bij een poging tot zelfdoding wordt vaak de ruimte geheel afgesloten, ventilatie wordt gestopt en een verbrandingsproces wordt in werking gesteld. Vaak is het een gasstel wat hiervoor wordt gebruikt.
Co, verschijnselen Hoofdpijn Misselijkheid Duizeligheid Vermoeidheid Bewusteloosheid Dood Slachtoffers hebben een opvallend rode blos op het gezicht
Eerste hulp Veiligheid Ventilatie Controle vitale functies Reanimatie 112
Slaap- en kalmeringsmedicijnen Slaapmiddelen worden nog wel eens gebruikt bij een poging tot zelfdoding. Voorkomende slaapmiddelen: Benzodiazepinen Zolpiden Barbituraten.
barbituraten Vesparax, luminal en propanal zijn bekende barbituraten die begin jaren 60 zijn ontwikkeld (Bayer), door de ernstige gevolgen van overdosering zijn deze slaapmiddelen tegenwoordig niet meer op de markt. Soms waren 5 -10 pillen voldoende voor een dodelijke afloop.
benzodiazepinen Worden heden ten dage veel voorgeschreven door de arts. Merknamen zijn o.a. imovane, stillnoct, mogadon, dalmadorm, dormicum, temazepam en rohypnol. Deze geneesmiddelen werken wel verslavend maar zijn bijna nooit dodelijk bij een overdosering.
kalmeringsmedicijnen Ook hier geldt dat in de jaren 60 met name fenobarbitol (luminal) werd voorgeschreven. Dit was en is een gevaarlijk en dodelijk geneesmiddel bij overdosering. Wordt heden ten dage niet meer voorgeschreven. Heden ten dage zijn oxazepam en diazepam de meest gebruikte kalmeringsmedicijnen. Deze geneesmiddelen werken wel verslavend maar zijn bijna nooit dodelijk bij een overdosering.
verschijnselen Sufheid Ademdepressie (trage ademhaling) Bewusteloosheid
Eerste hulp 112 bellen Verpakkingen bij de hand Stabiele zijligging Controle vitale functies
Slag of stoot Schedelletsel heeft veelal als oorzaak grof mechanisch geweld. Met andere woorden een harde klap, stoot of val zijn de oorzaak. De schedelbeenderen zijn dik, ongeveer 5-7 millimeter. Deze beenderen kunnen dus wel een stootje verdragen. De vitale organen zoals de hersenen liggen opgesloten binnen de schedel. Om onder andere grote druk- en krachtverschillen te compenseren zijn de hersenen omgeven door een drietal hersenvliezen. Tussen de hersenvliezen zit/stroomt hersenvocht.
schedel Een klap op de schedel. Vaak scheurt de huid open omdat deze direct op schedeldak ligt. De kracht wordt doorgetrild naar het weefsel en komt dus als eerste op de hersenvliezen en het hersenvocht terecht. Pas later als de kracht van de klap of stoot zo groot is zal dit ook zijn gevolg hebben voor de hersenen (hersenschudding, hersenkneuzing, hersenbloeding) De hersenvliezen zijn van buiten naar binnen: -harde hersenvlies (dura mater) -spinnenwebvlies (arachnoidea) -zachte hersenvlies (pia mater) In de hersenvliezen lopen bloedvaten!! Bij een harde klap, stoot of val kan door de kracht van de trilling deze bloedvaten kapot scheuren.
Epidurale bloeding Tussen het harde hersenvlies en de binnenkant van de schedel lopen over het algemeen slagaders. Als een van deze slagaders scheurt is er dus sprake van een slagaderlijke bloeding!! Deze bloeding wordt ook wel epidurale bloeding genoemd. Het verloop is progressief en door de ophoping van bloed binnen de schedel zullen de hersenen verdrukt worden ((epiduraal)heamatoom). Verschijnselen: Bewustzijnsstoornissen snel bewusteloos raken (minuten werk). Later kan het slachtoffer weer bij bewustzijn komen en klagen over hoofdpijn, misselijkheid, braken en halfzijdige verlammingsverschijnselen en wederom gevolgd door bewusteloosheid.
Subdurale bloeding (grensrechter Richard Nieuwenhuizen) Tussen het harde hersenvlies en het spinnenwebvlies lopen vele kleine adertjes, als een van deze vaatjes scheurt zorgt dat uiteindelijk voor een subduraal heamtoom. Omdat de oorsprong een adertje is, is dit een sluipmoordenaar. De verschijnselen: Slaperigheid sufheid en hoeft pas na dagen op te treden!!
Eerste hulp 112 bellen Controle vitale functies Stabiele zijligging Bij bewustzijn, controle bewustzijn Zo nodig wekadvies opvolgen
De eikenprocessierups toegift De eikenprocessierups
Verspreiding in Nederland Vanaf 1989 heeft de rups zich gevestigd in Nederland. In het verleden kwam de eikenprocessierups in Nederland vooral voor in het zuiden van Noord-Brabant en het aangrenzende deel van Limburg. Inmiddels bevindt het verspreidingsgebied zich buiten de grenzen van Noord-Brabant, namelijk tot in Gelderland, Utrecht, Overijssel, Noord-Holland, Zuid-Holland en in grote delen van Noord- en Midden-Limburg. Daarnaast is de eikenprocessierups ook al gesignaleerd in bijvoorbeeld Zeeuws-Vlaanderen en Delft. De eikenprocessierups komt ook voor in het noordelijk, oostelijk en westelijk deel van Vlaanderen en in een aantal gebieden in Duitsland, aan de grens met Nederland. Zo komt in Kreis Kleve (ten oosten van Nijmegen), in Kreis Vierssen (ten oosten van Venlo) en in Belgisch-Limburg de eikenprocessierups in groten getale voor. De rups wordt vooral gesignaleerd in zomereiken langs lanen in steden en dorpen, erfbeplantingen op campings en op landgoederen in bosrijke omgeving. In bosgebieden zelf wordt de rups ook waargenomen, maar hier lijkt er een biologisch evenwicht te bestaan met zijn natuurlijke vijanden (de sluipwesp, sluipvlieg). Hierdoor leidt de eikenprocessierups in bosgebieden nauwelijks tot problemen. 2004 2007 Bron: Plantenziektenkundige Dienst (LNV) www.minlnv.nl/eikenprocessierups
Gevaarsaspecten en risico’s van eikenprocessierups Brandharen; blijven 5-7 jaar actief Elke rups heeft zo’n 700.000 brandharen naast normale beharing: vanaf 3e larvale stadium aanwezig Brandharen met vervellingshuidjes en andere resten van rupsen: spinselnesten (tennisbal tot voetbal groot) Verspreiding van brandharen uit nesten via verwaaiing en bij bestrijden in vorm van zuigen en branden
Klachten door brandharen Direct contact met rupsen en nesten Indirect contact met brandharen via de lucht Mei t/m juni: brandharen in de lucht in nabijheid van rupsen Mei t/m augustus: brandharen in de lucht door verwaaiing uit nesten De brandharen worden bij een ongewenste aanraking actief afgeschoten door de rups. Tevens kunnen de haren vanuit de nesten passief met de wind worden meegevoerd of door trillingen van verkeer vrijkomen en verder verspreid worden. Ook eenmaal met brandharen besmette kleren of een tent kan een bron van overdracht van deze haren naar mensen zijn. Wanneer de rupsen volgroeien, in de periode van half mei tot eind juni, ontwikkelen ze brandharen. Deze brandharen zijn over het gehele lijf aanwezig. De vrijkomende brandharen kunnen tot overlast in de directe omgeving leiden. In de maanden juni, juli en augustus kunnen de brandharen uit de nesten veel ongemak opleveren voor de mens. De brandharen behouden 6 tot 8 jaar hun karakteristieke vorm en activiteit. Op plaatsen waar dus in voorafgaande jaren processierupsen aanwezig waren en waar deze nu niet meer voorkomen, kunnen de brandharen echter nog geruime tijd voor ongemak zorgen.
Gezondheidsklachten Huid Ogen Lokale effecten bovenste luchtwegen Algemene klachten Beperking woon- en recreatiegenot Vanaf het derde vervellingstadium (half mei en begin juni) ontwikkelen de rupsen naast de normale witte haren ook de karakteristieke brandharen. Deze brandharen zijn een actief verdedigingsmechanisme van de rups. Het zijn juist deze brandharen die gezondheidsrisico s voor mensen met zich mee kunnen brengen. Wanneer contact met deze brandharen optreedt, kunnen gezondheidsklachten als jeuk, huiduitslag, irritatie aan de ogen of aan luchtwegen ontstaan. De brandharen worden bij een ongewenste aanraking actief afgeschoten door de rups. Tevens kunnen de haren vanuit de nesten passief met de wind worden meegevoerd of door trillingen van verkeer vrijkomen en verder verspreid worden. Ook eenmaal met brandharen besmette kleren of een tent kan een bron van overdracht van deze haren naar mensen zijn. Na direct contact met de brandharen kan binnen 8 uur een rode pijnlijke huiduitslag met hevige jeuk ontstaan, die zich kenmerkt door bultjes, pukkeltjes of met vochtgevulde blaasjes die kunnen gaan ontsteken. Vaak ontstaan deze reacties op de onbedekte huid, maar door versleping met bijvoorbeeld zweet kan dit ook plaatsvinden op de bedekte huid. Als er brandharen in de ogen terechtkomen, kunnen zij binnen 1 tot 4 uur een heftige reactie geven van het oogbindvlies en/of hoornvlies met zwelling, roodheid en jeuk en in sommige gevallen met ontstekingen. Na inademing kunnen brandharen irritatie of ontsteking geven van het slijmvlies van de bovenste luchtwegen (neus, keel en bovenste gedeelte luchtpijp). De klachten lijken op een neusverkoudheid. Tevens kunnen mensen ook klagen over pijn in de keel en eventuele slikstoornissen, in sommige gevallen is er sprake van kortademigheid. Daarnaast kunnen algemene klachten optreden, zoals braken, duizeligheid, koorts en algehele malaise. Tenslotte is er een aantal indirecte gevolgen merkbaar, zoals vermindering van het woon- of recreatiegenot; mensen kunnen beperkt worden in hun bewegingsvrijheid. Foto’s: Plantenziektenkundige dienst, Bureau GMV
Gezondheidseffecten Huideffecten: irritatie, roodheid, jeuk en bultjes Na direct contact met de brandharen kan binnen 8 uur een rode pijnlijke huiduitslag met hevige jeuk ontstaan, die zich kenmerkt door bultjes, pukkeltjes of met vochtgevulde blaasjes die kunnen gaan ontsteken. Vaak ontstaan deze reacties op de onbedekte huid, maar door versleping met bijvoorbeeld zweet kan dit ook plaatsvinden op de bedekte huid. Foto’s: Plantenziektenkundige dienst, Bureau GMV
Gezondheidseffecten Irritatie van ogen met zwelling, jeuk en pijn Als er brandharen in de ogen terechtkomen, kunnen zij binnen 1 tot 4 uur een heftige reactie geven van het oogbindvlies en/of hoornvlies met zwelling, roodheid en jeuk en in sommige gevallen met ontstekingen. Foto’s: Plantenziektenkundige dienst, Bureau GMV
Overige (gezondheids)effecten Lokale effecten bovenste luchtwegen: lijkt op neusverkoudheid, irritatie bovenste luchtwegen, keelpijn, kortademigheid. Algemene klachten: braken, duizeligheid, koorts, algehele malaise. Beperking woon-recreatiegenot: fietsen, wandelen beperkt, ramen niet kunnen openen, was niet buiten kunnen hangen, kinderen niet buiten kunnen spelen. Na inademing kunnen brandharen ook irritatie of ontsteking geven van het slijmvlies van de bovenste luchtwegen (neus, keel en bovenste gedeelte luchtpijp). De klachten lijken op een neusverkoudheid. Tevens kunnen mensen ook klagen over pijn in de keel en eventuele moeite met slikken, in sommige gevallen is er sprake van kortademigheid. Daarnaast kunnen er zich algemene klachten voordoen, zoals braken, duizeligheid, koorts, algehele malaise. Tenslotte is er een aantal indirecte gevolgen merkbaar, zoals vermindering van het woon- of recreatiegenot; mensen kunnen namelijk beperkt worden in hun bewegingsvrijheid. (hinder) De reacties die optreden na blootstelling aan de brandharen lijken op een allergie. Uit bloedonderzoek blijkt echter dat er geen specifieke afweerreactie plaatsvindt. De optredende verschijnselen worden daarom ook wel pseudo-allergische reacties genoemd. Uit ervaring is bekend dat bij hernieuwd contact met de brandharen of bij blijvende blootstelling (bijvoorbeeld door het dragen van besmette kleding), dit vaak een veel sterkere reactie en klachten geeft. In detail: (Behalve dat de brandharen door hun bijzondere vorm gemakkelijk de oppervlakkige lagen van huid,ogen en bovenste luchtwegen van mensen kunnen binnendringen en hierbij kleine pijnlijke wondjes kunnen veroorzaken, scheiden zij na binnendringen ook een 'gif' af in de vorm van een lichaamsvreemd eiwit, thaumetopoiene, dat een aantal enzymen activeert, zoals fosfolipase A, met als gevolg het vrijkomen van histamine en waarschijnlijk andere vasoactieve stoffen. Aangezien niet direct aangetoond kan worden dat het hier om een specifieke afweerreactie gaat (géén specifiek IgE), worden de klinische verschijnselen, die optreden en die gelijkenis hebben met een allergie-reactie, ook wel pseudo-allergische reacties genoemd. Uit ervaring met patiënten is wel bekend dat bij hernieuwd contact of bij een blootstelling die onderhouden wordt, bijvoorbeeld vanuit de kleding, de reacties veel sterker kunnen zijn. Daarnaast blijkt dat de reakties als gevolg van contact met de brandharen van persoon tot persoon sterk kan variëren.) Bron: artikel HJ
Ontwikkeling en overlast Periode Ontwikkeling rups Mate van ongemak Tot half april Ei-stadium Beperkt ongemak Half april tot half mei Jonge rupsen Half mei tot eind juni Volgroeide rupsen (brandharen, 3e-6e larvale stadium) Veel ongemak Half juni tot eind augustus Pop-stadium (nesten en haren) Ongemak Juli tot september Vlinder (nesten en haren) De eikenprocessierups is de larve van de nachtvlinder die haar eitjes in de maand augustus in de toppen van de eikenbomen legt. De eitjes overwinteren daar. In april of begin mei komen de rupsen uit de eitjes. Dan ondergaan de rupsen een vijftal vervellingen, waarna ze in juli volgroeid zijn. Vervolgens verpoppen de rupsen zich in juli tot vlinder. Van eind juli tot eind augustus vliegen de vlinders uit (vrouwtjes 5 tot 20 km, mannetjes verder), ondertussen zetten de vrouwtjes hun eitjes af, waaruit volgend voorjaar weer jonge rupsen komen. Hoe warmer en stabieler het weer, hoe meer vlinders er zijn en hoe meer eitjes er dus worden afgezet.
Risicogroepen Algemeen publiek en recreanten (fietsers, wandelaars etc), directe buren in nabijheid van …, spelende kinderen Dieren in directe nabijheid van besmette bomen: paarden, schapen en honden Bestrijders en groenbeheerders
Hoe te handelen bij contact? Verdere verspreiding over lichaam voorkomen Huid strippen met plakband Huid en ogen met lauw water afspoelen Kleren uitdoen en grondig wassen (60°C) Bij hevige jeuk: Anti-jeukzalf Bij ernstige klachten naar de huisarts Merendeel van klachten verdwijnt spontaan binnen enkele dagen tot 2 weken Om verdere verspreiding van de brandharen over het lichaam te voorkomen en om de ontstekingsreactie tegen te gaan is het zinvol de huid direct na de blootstelling met plakband te strippen, om zo alle brandharen te verwijderen. Vervolgens is het zeer belangrijk de huid goed te wassen en de ogen goed te spoelen met lauw water. De brandharen zijn moeilijk uit de kleding te verwijderen. Om herhaalde blootstelling te voorkomen is het verwijderen van de haren uit de kleding echter wel noodzakelijk. De kleding moet daarom grondig gewassen worden (het liefst op 60°C) , zeker wanneer men overlast van de brandharen heeft ondervonden. Bij lichte symptomen zijn geen medicijnen nodig. Bij hevige jeuk kunnen anti-jeukmiddelen, zoals een crème op basis van menthol, aloë vera of calendula verlichting geven. Deze middelen zijn bij de apotheek of drogist verkrijgbaar. Indien de lokale effecten zeer ernstig zijn kan door de huisarts overwogen worden een zalf op basis van corticosteroïden voor te schrijven of antihistaminica. Meestal verdwijnen de klachten binnen enkele dagen tot weken spontaan. Bij ernstige klachten is het verstandig contact op te nemen met de huisarts.
Voorkomen van klachten Laat rupsen met rust Vermijd direct contact Bedek armen, benen en hals Kies andere route Houd kinderen uit de buurt
Vragen??