DE TOEKOMST VAN DE INDUSTRIE IN BELGIE Paul De Grauwe KULeuven

Het probleem: gestadige afbraak van de industriële tewerkstelling Sinds 1973 zijn 600.000 industriële jobs verloren gegaan Bron: Federaal Planbureau

Drie fazen 1953-73 1973-85 1985-nu

trends in de verwerkende nijverheid gedurende de laatste 50 jaar waren nog dramatischer

De oorzaken van de teloorgang Productiviteitsstijging Globalisering

Productiviteitsstijging: vooral geconcentreerd in industrie In jaren negentig: gemiddeld 2.6% productiviteitsstijging per jaar

Perspectieven voor de toekomst van de industriële tewerkstelling Tendensen zullen zich verder zetten Omdat de twee factoren die de trend van de laatste 30 verklaren onverminderd hun werk zullen verder zetten Productiviteitsstijging gaat verder omdat technologie niet stilstaat Globalisering en delocalisering worden waarschijnlijk nog intenser

Twee scenarios Optimistisch scenario : daling van de tewerkstelling zet zich voort aan ritme van derde faze (1985-2002) Pessimistisch scenario : daling zet zich voort aan ritme van tweede en derde faze (1973-2002)

Verwerkende nijverheid

Industrie

Is de industrie gedoemd te verdwijnen? Het feit dat de industriële tewerkstelling naar nul evolueert betekent nog niet dat de industriële productie zal verdwijnen Cfr landbouw Een significante omvang van de industriële productie kan in België behouden worden

Om industriële activiteit in belgië te behouden moeten we ervoor zorgen dat onze enige rijkdom, menselijk kapitaal in qualiteit kan toenemen Zelfs als we daar in slagen blijft de ijzeren wet gelden: de industriële tewerkstelling zal jaar in jaar uit blijven dalen

Intermezzo Het feit dat productiviteitsstijgingen groter zijn in de industrie dan in dienstensector heeft belangrijke implicatie: De prijs van industriële goederen daalt t.o.v. de prijs van de diensten Dus zelfs als we de productie van industriële goederen constant houden daalt hun aandeel in BBP

Case study: auto-assemblage Is onderhevig aan zelfde twee krachten Globalisering productiviteitsstijgingen

Performantie van autoassemblage minder goed dan rest van de industrie sinds 1990

Toekomstperspectieven Belgische autoassemblage Veronderstel dat we productie op peil kunnen houden (in laatste 10 jaar zijn we daar niet in geslaagd) Veronderstel een productiviteitsstijging van 2,3% per jaar (het gemiddelde van de jaren negentig)

Halvering tewerkstelling Er wachten ons nog vele Renault en Ford-Genk drama’s

Het goede nieuws: de expansie van de dienstensector Het vorige kan leiden tot groot pessimisme Is ons tewerkstellingsprobleem niet onoplosbaar? Antwoord : neen In de laatste 30 jaar hebben we het verlies van industriële jobs (-600.000) volledig gecompenseerd door nieuwe jobs in de dienstensector (+600.000)

Toekomst van de globale tewerkstelling is verre van somber We hebben in het verleden voldoende nieuwe jobs gecreëerd in de dienstensector We kunnen dit in de toekomst ook blijven doen

Implicaties voor het beleid IJzeren wet van verlies aan industriële jobs is onvermijdelijk Het slechtst mogelijk beleid bestaat erin industriële jobs hier te houden door subsidies of andere selectieve voordelen voor de industrie Overheid kan tewerkstellingscreatie niet sturen Tewerkstellingscreatie is resultaat van ‘trial and error’ proces dat totaal onvoorspelbaar is

Enig zinvol beleid bestaat erin omgeving mogelijk te maken dat de qualiteit van het menselijk kapitaal verbetert voldoende stimulansen geeft om creatief te zijn Als we daar in slagen ziet de toekomst er rooskleurig uit